Με αμείωτο ρυθμό συνεχίζονται οι ανατιμήσεις σε βασικά είδη διατροφής, παρά τις κυβερνητικές εξαγγελίες ότι το «καλάθι του νοικοκυριού» έχει φέρει μείωση ή σταθεροποίηση των τιμών. Κι αυτό γιατί το «καλάθι» μετρά συγκεκριμένα προϊόντα και όχι όλο το φάσμα των κωδικών στα σούπερ μάρκετ, με τους καταναλωτές να μην επιλέγουν ολόκληρη τη λίστα του υπουργείου Ανάπτυξης, αλλά ένα μικρό μέρος αυτής, με ό,τι αυτό σημαίνει για το μηνιαίο κόστος δαπάνης ενός νοικοκυριού.
Είναι και ο λόγος, άλλωστε, που οι πολίτες, με βάση τις δημοσκοπήσεις που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, όχι μόνο δεν είναι ικανοποιημένοι από το συγκεκριμένο μέτρο, αλλά εκτιμούν ότι δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα ενός μέσου νοικοκυριού.
Στην πράξη, οι πολίτες έχουν αντιληφθεί το επικοινωνιακό παιχνίδι πίσω από το «καλάθι του
νοικοκυριού», που η κυβέρνηση επιχειρεί να παρουσιάσει ότι μειώνει τις τιμές, αν και ο αρχικός στόχος του μέτρου ήταν η συγκράτηση των ανατιμήσεων.
Η λίστα με τις νέες ανατιμήσεις
Πληροφορίες αναφέρουν πως μέσα στον Φεβρουάριο αναμένεται να έρθουν νέες ανατιμήσεις σε μια λίστα σχεδόν 400 κωδικών, που έρχονται να προστεθούν στις αυξήσεις τιμών που καταγράφηκαν στις αρχές Ιανουαρίου σε περίπου 500 προϊόντα, σε ποσοστό που κατά μέσο όρο φτάνει το 10%.
Η λίστα περιλαμβάνει και είδη πρώτης ανάγκης, αυξάνοντας ακόμα περισσότερο το βάρος
που έχει πέσει πάνω στην πλάτη των καταναλωτών.
Συγκεκριμένα, τα προϊόντα που θα ανατιμηθούν το επόμενο διάστημα είναι, μεταξύ άλλων:
- παγωτά έως 21%,
- δημητριακά έως 20%,
- σαμπουάν έως 20%,
- ζωοτροφές έως 20%,
- χυμοί έως 18%,
- τυριά έως 18%,
- ψωμί έως 15%,
- γαλακτοκομικά έως 15%.
Το κύμα των ανατιμήσεων δεν αναμένεται να σταματήσει τον Φεβρουάριο, κάτι που προμηνύει και η επίσημη πρόβλεψη του οικονομικού επιτελείου ότι ο πληθωρισμός
φέτος θα διαμορφωθεί στο σύνολο του έτους κοντά στο 5%.
Οπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, τα σούπερ μάρκετ θα συνεχίσουν να λαμβάνουν
αυξημένα τιμολόγια, καθώς, όπως επισημαίνουν, η ενεργειακή κρίση δεν αφήνει πολλά περιθώρια για συγκράτηση των τιμών.
Ωστόσο, η μείωση των ενεργειακών τιμών αναμένεται να «φρενάρει» το ξέφρενο κύμα των ανατιμήσεων, δηλαδή οι αυξήσεις στα βασικά προϊόντα θα κινούνται σε χαμηλότερα ποσοστά.
Πάντως, πήγες της αγοράς αναφέρουν πως οι αυξήσεις θα συνεχιστούν μέχρι και το τέλος
του 2023. Γι’ αυτό υπάρχει μια διαφορετική εξήγηση: Το στοκ των προϊόντων που έχουν παραχθεί με ακριβές πρώτες ύλες λόγω της ενεργειακής κρίσης δεν έχει φτάσει ακόμα στη λιανική και στα ράφια των σούπερ μάρκετ, και σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να διατεθεί σε τιμές κάτω του κόστους.
