Θα μπορούσε να είναι και ένα μεμονωμένο γεγονός. Ενας τρελός Βούλγαρος, ο οποίος, σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά, διέθετε και ποινικό μητρώο στη γειτονική χώρα, κατέβασε την ελληνική σημαία στο λιμάνι της Καβάλας για να ορθώσει τη βουλγαρική και για να διακηρύξει «εδώ είναι Βουλγαρία». Για χιλιάδες κατοίκους της ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης όμως, που είχαν να ακούσουν από την περίοδο της Κατοχής αυτή τη φράση -«εδώ είναι Βουλγαρία»- δεν είναι καθόλου ένα μεμονωμένο γεγονός.
Μπορεί να έχουν περάσει σχεδόν 80 χρόνια από τότε, αλλά οι μνήμες είναι νωπές και μεταφέρονται από στόμα σε στόμα και από γενιά σε γενιά. Κάθε σπίτι στην Καβάλα, στη Δράμα, στην Ξάνθη, στην Κομοτηνή, στην Αλεξανδρούπολη έχει μια ιστορία βαρβαρότητας να διηγηθεί. Η βουλγαρική κατοχή ήταν οδυνηρή και σκληρότερη από τη γερμανική. Το καθεστώς στο οποίο ανέθεσε ο Χίτλερ την άσκηση της εξουσίας και της κυριαρχίας στην περιοχή της ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης διέπραξε αγριότητες.
Επιχειρούσε με το ζόρι να αλλάξει τα επώνυμα των κατοίκων, κάτι που δεν προσπάθησαν ούτε αυτοί οι Οθωμανοί στα 400 χρόνια του ζυγού μας. Οποιος το δεχόταν στιγματιζόταν από τον τοπικό πληθυσμό διά βίου με τη ρετσινιά «βουλγαρογραμμένος». Οποιος δεν το δεχόταν υφίστατο σκληρά βασανιστήρια μέχρι του σημείου να του αφαιρούν βιαίως τα νύχια από τα πόδια και τα χέρια, ωσότου υποκύψει στις απαιτήσεις τους. Και στην περίπτωση που αυτό δεν συνέβαινε, εκτοπιζόταν στη βόρειο Βουλγαρία, σε περιοχές που ονομάζονταν «Ντουρντουβάκια», για καταναγκαστικά έργα.
Η ανάμνηση…
Ακόμη υπάρχει σήμερα στην Καβάλα, σε ανάμνηση εκείνης της περιόδου, στον πλακόστρωτο δρόμο που οδηγεί στο ξενοδοχείο «Ιμαρέτ» (που ήταν μουσουλμανικό ορφανοτροφείο που κατασκεύασε ο ιδρυτής της Αιγύπτου Μεχμέτ Αλή), το κτίριο της λεγόμενης βουλγαρικής Κομαντατούρ. Μου το είχε δείξει στο παρελθόν, όταν ήμουν φοιτητής, ο εξαίρετος συνάδελφος και φίλος Γιώργος Καρανίκας. Μου το έδειξε πρόσφατα ο αρχαιολόγος Μιχάλης Λυχούνας, λίγο πριν παρουσιάσω το αυτοβιογραφικό βιβλίο του θείου του και υπερνομάρχη Καβάλας Κώστα Τάτση «Ταξιδιώτες στον χρόνο».
Μου μιλάει γι’ αυτό τακτικά και ο φίλος εκδότης της εφημερίδας «Νέα Εγνατία» Κώστας Τσίγκας και ο σταθερός αναγνώστης μας, τέως υπουργός του Ανδρέα Παπανδρέου, Δημοσθένης Δημοσθενόπουλος. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό πως, όταν επισκέφτηκε το 2016 την Καβάλα ο πρόεδρος Μπορίσοφ, η ιδιοκτήτρια του ξενοδοχείου «Ιμαρέτ» Αννα Μισσιριάν αρνήθηκε να τοποθετήσει δίπλα στην ελληνική σημαία τη βουλγαρική, γιατί υπάρχουν ακόμη (όπως εξήγησε στον ίδιο) άνθρωποι που θυμούνται.
Και αυτά δεν είναι οι μοναδικές οδυνηρές αναμνήσεις από ένα καθεστώς που πάντοτε ήθελε διέξοδο στο Αιγαίο και προπαγάνδιζε τη Μακεδονία του Πιρίν. Υπάρχουν κι άλλα, που υπό προϋποθέσεις μπορεί να συνδεθούν με το παρόν. Η περίοδος εκείνη ήταν οδυνηρή γιατί όλες οι ελληνικές εκκλησίες είχαν καταληφθεί από Βούλγαρους ιερείς, οι οποίοι τελούσαν τη λειτουργία στα βουλγαρικά. Το ίδιο δηλαδή που έκανε την περίοδο που η Μακεδονία ήταν υπό οθωμανική κατοχή και η βουλγαρική Εξαρχία και πάσχιζε να εκτοπίσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο από τα εδάφη του Βορρά. Αλλά ευτυχώς που υπήρχαν κάποιοι που ονομάζονταν Μελάς, Δραγούμης, Καραβαγγέλης και το απέτρεψαν.
Ηταν, τέλος, οδυνηρή γιατί οι Βούλγαροι έκλεψαν μοναδικά κειμήλια από την Ιερά Μονή της Εικοσιφοίνισσας στη Δράμα. Βυζαντινά κειμήλια που επικυρώνουν την ελληνικότητα της Μακεδονίας και διακρατούν ακόμη στην κατοχή τους οι γείτονες, αρνούμενοι να μας τα επιστρέψουν.
