Έρευνα της «ΕΥ Ελλάδος» για 21 κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Οι τομείς που αναμένεται να πληγούν βαρύτερα ακόμη και από την κρίση της περιόδου 2009-2016. Εκτιμήσεις για ύφεση-ρεκόρ 19%.
- Του Βασίλη Παπακωνσταντόπουλου
Βαρύς και ασήκωτος αναμένεται ο «λογαριασμός» της πανδημίας για βασικούς κλάδους της οικονομίας. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς πως οι τομείς της μεταποίησης, των υπηρεσιών παροχής καταλύματος και υπηρεσιών εστίασης, της αγροτικής παραγωγής, καθώς και του real estate αναμένεται να πληγούν βαρύτερα εξαιτίας της πανδημίας σε σύγκριση με την οικονομική κρίση της περιόδου 2009-2016!
Αντίθετα, οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, το εμπόριο, η υγεία, η εκπαίδευση και η δημόσια διοίκηση αναμένεται να επηρεαστούν συγκριτικά λιγότερο.
Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από έρευνα της ΕΥ Ελλάδος για 21 κλάδους της ελληνικής οικονομίας, εξετάζοντας τρία σενάρια, το αισιόδοξο, το απαισιόδοξο και το σενάριο βάσης. Και στα τρία σενάρια η ύφεση κορυφώνεται κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020, ενώ επιστροφή στα απόλυτα μεγέθη που καταγράφηκαν στο τέλος του 2019 δεν αναμένεται πριν από το τελευταίο τρίμηνο του 2021.
Συγκεκριμένα, η ύφεση κορυφώνεται κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020, με μέγιστη συρρίκνωση της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας κατά 17% (σενάριο βάσης), 15% (αισιόδοξο σενάριο) και 19% (απαισιόδοξο σενάριο) ανά εκτίμηση, με την απασχόληση να συρρικνώνεται κατά 6,9%, 5,8% και 8,8%, αντίστοιχα.
Η έκθεση της ΕΥ με τις εκτιμήσεις της για τις οικονομικές επιπτώσεις του Covid-19 ανά κλάδο της ελληνικής οικονομίας εξετάζει τρία διαφορετικά σενάρια -αισιόδοξο, απαισιόδοξο και σενάριο βάσης- με βάση διαφορετικές παραδοχές ως προς την εξάπλωση της πανδημίας, τον ρυθμό άρσης των περιοριστικών μέτρων, τις αλλαγές στην κοινωνική και καταναλωτική συμπεριφορά του πληθυσμού και άλλους παράγοντες.
Σύμφωνα με το σενάριο βάσης, η ελληνική οικονομία θα συρρικνωθεί κατά 9,5% το 2020 σε όρους ΑΠΑ, σε σύγκριση με το 2019, ενώ η απασχόληση θα υποχωρήσει κατά 4,1%. Το σενάριο αυτό, το οποίο σύμφωνα με την έκθεση συγκεντρώνει πιθανότητες 60%, προϋποθέτει ότι ο δείκτης μετάδοσης του ιού R θα διαμορφωθεί στα επίπεδα του R=1, η κατανάλωση θα επανέλθει μεσοπρόθεσμα, οι επενδύσεις θα συρρικνωθούν, τα σύνορα θα ανοίξουν μερικώς τον Ιούλιο, ενώ η κοινωνική συμπεριφορά των Ελλήνων θα εξακολουθήσει να επηρεάζεται από την πανδημία, με λιγότερες μετακινήσεις για ταξίδια και αυξημένη τηλεργασία.
Το αισιόδοξο σενάριο, το οποίο συγκεντρώνει πιθανότητες 20%, βασίζεται στην παραδοχή δείκτη R μικρότερου της μονάδας (R<1), γεγονός που θα επιτρέψει την ταχεία ανάκτηση των απωλειών της κατανάλωσης και των επενδύσεων που καταγράφηκαν κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020, το άνοιγμα των συνόρων τον Ιούνιο και την επιστροφή στις προ κορονοϊού κοινωνικές συμπεριφορές. Σύμφωνα με το σενάριο αυτό, η μείωση της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας θα περιοριστεί στο 7,1% και της απασχόλησης στο 3,1%.