«Γονάτισαν» τα ελληνικά νοικοκυριά από το «τσουνάμι» ακρίβειας
Η ακρίβεια έχει «γονατίσει» τα ελληνικά νοικοκυριά, που βλέπουν τα είδη πρώτης ανάγκης να αυξάνονται για 19ο συνεχόμενο μήνα. Μάλιστα, αν κάποιος κάνει μια απλή σύγκριση τιμών σε σχέση με την περίοδο πριν από το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία (ο πληθωρισμός είχε κάνει την εμφάνισή του σχεδόν έξι μήνες νωρίτερα), θα διαπιστώσει ότι για βασικά είδη διατροφής και άμεσης κατανάλωσης ενός νοικοκυριού οι ανατιμήσεις είναι τεράστιες. Για ένα βασικό καλάθι που πέρυσι κόστιζε σχεδόν 75 ευρώ σήμερα θα πρέπει να καταβάλει σχεδόν 100 ευρώ.
Για παράδειγμα, το ένα λίτρο φρέσκου γάλακτος πωλείται προς 1,87 ευρώ έναντι 1,38 στις αρχές της προηγούμενης χρονιάς, στα μακαρόνια η αύξηση είναι 38,1%, στη φέτα 21%, ενώ το επώνυμο χαρτί υγείας πωλείται ακριβότερα έως και σχεδόν… 70%! Λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία της έρευνας οικογενειακών προϋπολογισμών για το έτος 2021 και το γεγονός ότι ο πληθωρισμός των τροφίμων διαμορφώθηκε σε 15,5% τον Δεκέμβριο του 2022, προκύπτει ότι τα νοικοκυριά καλούνται κατά μέσον όρο, μόνο για αυτή την κατηγορία αγαθών, να δαπανήσουν περί τα 360 ευρώ, από 311 έναν χρόνο πριν.
Ενα νοικοκυριό με συνολικό μηνιαίο εισόδημα 1.500 ευρώ πρέπει τώρα να δαπανά περίπου το 24% του εισοδήματος, από 20% έναν χρόνο πριν, για την αγορά τροφίμων, ενώ ένα νοικοκυριό με συνολικό μηνιαίο εισόδημα 2.500 ευρώ θα πρέπει να δαπανά περίπου το 20% του εισοδήματός του, από 15% έναν χρόνο πριν.
«Καίει» ο πληθωρισμός των τροφίμων
Το τελευταίο χρονικό διάστηµα παρατηρείται το εξής φαινόµενο: Ο γενικός δείκτης τιµών καταναλωτή παρουσιάζει αποκλιµάκωση, αλλά ανεβαίνει ο πληθωρισµός στα τρόφιµα. Αυτό
εκτιµάται πως θα συµβεί και τον Ιανουάριο και θα εξακολουθήσει να «τρέχει» µε υψηλότερο ρυθµό συγκριτικά µε εκείνον τον δείκτη τιµών καταναλωτή. Υπενθυµίζεται πως τον ∆εκέµβριο ο πληθωρισµός στα τρόφιµα άγγιξε το 15,5%, όταν ο γενικός πληθωρισµός µειώθηκε στο 7,2%. Οι τιµές είναι αυξηµένες σε όλα τα προϊόντα, από γάλα, αβγά, κρέας και ψωµί έως χαρτικά και καθαριστικά, µε τις αυξήσεις να αποτυπώνονται σε διψήφια ποσοστά.
Σύµφωνα µε την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία, αυξήσεις 25,6% καταγράφονται στα γαλακτοκοµικά, 21,7% στα έλαια, 18,1% στο ψωµί και στα δηµητριακά, 17,8% στα κρέατα, ενώ ακριβότερα κατά 13,1% ήταν τα λαχανικά.