Ποιος είπε ότι αυτό το τηλεοπτικό δίδυμο έχει τελειώσει; Η χημεία του Γιώργου Καραμέρου και του Σπύρου Χαριτάτου δεν έσβησε ποτέ, από τότε, μάλιστα, που μας καλημέριζαν με ενημέρωση και ψυχαγωγία στον ΑΝΤ1, εγκαινιάζοντας ένα άλλου τύπου πρόγραμμα στη μικρή μας οθόνη, πριν από δέκα ακριβώς χρόνια. Όπως αποδεικνύεται, από τα μέσα Μαρτίου, από τη συχνότητα του Open, αυτή η χημεία συνεχίζεται με το ίδιο τέμπο. Οι δύο δημοσιογράφοι μέσα στην πανδημία του κορωνοϊού συναντιούνται στο κανάλι του Ιβάν Σαββίδη, καθημερινά στις 3 το μεσημέρι, με την εκπομπή «Open Ελλάδα» και μας ενημερώνουν για όλες τις τελευταίες εξελίξεις γύρω από την πανδημία και πόσο επηρεάζει όλους τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. Σαν να έπιασαν το νήμα εκεί όπου το άφησαν…
Μέσα στη Μεγάλη Εβδομάδα και σε αυτό το κλίμα κατάνυξης του Θείου Πάθους, οι δύο αξιόλογοι συνάδελφοι μιλούν στην Μαρία Ανδρέου για ένα διαφορετικό Πάσχα μακριά από τις εκκλησιές μας και τις ιερές ακολουθίες, που, όμως, μας καλεί να δείξουμε έμπρακτα την αγάπη μας στον συνάνθρωπο με το να «Μένουμε σπίτι» για να προφυλάξουμε την υγεία της κοινωνίας, αλλά και να δώσουμε ένα χέρι βοήθειας στους γιατρούς μας και στο νοσηλευτικό προσωπικό που εργάζονται ως ήρωες.
Σπύρο, η εκπομπή σας σε ποιους είναι… Open; Σε ποιους λέει «Open Ελλάδα»;
Είμαστε ανοιχτοί σε όσους είναι και αισθάνονται Ελληνες. Σε όσους συμπαθούν την Ελλάδα, την ελληνική κουλτούρα και τον πολιτισμό της και έχουν ελληνική καρδιά με φιλότιμο και ανθρωπιά. Και, φυσικά, είμαστε ανοιχτοί σε όλους τους Ελληνες της διασποράς, από την Αμερική μέχρι την Αυστραλία, εκεί που προοδεύουν η ομογένεια και ο Ελληνισμός.
Πώς βλέπεις να αντιδρά ο Ελληνας μέσα στην πανδημία;
Αν και η ψυχολογία του είναι βαριά, έχει δείξει πλέον μεγάλη υπευθυνότητα και εμπιστεύεται την Πολιτεία και τους Ελληνες επιστήμονες. Ακόμη και η Ιερά Σύνοδος και ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος μέσα στο Πάσχα, στην πιο λαμπρή γιορτή της Ορθοδοξίας για τους Ελληνες, που την περιμένουν πώς και πώς, με βαθιά κατάνυξη, για να ζήσουν τα Θεία Πάθη στις εκκλησιές μας, τη Σταύρωση του Θεανθρώπου, την Αποκαθήλωση του Κυρίου