Εκτόξευση των τιμών σε είδη διατροφής, αλλά και σε είδη βασικής ανάγκης αναμένεται τους πρώτους μήνες του νέου έτους, σύμφωνα με όσα επισημαίνουν παράγοντες της αγοράς.
Τη στιγμή που το διαθέσιμο εισόδημα των καταναλωτών ήδη πιέζεται από τις σημαντικές αυξήσεις σε πολλά προϊόντα κατά τη διάρκεια του 2022, στον ορίζοντα όχι μόνο δεν φαίνεται αποκλιμάκωση τιμών, αλλά έρχονται και νέες ανατιμήσεις.
Τα παραπάνω προκύπτει από τους τιμοκαταλόγους που στέλνουν οι επιχειρήσεις-προμηθευτές, στους οποίους οι τιμές έχουν διαμορφωθεί από το προηγούμενο διάστημα, με τις αυξήσεις να αποδίδονται στην ενεργειακή κρίση, στην άνοδο των τιμών των πρώτων υλών και των μεταφορικών.
Στελέχη της αγοράς, που έχουν γνώση των τιμοκαταλόγων που φτάνουν στις επιχειρήσεις λιανεμπορίου, κάνουν λόγο για νέες ανατιμήσεις σε συνολικά 500 βασικά αγαθά που θα γίνουν σταδιακά. Μεσοσταθμικά υπολογίζεται μάλιστα ότι αυτές θα φτάσουν σε διψήφιο ποσοστό.
Ανάμεσα στα προϊόντα που θα ανατιμηθούν βρίσκονται για ακόμη μία φορά τρόφιμα που έχουν ήδη υποστεί σημαντικές αυξήσεις τους προηγούμενους μήνες, όπως τυροκομικά, ελαιόλαδο, αναψυκτικά, γιαούρτι και ζυμαρικά.
Αυξήσεις αναμένονται και σε καθαριστικά για το σπίτι, απορρυπαντικά, βρεφικές πάνες, αλλά και είδη προσωπικής υγιεινής, όπως σαμπουάν. Επίσης, σε συσκευασμένα προϊόντα, όπως κονσέρβες, αλλά και φρυγανιές, μπισκότα και ρύζι.
«Πονοκέφαλος» οι αυξήσεις
Ο πληθωρισμός στα τρόφιμα εξελίσσεται σε μείζον ζήτημα και μεγάλο «αγκάθι» για την κυβέρνηση. Στην Ελλάδα, ο επιμέρους δείκτης «τρέχει» με ρυθμό σχεδόν 13%.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ.,
- τα γαλακτοκομικά και τα αβγά καταγράφουν αύξηση τιμών κατά 25,3%,
- τα έλαια και τα λίπη κατά 20,4%,
- το ψωμί και τα δημητριακά κατά 18,7%,
- τα κρέατα κατά 16,7%,
- τα λαχανικά κατά 12,6%,
- τα λοιπά τρόφιμα κατά 12,9%,
- ο καφές, το κακάο και το τσάι κατά 11,9%,
- τα μεταλλικά νερά και οι χυμοί κατά 8,9%,
- η ζάχαρη, οι σοκολάτες και τα γλυκά κατά 8,1%,
- τα αλκοολούχα ποτά κατά 7,1%.
Τα δεδομένα
Στοιχείο «κλειδί» για την πορεία των τιμών αποτελεί ο συνολικός δείκτης τιμών εισαγωγών – ουσιαστικά δηλαδή ο δείκτης που αποτυπώνει το λειτουργικό κόστος της βιομηχανίας. Μπορεί ο ρυθμός αύξησής του να μειώθηκε σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες, από την άλλη όμως παραμένει στα πολύ υψηλά επίπεδα του 21,3%, που δείχνουν νέες αυξήσεις στις τιμές λιανικής και μέσα στο πρώτο τρίμηνο του νέου έτους. Μεγάλος «πονοκέφαλος» για τις βιομηχανίες παραμένει η τιμή του φυσικού αερίου και του ηλεκτρικού ρεύματος.