Τέλος, το απαισιόδοξο σενάριο, το οποίο, επίσης, συγκεντρώνει πιθανότητες 20%, βασίζεται στην υπόθεση δείκτη R μεγαλύτερου της μονάδας (R>1), που θα οδηγήσει σε δεύτερο κύμα της πανδημίας και, κατ’ επέκταση, σε εξαιρετικά αργή ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας και πλήρη άρση των ταξιδιωτικών περιορισμών στις αρχές του 2021. Σύμφωνα με τη δυσμενή αυτή εκτίμηση, η μείωση σε όρους ΑΠΑ θα φτάσει το 12,5%, ενώ η απασχόληση θα συρρικνωθεί κατά 5,4%.
Ο αντίκτυπος της πανδημίας
Ο οικονομικός αντίκτυπος της πανδημίας διαφοροποιείται σημαντικά ανά τομέα οικονομικής δραστηριότητας. Ετσι, στο βασικό σενάριο, κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2020, όπου και καταγράφεται κορύφωση στις απώλειες σε όρους Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας, στη μεταποίηση προβλέπεται μείωση της τάξης του 26%, στις επαγγελματικές υπηρεσίες 21% και στις μεταφορές και στην αποθήκευση 49%. Αντίστοιχα, στο απαισιόδοξο σενάριο, η μεταποίηση καταγράφει απώλειες της τάξης του 27% σε ΑΠΑ, οι επαγγελματικές υπηρεσίες 22% και οι μεταφορές και η αποθήκευση περί το 52%. Στον τομέα του real estate η ύφεση διαμορφώνεται το πρώτο τρίμηνο του 2020 στο 2% και ακολουθούν τα επόμενα τρίμηνα με 10%, 7% και 6%.
Στο δυσμενές σενάριο, η ύφεση εκτιμάται στο πρώτο τρίμηνο του 2021 ότι έφτασε στο 2% και ακολουθούν τα υπόλοιπα τρίμηνα με απώλειες 11%, 9% και 10%.
Τουρισμός και εστίαση τα μεγάλα θύματα
Στον κρίσιμο τομέα του τουρισμού, η έκθεση εκτιμά, ανά σενάριο, ότι η Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία θα καταγράψει ανώτατες απώλειες μέσα στο 2020 έως 49% (σενάριο βάσης), 41% (αισιόδοξο σενάριο) και 53% (απαισιόδοξο σενάριο), αντίστοιχα.
Μάλιστα, η εταιρία εκπόνησε και νέα έκθεση, ειδικά για τον τουρισμό, εκτιμώντας ότι η ζημία για τα ελληνικά ξενοδοχεία θα φτάσει τα 4,46 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 3,26 δισ. αφορούν τα ξενοδοχεία εποχικής λειτουργίας και το 1,2 δισ. τα δωδεκάμηνης λειτουργίας. Ακόμη και στο αισιόδοξο σενάριο, οι απώλειες εισπράξεων το 2020 θα προσεγγίσουν σχεδόν τα 10 δισ. ευρώ, διατηρώντας μόλις 8 δισ., από τα 18,2 δισ. ευρώ εισπράξεις του 2019. Η ενδεχόμενη παράταση της περιόδου τον Σεπτέμβριο δεν θα μπορέσει να καλύψει αυτή την απώλεια. Από την άλλη πλευρά, οι καλές επιδόσεις της χώρας στην αντιμετώπιση της πανδημίας ενδέχεται να της επιτρέψουν να διεκδικήσει μεγαλύτερο μερίδιο της συρρικνωμένης φετινής αγοράς.
Παρά την επανεκκίνηση των δραστηριοτήτων στις υπηρεσίες καταλύματος και εστίασης, οι δύο κλάδοι, όπως εκτιμά η ΕΥ, θα δεχθούν το ισχυρότερο πλήγμα. Στο βασικό σενάριο της ΕΥ, η πτώση, πάντα σε όρους Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας (ΑΠΑ), έναντι της εικόνας αν δεν είχε ενσκήψει η πανδημία εκτιμάται στο 12% για το πρώτο τρίμηνο του 2020, στο 63% το δεύτερο και οι απώλειες «μαζεύονται» στο 45% το τρίτο και στο 36% στο τέταρτο τρίμηνο του έτους.
Οι πληγές δεν θα γιατρευτούν ολοκληρωτικά ούτε το 2021, για το οποίο αναμένεται ότι η αρνητική απόκλιση έναντι της οικονομικής κατάστασης λόγω του Covid-19 θα είναι 35%, 29%, 13% και 4% για καθένα από τα τέσσερα τρίμηνα. Στο απαισιόδοξο σενάριο, τα πράγματα για τους δύο συναφείς κλάδους είναι ακόμη δυσμενέστερα: πτώση 66% το β΄ τρίμηνο και αρνητικά πρόσημα 55% στο τρίτο και 58% στο δ΄ τρίμηνο.