μας, την περιφορά του Επιταφίου σε όλα τα χωριά μας και τη λαμπρή Του Ανάσταση, έκαναν πράξη τη διδαχή του Χριστού, που δεν είναι άλλη από την αγάπη, τη θυσιαστική αγάπη προς τον συνάνθρωπο. Γιατί το να μην πηγαίνεις στους ναούς αυτή την εβδομάδα είναι ένας μεγάλος πόνος και μια τεράστια θλίψη για κάθε θρησκευόμενο. Το να μην μπορεί να ασπαστεί τον Εσταυρωμένο, να του πάει ένα στεφάνι, να μην ψάλει τα εγκώμια τη Μεγάλη Παρασκευή για τη ζωή που θνήσκει, να μη φωνάξει «Χριστός Ανέστη» με τη λαμπάδα του και να μην προσέλθει στη θεία ευχαριστία είναι κάτι αδιανόητο, πέρα όχι από τις συνήθειές του, αλλά και από την πίστη του. Δεν είναι μόνο τα πρόστιμα ή τα μέτρα που έχει βάλει η Πολιτεία, που μας κρατούν μέσα. Θεωρώ ότι οι Ελληνες θέλουν να νικήσουν τον κορωνοϊό, είναι μια συλλογική μάχη και πρόθεσή τους είναι να μη λείψει κανένας μας από τις οικογένειες, από τους φίλους μας, από τους συναδέλφους στις δουλειές μας. Γι’ αυτό μένουμε σπίτι, για να μη λείψει κανένα χαμόγελο από τη ζωή μας. Αυτές τις μέρες ούτε εμείς οι δημοσιογράφοι είναι ώρα να ψάξουμε και να αποδώσουμε ευθύνες για το τι έφταιξε και πώς πετάχτηκε η πανδημία και πώς θέρισε ζωές, αλλά να συνταχθούμε στο πώς θα σταματήσει η μετάδοση του ιού. Οταν θα τελειώσουμε με τον ιό, θα αρχίσει και η έρευνα. Τώρα δεν με νοιάζουν καθόλου τα σενάρια συνωμοσίας.
Θα ζήσουμε ένα διαφορετικό Πάσχα λοιπόν…
Εκ των πραγμάτων. Θα γίνει εκκλησία μας το δωμάτιό μας σαν τα κελιά των μοναχών, με βαθιά προσευχή, ενδοσκόπηση. Σε όλους θα μας λείψει τη Μεγάλη Πέμπτη, το Μεγάλο Σάββατο και το βράδυ της Ανάστασης η θεία μετάληψη. Αλλά δεν υπάρχει μεγαλύτερη απόδειξη αγάπης, ανθρωπιάς και αλληλεγγύης από το να μείνω σπίτι να μην κολλήσω τον συνάνθρωπό μου και καταλήξει σε κάποιο νοσοκομείο ή ακόμη και το να μπει ολόκληρη η οικογένεια σε μεγάλη περιπέτεια. Ας βάλουμε κάτω τον εγωισμό μας, δεν πρέπει να αποδείξουμε κάτι, δεν είναι η Ορθοδοξία υπό διωγμόν, δεν υπάρχει μετρητής πίστης απέναντι στην αγάπη μας προς τον συνάνθρωπο. Και, φυσικά, όπως είπε και ο Αρχιεπίσκοπος, δεν αναφέρομαι στη θεία κοινωνία, αλλά στη συνάθροιση του κόσμου στις εκκλησίες. Σε αυτόν τον κίνδυνο αναφέρομαι.