Ο σχετικός επιμέρους δείκτης κατέγραψε αύξηση 294,1% (πρόκειται για τον δείκτη παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, αρμού και κλιματισμού). Ο προβληματισμός όσον αφορά την τιμή της ενέργειας για τη βιομηχανία έγκειται στο ότι οι επιδοτήσεις για τις μεγάλες επιχειρήσεις δεν καλύπτουν παρά σε ένα ποσοστό τις ανατιμήσεις.
Ο γενικός δείκτης τιμών εισαγωγών στη βιομηχανία, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη Οκτωβρίου 2021, παρουσίασε αύξηση 21,3%, έναντι αύξησης 33,9% κατά τη σύγκριση των αντίστοιχων δεικτών του έτους 2021 με το 2020. Ο γενικός δείκτης τον Οκτώβριο 2022, σε σύγκριση με τον δείκτη Σεπτεμβρίου 2022, παρουσίασε αύξηση 1,5%, έναντι αύξησης 4,8% στην αντίστοιχη σύγκριση των δεικτών του έτους 2021. Ο μέσος γενικός δείκτης του δωδεκαμήνου Νοεμβρίου 2021 – Οκτωβρίου 2022, σε σύγκριση με τον μέσο γενικό δείκτη του δωδεκαμήνου Νοεμβρίου 2020 – Οκτωβρίου 2021, παρουσίασε αύξηση 29,8%, έναντι αύξησης 13,7% κατά την αντίστοιχη σύγκριση των προηγούμενων δωδεκαμήνων.
«Ζαλίζει» η ανηφορική εικόνα τον κλαδικών μεταβολών
Η αύξηση του γενικού δείκτη τιμών εισαγωγών κατά 21,3%, τον μήνα Οκτώβριο 2022, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του Οκτωβρίου 2021, οφείλεται στην αύξηση του δείκτη τιμών εισαγωγών από χώρες εκτός ευρωζώνης κατά 26,8% και στον αντίστοιχο δείκτη από τις χώρες της ευρωζώνης κατά 10,2%. Η εικόνα των επιμέρους κλαδικών μεταβολών ήταν η εξής:
- Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού: 294,1%.
- Παραγωγή οπτάνθρακα και προϊόντων διύλισης πετρελαίου: 44,6%.
- Αντληση αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου: 29,7%.
- Χαρτοποιία και κατασκευή χάρτινων προϊόντων: 18,9%.
- Βιομηχανία τροφίμων: 17,4%.
- Βιομηχανία ξύλου και κατασκευή προϊόντων από ξύλο και φελλό, εκτός από έπιπλα, κατασκευή ειδών καλαθοποιίας και σπαρτοπλεκτικής: 15,9%.
- Παραγωγή βασικών μετάλλων: 11,6%.
- Κατασκευή προϊόντων από ελαστικό (καουτσούκ) και πλαστικές ύλες: 6,6%.
- Κατασκευή μεταλλικών προϊόντων, με εξαίρεση τα μηχανήματα και τα είδη εξοπλισμού: 5,6%.
- Κατασκευή ηλεκτρονικών υπολογιστών, ηλεκτρονικών και οπτικών προϊόντων: 4,6%.
- Παραγωγή χημικών ουσιών και προϊόντων: 4,1%.
- Κατασκευή ηλεκτρολογικού εξοπλισμού: 3,7%.
Αδύνατον να απορροφηθούν οι αυξήσεις
Οπως σημειώνουν παράγοντες της αγοράς, το κύμα ανατιμήσεων σε πρώτες ύλες, υλικά συσκευασίας, αλλά και η εκτίναξη του ενεργειακού κόστους και των μεταφορικών εξακολουθούν να αυξάνουν τα λειτουργικά έξοδα τόσο των βιομηχανιών όσο και των αλυσίδων του οργανωμένου λιανεμπορίου, οι οποίες δηλώνουν κατηγορηματικά ότι είναι αδύνατον να απορροφήσουν τις αυξήσεις και πως μέρος αυτών θα μετακυλιστεί στους καταναλωτές.
Ετσι, τα νοικοκυριά βρίσκονται αντιμέτωπα με ανατιμήσεις στις περισσότερες κατηγορίες προϊόντων.
