Η δέκατη επέτειος του θανάτου (20/10/2011) του πρώην ηγέτη της Λιβύης Μουαμάρ Καντάφι, ήρθε καθώς η χώρα προετοιμάζεται για τις προεδρικές εκλογές του Δεκεμβρίου, μέρος μιας ειρηνευτικής διαδικασίας υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Εθνών που ελπίζουν ότι θα βοηθήσει να ξεκινήσει ένα νέο, πιο ειρηνικό κεφάλαιο στην ιστορία της Λιβύης.
Από τον θάνατο του Καντάφι και μετά, η Λιβύη έχει διασπαστεί από περιφερειακές και ιδεολογικές γραμμές, με μια σειρά από πολιτοφυλακές και ξένους μισθοφόρους να διεκδικούν τον έλεγχο της πλούσιας σε πετρέλαιο χώρας.
«Όσον αφορά την κατάσταση στη Λιβύη τα τελευταία 10 χρόνια, η χώρα πέρασε φάσεις. Αρχικά, η κατάσταση ήταν καλή, αλλά στη συνέχεια τα πράγματα άρχισαν να χειροτερεύουν λίγο -λίγο μέχρι που φτάσαμε στο σήμερα», δήλωσε ο Ισάμ ελ-Μέτζρι, επιχειρηματίας στην Τρίπολη.
«Αφού έχουν περάσει 10 χρόνια από τον θάνατο του Καντάφι, αυτή τη στιγμή ζούμε σε σύγκρουση λόγω αποτυχίας στη διαχείριση κρίσεων», δήλωσε με τη σειρά του ο Αμπντελφτάτα Μπενούρ, δημόσιος υπάλληλος στη Τρίπολης.
Οι υποστηρικτές του Καντάφι στο Μπάνι Ουαλίντ
Οι κάτοικοι του Μπάνι Ουαλίντ (βρίσκεται σε μια όαση περίπου 170 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της πρωτεύουσας της Τρίπολης), προπύργιο της φυλής Warfala – της μεγαλύτερης στη χώρα και βασικός πυλώνας της κυριαρχίας του Καντάφι – τον υποστήριξαν μέχρι το πικρό τέλος.
Πολλοί μαχητές από την πόλη σκοτώθηκαν, ενώ ακόμα περισσότεροι πέθαναν σε επόμενες μάχες όταν επιτέθηκαν αντίπαλες ομάδες πολιτοφυλακής.
Ένα τεράστιο πορτρέτο του Καντάφι συνεχίζει να υπάρχει στην είσοδο του Μπάνι Ουαλίντ και οι κάτοικοι της ερημικής πόλης εξακολουθούν να αναπολούν τη διακυβέρνησή του: «Ο Μουαμάρ Καντάφι είναι ένα σύμβολο», δήλωσε ο κάτοικος Μοχάμεντ Νταϊρί και πρόσθεσε: «Θα τον στηρίζουμε πάντα».
«Πριν από το 2011, οι Λίβυοι ήταν οι κυρίαρχοι του πεπρωμένου τους. Από τότε είδαμε 10 χρόνια αδικίας, βομβαρδισμών, δολοφονιών και απαγωγών», δήλωσε ο Μοχάμαντ Άμπι Χάμρα, ο οποίος φορούσε ένα ρολόι χειρός με το πρόσωπο του Καντάφι.
«Η επανάσταση είναι για να φέρει την αλλαγή προς το καλύτερο. Αλλά αυτό που συνέβη από το 2011 δεν ήταν πραγματική επανάσταση, ήταν συνωμοσία εναντίον της Λιβύης», πρόσθεσε.
«Ο λόγος που αυτή η πόλη είναι τόσο προσκολλημένη στο πρώην καθεστώς είναι ότι η επανάσταση του 2011 δεν έφερε τίποτα, παρά μόνο πολέμους, καταστροφές, διχασμό της χώρας και παραβιάσεις της κυριαρχίας της», δήλωσε ο μηχανικός Fethi al-Ahmar. «Παραμένουμε προσκολλημένοι στο παρελθόν γιατί τότε είχαμε ασφάλεια, που είναι το κύριο πράγμα που λείπει στη Λιβύη σήμερα».
Ο δημοσιογράφος Ahmed Abouhriba συμφώνησε: «Ο Καντάφι δεν ήταν δικτάτορας, αλλά ο φύλακας των πολιτών».
Ημιτελή τσιμεντένια κτίρια απλώνονται στην πόλη των περίπου 100.000 ανθρώπων στην άκρη της ερήμου της Σαχάρας, πολλά από τα οποία σημαδεύτηκαν από σφαίρες και βλήματα όλμων κατά τη διάρκεια μιας δεκαετίας συγκρούσεων.
Οι πράσινες σημαίες της εποχής του Καντάφι κυματίζουν ακόμα στον άνεμο της ερήμου, ενώ η κόκκινη, μαύρη και πράσινη σημαία των προ του Καντάφι ετών, που υιοθετήθηκε ξανά από τους αντάρτες το 2011, δεν φαίνεται πουθενά.
Οι αντάρτες σκότωσαν τον Καντάφι στη γενέτειρά του, τη Σύρτη, στις 20 Οκτωβρίου 2011, μήνες μετά την εξέγερση που υποστηρίχθηκε από το ΝΑΤΟ και έθεσε τέλος στην κυριαρχία του για τέσσερις δεκαετίες.
Εκλογές και Χαφτάρ
Πολλοί Λίβυοι ελπίζουν τώρα ότι οι επερχόμενες εκλογές θα βοηθήσουν στην επίλυση της κρίσης. Η προεδρική ψηφοφορία έχει οριστεί για τις 24 Δεκεμβρίου. «Ελπίζουμε ότι οι εκλογές της 24ης Δεκεμβρίου θα οδηγήσουν σε μια καλύτερη ζωή και στην πολιτική σταθερότητα και ασφάλεια, καθώς και σε μια πολιτική μετάβαση σε ένα κράτος δικαίου», δήλωσε ο Ahmed al-Rashrash, Λίβυος αναλυτής.
Ο Καντάφι κυβέρνησε τη Λιβύη για 42 χρόνια μετά το πραξικόπημα του 1969 εναντίον της μοναρχίας, παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως επαναστάτη, Άραβα και Αφρικανό ήρωα, συντρίβοντας αλύπητα κάθε αντίπαλο.
Η κατάπαυση του πυρός που συμφωνήθηκε τον Οκτώβριο του 2020 «τρίζει» (με τη… βοήθεια της Τουρκίας, αλλά και της Ρωσίας) και η κυβέρνηση της εθνικής ενότητας δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια των πολιτών της Λιβύης, με τον στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ, που ελέγχει ένα αρκετά μεγάλο κομμάτι της χώρας, να διεκδικεί λόγο στις εξελίξεις στην πατρίδα του.