Πολλοί ιστορικοί, δημοσιογράφοι, συγγραφείς αναρωτιούνται αν τα μέτρα που έλαβαν οι κυβερνήσεις των χωρών τους για την απαγόρευση των μετακινήσεων ελλοχεύουν κινδύνους για τη δημοκρατία μας και για τις ελευθερίες…
Δεν υπάρχει σώφρων και καταρτισμένος νομικός επιστήμονας που θα υποστηρίξει κάτι τέτοιο. Η Πολιτεία ενεργοποίησε το άρθρο 5 του Συντάγματος για την προστασία της δημόσιας υγείας όσον αφορά το ξέσπασμα πανδημίας. Αυτομάτως, όταν ο κίνδυνος αυτός περάσει, τόσο στο διεθνές όσο και στο ελληνικό δίκαιο, το άρθρο 5 παύει να ισχύει και επιστρέφει η ζωή μας στην κανονικότητα με όλες τις νόμιμες ελευθερίες μας για τις οποίες έχουν παλέψει γενιές και γενιές Ελλήνων και παύουν όλα τα απαγορευτικά μέτρα. Το κράτος δεν έχει σκοπό να καταπιέσει τις ελευθερίες μας. Δεν έχουμε χούντα. Η Πολιτεία μαζί με τους εξαίρετους επιστήμονες, όπως ο Σωτήρης Τσιόδρας, βλέποντας τα φέρετρα στην Ιταλία και την Ισπανία αποφάσισε να προστατεύσει τον λαό της. Δεν μας τιμωρεί η κυβέρνηση. Μας ζητά να παραχωρήσουμε με βάση την κοινή λογική την ελευθερία μας για να μην μεταδώσουμε τον ιό. Τι να κάνουμε; Ε χουμε έναν μεταδοτικό εχθρό που χτυπά τους πνεύμονες, το νευρολογικό σύστημα. Ο ιός αυτός ξεγελά ακόμη και τους γιατρούς, αφού δεν μπορούν να καταλάβουν πώς συμπεριφέρεται. Είμαστε απέναντι από έναν βιοχημικό πόλεμο; Μάλλον. Μέχρι να βρεθεί, λοιπόν, το εμβόλιο, τι πρέπει να κάνουμε; Να ακούμε με ψυχραιμία τους γιατρούς, οι οποίοι έχουν πάρει και την ευθύνη να μας επιστρέψουν σιγά σιγά στην κανονικότητα, για να μην αρρωστήσουμε όλοι μαζί ταυτόχρονα.
Πάντως, αν δεν πεθάνουμε από τον κορωνοϊό, πολλοί λένε ότι θα πεθάνουμε από πείνα… Τι μαξιλάρι και τι πλάτη να βάλει το κράτος και για πόσους μήνες;
Αρχικά πρέπει να περιοριστεί ο θανατηφόρος ιός. Για πρώτη φορά στην Ιστορία μας μάς λένε να δώσουμε τη μάχη μας από τον καναπέ μας, το κρεβάτι, κλεισμένοι στα σπίτι μας. Φυσικά και κάποια στιγμή θα έρθουμε αντιμέτωποι με αυτό που λέγεται οικονομία και παραγωγή. Η αγωνία μεγαλώνει και εκεί θα πρέπει να δούμε και τι θα αποφασίσει και η Ευρωπαϊκή Ενωση. Η Γερμανία και οι δορυφόροι της αντιδρούν, την ώρα που υπάρχουν εκατόμβες νεκρών στην Ιταλία, στην Ισπανία, στη Γαλλία, και δεν μιλούν για ευρωομόλογο αλλά για κορωνο-μνημόνια σαν και αυτά που επέβαλαν επί δέκα χρόνια στη χώρα μας. Ιστορικά, κάθε εκατό χρόνια χτυπά και μια μεγάλη πανδημία την ανθρωπότητα. Εδώ θα δοκιμαστεί και το ευρωπαϊκό οικοδόμημα αν έχει βάση του μόνο το χρήμα ή τον άνθρωπο. Αν πληγεί πολύ ο κοινωνικός ιστός, δεν νομίζω να μην ξέρουν οι κυβερνήσεις ότι θα υπάρχουν και κοινωνικές εκρήξεις.
Λέγεται, μέσα από μελέτες ψυχολόγων, ότι έχει αυξηθεί πολύ η ενδοοικογενειακή βία από αυτόν τον εγκλεισμό.
Γι’ αυτό χρειάζονται υπεύθυνοι πολίτες, θετικοί άνθρωποι. Το φορτίο είναι μεγάλο για όλους μας, ας κοιτάξουμε πώς θα αποφορτιστούμε διαβάζοντας, βλέποντας ταινίες, ακούγοντας μουσική, κάνοντας γυμναστική. Εν τω μεταξύ υπάρχουν από την Πολιτεία και γραμμές στήριξης από ψυχολόγους. Πρέπει να επιβιώσουμε όλοι, γιατί ο ιός δεν χτυπά μόνο ηλικιωμένους ή τις ευαίσθητες ομάδες, αλλά όλους μας. Σε αυτόν τον αγώνα θα πρέπει να φερθούμε με πολιτισμό. Η βία είναι καταδικαστέα. Η κατάθλιψη, οι κρίσεις πανικού πρέπει να αντιμετωπιστούν και η Πολιτεία έχει πάρει μέτρα και συμβουλεύει όλους μας να απευθυνθούμε τηλεφωνικά στους ειδικούς.
