Πρωτογενές έλλειμμα ύψους 7,008 δισ. ευρώ παρουσίασε ο προϋπολογισμός το εννεάμηνο Ιανουάριος – Σεπτέμβριο 2020 έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 2,568 δισ. ευρώ αποτυπώνοντας στα δημοσιονομικά μεγέθη τις σημαντικές επιπτώσεις που προκαλεί η πανδημία.
«Τα έσοδα του Σεπτεμβρίου παρουσιάζονται σημαντικά μειωμένα λόγω των αναβολών φορολογικών υποχρεώσεων που αποφάσισε η κυβέρνηση για να διευκολύνει πολίτες και επιχειρήσεις εξαιτίας της πανδημίας», δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Θεόδωρος Σκυλακάκης, δίνοντας στη δημοσιότητα τα στοιχεία για την εξέλιξη των μεγεθών του προϋπολογισμού.
Συγκεκριμένα τα φορολογικά έσοδα έφτασαν τα 3,942 δισ. ευρώ και ήταν μειωμένα σε σχέση με τον προ πανδημίας στόχο κατά 1,904 δισ. ευρώ, εκ των οποίων ποσό της τάξεως των 1,6 δισ. ευρώ εκτιμάται ότι οφείλεται σε αναβολές φορολογικών υποχρεώσεων (αναβολή πρώτης δόσης ΕΝΦΙΑ για τέλη Οκτωβρίου, μείωση προκαταβολής φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων που έχουν πληγεί από τον Covid 19, περισσότερες δόσεις για τον φόρο εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων).
«Με δεδομένες τις αναβολές αυτές η πορεία των εσόδων είναι συμβατή με τις αναθεωρημένες προβλέψεις του προϋπολογισμού του 2020, όπως προκύπτει άλλωστε τόσο από την πορεία των εσόδων τον Αύγουστο όσο και από την μέχρι σήμερα πορεία των εσόδων του μηνός Οκτωβρίου», τόνισε χαρακτηριστικά ο Θ. Σκυλακάκης.
Η πορεία των εσόδων θεωρείται αναμενόμενη σημειώνουν κύκλοι του υπουργείου Οικονομικών οι οποίοι επισημαίνουν ότι η κυβέρνηση προχωρά διαρκώς σε μέτρα στήριξης των πληττόμενων είτε με τη μορφή χρονικών αναστολών των προθεσμιών πληρωμής είτε με άλλες παρεμβάσεις όταν απαιτείται. Ειδικά για το μέτρο της Επιστρεπτέας Προκαταβολής Νο4 που αναμένεται να τεθεί σε ισχύ το επόμενο διάστημα, όπως εξηγούν οι ίδιοι κύκλοι, θα έχει χαρακτήρα μη επιστρεπτέας για κατηγορίες επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν πρόβλημα βιωσιμότητας
Αναλυτικότερα, σε ό,τι αφορά την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού, το εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2020, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού (γενική κυβέρνηση) ύψους 11,265 δισ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 1,544 δισ. ευρώ.
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 33,501 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 4,719 δισ ευρώ ή 12,3% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020. Επιπρόσθετα, εκκρεμεί η καταχώριση ποσού 8 εκατ. ευρώ περίπου στους Αναλυτικούς Λογαριασμούς Εσόδων (ΑΛΕ) και συγκεκριμένα στην κατηγορία «Φόροι» κατά τον μήνα Ιούλιο 2020. Το ποσό αυτό θα εμφανιστεί στους ορθούς ΑΛΕ μετά την επίλυση του υφιστάμενου τεχνικού προβλήματος αναφέρει στη σχετική ανακοίνωση του το υπουργείο Οικονομικών.
Το υπουργείο Οικονομικών διευκρινίζει ότι «Η σημαντική αυτή υστέρηση εσόδων, παρά τα αυξημένα έσοδα ΠΔΕ, οφείλεται κυρίως, στη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας λόγω της υγειονομικής κρίσης, στην επίπτωση από τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπισή της, καθώς και στις αυξημένες επιστροφές φορολογικών εσόδων».
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 37,587 δισ ευρώ, μειωμένα κατά 4,008 δισ ευρώ ή 9,6% έναντι του στόχου.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 31,032 δισ ευρώ, μειωμένα κατά 5,454 δισ ευρώ ή 14,9% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020. Ωστόσο, σε σύγκριση με τις επικαιροποιημένες εκτιμήσεις για την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2020 που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας, το οποίο κατατέθηκε στην Ε.Ε. στις 30 Απριλίου 2020 και οι οποίες περιέχουν τις επιπτώσεις των μέτρων για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης και λαμβανομένου υπόψη του ποσού των 8 εκατ. ευρώ, του οποίου η καταχώριση εκκρεμεί, ως αναφέρθηκε ανωτέρω, τα έσοδα από φόρους είναι μειωμένα κατά περίπου 1,133 δισ. ευρώ.