Για όσους δεν καταλαβαίνουν τι σημαίνει αυτό αρκεί μόνο να σημειώσω και να επισημάνω ότι στις μέρες μας έχουν αρχίσει ήδη παρασκηνιακές διεργασίες προκειμένου Ευρωπαίοι υπήκοοι σκοπιανής ή άλλης καταγωγής να επιχειρήσουν στο μέλλον να ιδρύσουν «Μακεδονική Εκκλησία» ανταγωνιστική της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στην περιοχή της Μακεδονίας για να ανοίξουν στο μέλλον τα γνωστά θέματα.
Για όσους δεν καταλαβαίνουν, να θυμίσω ότι πριν από μερικούς μήνες Αλβανός στην καταγωγή ιερέας της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης τέλεσε στα αλβανικά τη λειτουργία στον ιερό ναό Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης. Μετά τη βουλγαρική κατοχή και την απελευθέρωση της περιοχής από τους Βουλγάρους υπήρχε ελπίδα: Τα πεντάχρονα παιδάκια που μεγάλωσαν σε μια επικράτεια στην οποία η επίσημη βασική γλώσσα δεν ήταν η ελληνική λόγω του καθεστώτος ξεχύθηκαν στους δρόμους της Καβάλας, πήραν στα χέρια τους ελληνικές σημαίες και πανηγύρισαν το χαρμόσυνο γεγονός τραγουδώντας κάθε λέξη του εθνικού ύμνου. Κάθε λέξη. Τώρα; Προχθές διάβασα ότι έκλεισαν 80 σχολεία σε όλη τη Μακεδονία και τη Θράκη εξαιτίας του Δημογραφικού. 80!
Από μία άποψη, λοιπόν, η τρέλα που έκανε ο Βούλγαρος, τον οποίο συνέλαβε η φιλοδυτική οικουμενική κυβέρνηση Χάρβαρντ της Σόφιας και του άσκησε ποινικές διώξεις, ίσως είναι και ευλογία. Και θα ήταν μεγαλύτερη ευλογία, αν υπήρχε βίντεο που να δείχνει το κατέβασμα της ελληνικής σημαίας και την άνοδο της βουλγαρικής, μήπως ξυπνήσουν ακόμα περισσότερο συνειδήσεις στην πατρίδα μας. Ειδικά στην Αθήνα, όπου κάποιοι νομίζουν ότι ελληνοβουλγαρικές σχέσεις είναι μόνο οι αγωγοί φυσικού αερίου και η συνεργασία σε επίπεδο βάσεων του ΝΑΤΟ για τον πόλεμο της Ουκρανίας.
Θύμισε δύο πράγματα
Σε κάθε περίπτωση, ο τύπος αυτός μας θύμισε δύο πράγματα: ότι στο μυαλό πολλών στηνγειτονική μας χώρα, έστω κι αν αυτό αποκρύπτεται, δεν έχει εγκαταλειφθεί η σκέψη της Μακεδονίας του Πιρίν που έχει διέξοδο στο Αιγαίο Αρχιπέλαγος. Παραμένει ισχυρή, έστω κι αν θεωρείται από κάποιους αφελής αλυτρωτισμός. Παραμένει ισχυρή, έστω κι αν από τα εδάφη αυτά πέρασε ο Απόστολος Παύλος για να κηρύξει τον χριστιανισμό και για να βαφτίσει την πρώτη Ευρωπαία χριστιανή, τη Λυδία. Παραμένει ισχυρή, έστω κι αν κάθε πέτρα στην περιοχή, όπως το αρχαίο θέατρο Φιλίππων, φωνάζει ότι είναι ελληνική και μιλάει ελληνικά.
Μας θύμισε, επίσης, την περίφημη φράση του Εθνάρχη Κωνσταντίνου Καραμανλή όταν διαφώνησε με την προτεινόμενη λύση για το Σκοπιανό το 1992. Είχε μιλήσει τότε ο Καραμανλής για «μελλοντικό συνδυασμό δυνάμεων» που θα μπορούσε να δράσει εις βάρος των δικών μας συμφερόντων.
Ο συνδυασμός αυτός αυτή τη στιγμή δεν φαίνεται να υπάρχει. Ευτυχώς. Αλλά άμα κοιτάξουμε τον χάρτη, θα δούμε καταρχάς ότι η κυβέρνηση των Σκοπίων θα αλλάξει το Σύνταγμά της προσεχώς για να αναγνωρίσει ότι υπάρχει μέσα στη χώρα βουλγαρική μειονότητα και το λεγόμενο μακεδονικό έθνος δεν είναι ενιαίο. Θα δούμε τους Τούρκους και τις υπηρεσίες τους στην Κομοτηνή και την Αδριανούπολη να καιροφυλακτούν για τη Θράκη.
Και, βεβαίως, θα δούμε πολλούς να προσπαθούν να επαναφέρουν στην περιοχή της Μακεδονίας γλώσσες ξεχασμένες από την περίοδο της οθωμανικής κατοχής, όπως είναι τα αλβανικά, τα σλαβομακεδονικά, ακόμη και τα βουλγαρικά τώρα. Ας θεωρήσουμε, λοιπόν, αυτό το πρώτο καμπανάκι απρόσμενο δώρο και ας ξυπνήσουμε. Καλύτερα να σκοτώνεις καθετί στην αρχή του, παρά να το προσπαθείς να το τιθασεύσεις στη γιγάντωσή του.