Πώς νιώθεις αυτήν την περίοδο;
Πάω με πολλή προσοχή στη δουλειά μου, παίρνω τις προφυλάξεις μου και κάνω πολύ συχνά την αυτοκριτική μου. Τα έχω ξεκαθαρίσει σε όλους. Δεν θέλω να μπω σε ένα ράλι νεκρολαγνείας και να μιλάω για ρεκόρ θανάτων. Κάθε μέρα να μετράω νεκρούς. Δεν στέκομαι μακριά από την αλήθεια ή την πραγματικότητα, αλλά δεν θα μετράω αχόρταγα χιλιάδες νεκρούς σαν να μην ήταν άνθρωποι με ψυχές, με όνειρα, με οικογένειες. Ο ηλικιωμένος που έφυγε είναι το παρελθόν μας, η ταυτότητά μας, οι ρίζες μας. Ο 50άρης που φεύγει είναι ένας άνθρωπος που ήταν πάνω στην παραγωγή, το παρόν μας. Ο 20άρης που φεύγει είναι ο επιστήμονας του αύριο, το μέλλον μας. Χρειάζεται σεβασμός. Γι’ αυτό με βλέπετε να αντιδρώ με την ανακοίνωση ψυχρών αριθμών. Είμαστε σε έναν πόλεμο. Και πάμε σε αυτόν τον πόλεμο ούτε με λύπη ούτε με χαρά ούτε με αδιαφορία, αλλά με ψυχραιμία και με υπευθυνότητα. Κάθε μέρα μαθαίνουμε και νέα πράγματα από τους γιατρούς σχετικά με την προστασία μας και την καθαριότητα. Η ανθρωπότητα αντιμετώπισε τη γρίπη των χοίρων, των πτηνών, τώρα τον Covid-19. Θα το ξεπεράσουμε κι αυτό.
Δεν έχει παραμεληθεί το Εθνικό Σύστημα Υγείας;
Φυσικά υπάρχουν παραλείψεις που πρέπει να εξεταστούν, αλλά στην προκειμένη περίπτωση της πανδημίας του κορωνοϊού, η οποία διαλύει τους πνεύμονες, δεν μπορούσαμε να είχαμε 5.000.000 ΜΕΘ. Δηλαδή, για να εφαρμόσεις την ανοσία της αγέλης, πρέπει να έχεις ανάλογα με τον πληθυσμό σου μισές Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας στην Ελλάδα δεν είναι τέλειο, το γνωρίζουμε όλοι. Αλλά άμεσα και περισσότερες Μονάδες Εντατικής Θεραπείας δημιουργήθηκαν και προσλήψεις ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού έγιναν. Οι Ελληνες γιατροί και νοσηλευτές ξεπέρασαν τον εαυτό τους με αυτό το θηρίο, με αυτόν τον αόρατο εχθρό, τον Covid-119. Τους θέλουμε γερούς και δυνατούς, με τις στολές τους, τις μάσκες τους, τα γάντια τους, πλήρως θωρακισμένους, γιατί βλέπουμε ότι σε άλλες χώρες ο ιός δεν κάνει διακρίσεις και επιτίθεται και στο ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό. Και ας μην ξεχνάμε και κάτι πολύ σοβαρό. Παράλληλα με τους ασθενείς του κορωνοϊού υπάρχουν και άλλοι άρρωστοι, που δίνουν και αυτοί την πολύ δύσκολη μάχη τους -νεφροπαθείς, καρκινοπαθείς, με εμφράγματα- και εκεί το Εθνικό Σύστημα Υγείας πρέπει ούτε μια μέρα να φύγει από το προσκεφάλι τους. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας δεν είναι μόνο οι γιατροί και το νοσηλευτικό προσωπικό, αλλά πολλοί άνθρωποι, Από την καθαρίστρια του νοσοκομείου μέχρι τον οδηγό του ΕΚΑΒ, και όλοι τους κουβαλάνε μεγάλο ψυχικό φορτίο. Η πίεση που δέχεται συνολικά η κοινωνία με αυτόν τον ιό είναι μεγάλη, αφού κανείς δεν ξέρει αν έχει τον ιό… Μπορεί να μην έχεις συμπτώματα και να κολλάς εν αγνοία σου τους συνανθρώπους σου.