Η υστέρηση αυτή από το στόχο οφείλεται κυρίως:
α) Στη μείωση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος των νομικών προσώπων που έχουν πληγεί από τον COVID-19,
β) Στην καταβολή του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων σε 8 μηνιαίες δόσεις (η τρίτη μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου 2020) αντί των 3 διμηνιαίων δόσεων που είχαν προβλεφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020 (η δεύτερη διμηνιαία δόση μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου 2020),
γ) Στην καταβολή του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων σε 8 μηνιαίες δόσεις αντί των 6 μηνιαίων δόσεων του στόχου,
δ) Στην παράταση που δόθηκε για την πληρωμή της πρώτης και της δεύτερης δόσης του ΕΝΦΙΑ μέχρι το τέλος Οκτωβρίου, ενώ στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020 είχε προβλεφθεί ότι η πρώτη δόση θα εισπραχθεί τον Σεπτέμβριο.
Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου διευκρινίζει το υπουργείο Οικονομικών.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 4,086 δισ ευρώ, αυξημένες κατά 711 εκατ. ευρώ από το στόχο.
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 3,831 δισ ευρώ, αυξημένα κατά 1,158 δισ ευρώ έναντι του στόχου.
Ειδικότερα, τον Σεπτέμβριο 2020 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 3,346 δισ ευρώ, μειωμένο κατά 2,419 δισ ευρώ σε σχέση με το μηνιαίο στόχο.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 4,100 δισ ευρώ, μειωμένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 2,213 δισ ευρώ.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 3,942 δισ ευρώ, μειωμένα κατά 1,904 δισ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020. Ωστόσο, σύμφωνα με τις επικαιροποιημένες μηνιαίες εκτιμήσεις που περιλαμβάνονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας τα έσοδα από φόρους είναι μειωμένα για το μήνα Σεπτέμβριο 2020 κατά 1,429 δισ. ευρώ.
Η μείωση αυτή οφείλεται κυρίως στη μείωση της προκαταβολής φόρου εισοδήματος των νομικών προσώπων που έχουν πληγεί από τον COVID-19, καθώς και στη μεταβολή του αριθμού δόσεων και των καταληκτικών ημερομηνιών για την πληρωμή του φόρου εισοδήματος και του ΕΝΦΙΑ σύμφωνα με τα ανωτέρω. Η υστέρηση στα έσοδα για το μήνα Σεπτέμβριο από τα ανωτέρω εκτιμάται στο ποσό των 1,6 δισ. ευρώ.
Οι επιστροφές εσόδων του Σεπτεμβρίου 2020 ανήλθαν σε 755 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση κατά 206 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (549 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 23 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 137 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2020 ανήλθαν στα 44,766 δισ ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 5,002 δισ ευρώ έναντι του στόχου.
Οι κυριότερες αιτίες της εμφανιζόμενης απόκλισης είναι:
α) η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας του COVID- 19 (μισθωτών και επιστημόνων) ύψους περίπου 1,375 δισ ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων(κατηγορία μεταβιβάσεων),
β) η δαπάνη ενίσχυσης επιχειρήσεων με τη μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής ύψους περίπου 864 εκατ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών (κατηγορία μεταβιβάσεων),
γ) η δαπάνη έκτακτης επιχορήγησης προς τον ΕΦΚΑ και τον ΕΟΠΥΥ για την κάλυψη υστέρησης εσόδων από τις μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές λόγω της πανδημίας, ύψους 420 και 263 εκατ. ευρώ αντίστοιχα,
δ) οι αυξημένες εκροές του ΠΔΕ κατά 2,416 δισ ευρώ, κυρίως λόγω των δαπανών για την αποζημίωση ειδικού σκοπού επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων, για την επιδότηση τόκων δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, για το μέτρο της ενίσχυσης των επιχειρήσεων με τη μορφή της επιστρεπτέας προκαταβολής, για τη δράση ΤΕΠΙΧ ΙΙ και για τη σύσταση ταμείου εγγυοδοσίας επιχειρήσεων λόγω της πανδημίας του COVID-19 και
ε) οι αυξημένες πληρωμές για τόκους κατά 160 εκατ. ευρώ.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2020 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 κατά 6,122 δισ. ευρώ, με τη μεγαλύτερη αύξηση στο σκέλος του ΠΔΕ, το οποίο παρουσίασε αυξημένη δαπάνη κατά 4,018 δισ. ευρώ, σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, κυρίως λόγω των προαναφερόμενων αιτιών.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού τον Σεπτέμβριο 2020 ανήλθαν στα 5,035 δισ ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 617 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου, κυρίως λόγω της υπερεκτέλεσης του ΠΔΕ κατά 529 εκατ. ευρώ.
