Κλείνοντας την ομιλία του για τα μαχητικά αεροσκάφη Ραφάλ, προχθές στη Βουλή, ο πρωθυπουργός υπενθύμισε μια πράγματι ιστορική φράση του Κωνσταντίνου Καραμανλή:
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
«Ανήκομεν εις την Δύσιν»! Αριστα έπραξε! Μόνο που η Δύση δεν ταυτίζεται με μία και μόνη χώρα, όπως ίσως νομίζουμε. Αποτελεί σύστημα αξιών. Ιδεών. Ιδανικών. Εάν θέλουμε πράγματι να ταυτίσουμε ολόκληρη τη Δύση με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, τότε θα πρέπει να αναγκαστούμε να αξιολογήσουμε και πάλι το πόσο μας στήριξαν και πόσο μας στηρίζουν τώρα, που η τουρκική επιθετικότητα γνωρίζει νέα έξαρση. Διότι το πόσο τις στηρίζουμε εμείς είναι γνωστό στους παροικούντες την Ιερουσαλήμ.
Οι νέες αμερικανικές βάσεις στην Αλεξανδρούπολη είναι στον αέρα. Για όσον καιρό δεν κυρώνεται από το ελληνικό Κοινοβούλιο -θα γίνει τον επόμενο μήνα- η νέα συμφωνία αμυντικής συνεργασίας Ελλάδας – Ηνωμένων Πολιτειών. Κι όμως, τώρα, στην καμπή της ουκρανικής κρίσης, πέρα από το λιμάνι που καλυπτόταν από την παλαιά συμφωνία έγινε χρήση και των νέων εγκαταστάσεων, με το πρόσχημα ότι εξυπηρετούν νατοϊκούς σκοπούς. Χωρίς να ανοίξει μύτη!
Πώς μας συμπεριφέρθηκαν όμως οι Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων μέχρι να φτάσουμε στη συμφωνία; Η Ελλάδα ζήτησε στην πρώτη φάση των διαπραγματεύσεων να ιδρυθούν αμερικανικές βάσεις και στα νησιά του Αιγαίου, ειδικά στα Δωδεκάνησα. Η Κάρπαθος ήταν μια παλιά πρόταση, που είχε ακουστεί επί υπουργίας Πάνου Καμμένου στο Πεντάγωνο.
Οι σύμμαχοί μας όμως, επειδή δεν θέλουν να δυσαρεστήσουν την Τουρκία, η οποία θεωρεί παράνομη την στρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου, έκαναν πως δεν άκουσαν το ελληνικό αίτημα! Και όχι μόνο αυτό: Όχι βάση δεν πρόκειται να ιδρύσουν στα νησιά του Αιγαίου, αλλά ούτε τα αεροπλανοφόρα τους δεν ελλιμενίζονται πλέον στο λιμάνι της Ρόδου, όπως παγίως γινόταν στο παρελθόν! Μην τυχόν και δυσαρεστήσουν τον «σουλτάνο» Ερντογάν, ο οποίος τους καθυβρίζει σχεδόν κάθε μέρα, από το πρωί έως το βράδυ.
Απερρίφθη, λοιπόν, το ελληνικό αίτημα στην πρώτη φάση των διαπραγματεύσεων. Αλλά η Ελλάδα επέμεινε και επανήλθε. Στη δεύτερη φάση ζήτησε να ανοίξει συμβολικά νέα αμερικανική βάση στο νησί της Σκύρου, του οποίου τη στρατηγική σημασία γνωρίζουν άριστα οι γείτονες Τούρκοι. Και αυτό το αίτημα, όμως, απερρίφθη μετά πολλών επαίνων. Μόνο για να τηρηθούν τα προσχήματα εντάχθηκε μια προσθήκη-ερμηνεία στο κείμενο της νέας αμυντικής συμφωνίας συνεργασίας, με την οποία αφήνεται ανοιχτό -αορίστως- για το μέλλον το ενδεχόμενο να δημιουργηθεί κάποτε αμερικανική βάση στη Σκύρο. Οι ίδιοι οι σύμμαχοί μας κέρδισαν, όμως, το στρατηγικής σημασίας λιμάνι της Αλεξανδρουπόλεως -τόσο εμπορικής όσο και στρατιωτικής-, και τώρα, όπως μαθαίνουμε, διεκδικούν με αξιώσεις και το λιμάνι της Καβάλας. Ο σχετικός διαγωνισμός έλαβε παράταση, επειδή το ιδιοκτησιακό τού λιμένος δεν είναι ακόμα ξεκαθαρισμένο, αλλά, αργά ή γρήγορα, τα πράγματα και εδώ θα πάρουν τον δρόμο τους.