Άρα η μοναδική λύση είναι το «Μένουμε σπίτι»;
Ναι. Και δεν είναι συμβιβασμός. Πιστεύω, όταν θα έχει περάσει αυτή η περιπέτεια, θα έχουμε γίνει καλύτεροι άνθρωποι. Με περισσότερη κοινωνική και ατομική ευθύνη. Αυτός ο ιός θα μας κάνει να συστηθούμε ξανά και ως άνθρωποι. Στην εκπομπή μας παίρνουν πολλοί εργαζόμενοι και μας λένε ότι τα αφεντικά τους τούς φέρθηκαν σαν γύπες, έτοιμοι να κατασπαράξουν τη σάρκα τους. Εγώ ένα έχω να πω: να έχουν εμπιστοσύνη στην ελληνική Δικαιοσύνη. Δεν υπάρχει Ελληνας δικαστής που δεν θα προστατεύσει τον Ελληνα που απολύθηκε μέσα στην κρίση της πανδημίας. Όποιος νομίζει ότι θα βάλει το μαχαίρι στον λαιμό στον εργαζόμενο είναι γελασμένος. Οι Ελληνες δικαστές δεν θα αδικήσουν τον υπάλληλο που το αφεντικό βρήκε την ευκαιρία να του πει να δουλεύει για ένα ξεροκόμματο. Πέρα από το νομικό φίλτρο θα υπάρξει ευρύτερη αλληλεγγύη και μεγάλη ηθική κατακραυγή.
Τι θα γίνει με τον τουρισμό μας;
Δεν μπορώ να γίνω προφήτης, αλλά για να αντέξει θα πρέπει να στηριχτεί από το κράτος, αλλά και από τον εσωτερικό τουρισμό. Με προσιτές και φιλικές τιμές προς τον Ελληνα για να υπάρξει ζωή στα νησιά μας και όχι μόνο. Για να έρθουν ξένοι τουρίστες τον Ιούνιο το βλέπω ακατόρθωτο.
Δύσκολο το καλοκαίρι γενικότερα. Ας μην ξεχνάμε στο Προσφυγικό δεν έχει βρεθεί καμία λύση. Και βέβαια έχουμε και έναν Ερντογάν που βρυχάται…
Στον Εβρο ο Ερντογάν πήρε ένα μεγάλο μάθημα στα σύνορά μας. Οι Ένοπλες Δυνάμεις μας ήταν εκεί νύχτα μέρα. Αλλά και το Λιμενικό Σώμα δίνει καθημερινά μάχη στα νησιά μας. Ο Στρατός μας πρέπει να μείνει υγιής και δυνατός, γιατί, πέρα από τους Τούρκους, έχει και έναν αόρατο εχθρό, τον Covid-19. Αυτό η Πολιτεία αλλά και η ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων το ξέρουν και έχουν πάρει τα μέτρα τους για την προφύλαξη των Σωμάτων Ασφαλείας. Από εκεί και πέρα, ναι, υπάρχει και το Προσφυγικό. Πιστεύω ότι πρέπει στις δομές να τηρηθούν όλα τα μέτρα του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας, γιατί πάλι δεν μιλάμε για αριθμούς, αλλά για ανθρώπους που βρίσκονται μακριά από τις πατρίδες τους, έρχονται μέσα από πόλεμο, με βάρκες για ένα καλύτερο αύριο και ζουν μέσα σε καταυλισμούς. Ε, να μην τους πλήξει και ο κορωνοϊός.