Θα περίμενε κανείς, ύστερα απ’ όλα αυτά, η υπερδύναμη να κάνει το ελάχιστο χρέος της όταν ο πρόεδρος Ερντογάν μέσα στην καμπή της ουκρανικής κρίσης θεώρησε σκόπιμο να επαναφέρει στην ατζέντα το ζήτημα της αμφισβήτησης της κυριαρχίας των μεγάλων ελληνικών νησιών του Αιγαίου, με πρόσχημα τη στρατιωτικοποίησή τους. Ευσεβείς πόθοι…
Η ανακοίνωση στην οποία προχώρησε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ -και το ακολούθησαν το βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών και η Κομισιόν- μελλοντικά θα μας δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα απ’ όσα υποτίθεται ότι επέλυσε. Και τούτο, διότι, σύμφωνα με τη διατύπωσή της, η ελληνική κυριαρχία δεν αμφισβητείται σε αυτά τα νησιά. Για τα υπόλοιπα, τα άλλα νησιά, τις νησίδες και τις βραχονησίδες, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ άνοιξε ένα τεράστιο παράθυρο αμφισβήτησής τους. Κι ας έχει από την πρώτη στιγμή στη διάθεσή του τους χάρτες που αποδεικνύουν την ελληνικότητά τους. Βεβαίως, ο μέσος Ελλην δεν πληροφορήθηκε ούτε κατ’ ελάχιστον τη διάσταση αυτής της διφορούμενης δήλωσης του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Οι περισσότεροι ελληνικοί τηλεοπτικοί σταθμοί, οι ιδιοκτησίες των οποίων παρακολουθούν με μεγάλο ενδιαφέρον τις προοπτικές μεταφοράς του αμερικανικού φυσικού αερίου από τη Μεσόγειο στην Αλεξανδρούπολη με πλοία LNG, μετέδωσαν την πληροφορία θριαμβευτικά, κάνοντας λόγο για «χαστούκι» των Αμερικανών προς τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Τσαβούσογλου. Του οποίου, όμως, οι παρειές δεν φαίνεται να κοκκίνισαν από το αμερικανικό χαστούκι. Ούτε το αυτί του ίδρωσε ιδιαιτέρως. Αντιθέτως, επανήλθε σε δηλώσεις με αντίστοιχο προκλητικό περιεχόμενο και μεταβίβασε τη σκυτάλη των αμφισβητήσεων στον πρόεδρο Ερντογάν.
Υστερα απ’ όλα αυτά, ειλικρινά, ένα και μόνο ερώτημα έχουμε να θέσουμε με αγωνία εμείς, που ανήκουμε στη Δύση, στη φίλη και σύμμαχό μας Αμερική, η οποία ταύτισε στον 20ό αιώνα την ύπαρξη και τις αξίες της με τη Δύση: Τι να περιμένουμε τώρα, που ο τελικός γύρος πλησιάζει; Το ερώτημα ίσως είναι και ρητορικό, αλλά για λόγους ιστορικής αυτογνωσίας πρέπει να το θέτουμε στους εαυτούς μας. Μήπως κάποια στιγμή πάψουμε να επαναλαμβάνουμε τα ίδια και τα ίδια. Το αυτό ερώτημα ισχύει βεβαίως και για τους Γάλλους, που έχουν πιει το αμίλητο νερό όσες μέρες μάς προκαλεί ο Ερντογαν για τα νησιά!
