Tα πάνω κάτω στις ΔΕΚΟ του Υπερταμείου

Κανόνες ευελιξίας στις προσλήψεις και αλλαγές στους κανονισμούς προμηθειών για τις θυγατρικές του Υπερταμείου όπως τα ΕΛΤΑ, ο ΟΣΕ, ο ΟΣΥ, η ΕΤΑΔ στο πρότυπο που εφάρμοσε η ΔΕΗ φέρνει το νομοσχέδιο που ετοιμάζει το υπουργείο Οικονομικών και αναμένεται να προκαλέσει σωρεία αντιδράσεων στους εργαζομενους των ΔΕΚΟ.

• Του Γιάννη Στεργίου

Οι αλλαγές θα εφαρμοστούν προς τα τέλη του καλοκαιριού και θα συνδυαστούν με τη δημιουργία του Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου, ενός επενδυτικού εργαλείου αντίστοιχου αυτών που λειτουργούν στις περισσότερες χώρες της ΕΕ. Ήδη έχουν ξεκινήσει οι πρώτες διαπραγματεύσεις με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας που ως δανειστής της χώρας πρέπει να δώσει πράσινο φως για τις αλλαγές που ετοιμάζονται, οι οποίες μεταξύ άλλων θα φέρουν ανατροπές και στις διαδικασίες της καθημερινής λειτουργίας των επιχειρήσεων και οργανισμών του Υπερταμείου.

Ειδικότερα, για τον ΟΑΣΑ και τις θυγατρικές του ΟΣΥ και ΣΤΑΣΥ που αντιμετωπίζουν σωρεία προβλημάτων από έλλειψη υλικού και οχημάτων, τα περιθώρια παρεμβάσεων θα είναι μεγαλύτερα. Οι αλλαγές θα αφορούν κοινές προμήθειες για μείωση του λειτουργικού κόστους και την είσοδο του ιδιωτικού τομέα σε κάποιες υπηρεσίες που εγκλωβίζουν προσωπικό, το οποίο μπορεί να προσφέρει στο κύριο αντικείμενο των εταιριών.

Στα ελλειμματικά ΕΛΤΑ, εκτός από τη διοίκηση θα πρέπει να προσληφθεί προσωπικό για να καλυφθούν τα κενά και να αναζητηθεί ξανά στρατηγικός επενδυτής, ώστε η επιχείρηση να συμβαδίσει με τα σημερινά δεδομένα του χώρου. Ανάλογες λύσεις θα αναζητηθούν για τις ελληνικές Αλυκές, τη Διώρυγα Κορίνθου, τη Helexpo ΔΕΘ, τη ΓΑΙΑΟΣΕ και τη διαχείριση των ΒΙΠΑ της πρώην ΕΤΒΑ.

Με το νομοσχέδιο αναμένεται να ανοίξει ο δρόμος για επιτάχυνση των προσλήψεων ώστε να γίνονται πιο εύκολα προσλήψεις και να καλυφθούν τυχόν κενές θέσεις, γεγονός που κάνει ήδη συνδικαλιστές των εταιριών να μιλούν για αδιαφανή κριτήρια στην πρόσληψη προσωπικού που αφορούν θέσεις σε ΔΕΚΟ. «Αυτό σημαίνει ότι θα αλλάξει ο τρόπος που θα γίνονται οι προσλήψεις ώστε να υπάρχει μεν η εμπλοκή του ΑΣΕΠ, αλλά όχι οι μεγάλες καθυστερήσεις που παρατηρούνται. Θα υπάρξουν αλλαγές και στις διαδικασίες της καθημερινής λειτουργίας. Θα προχωρούν όλα με διαφάνεια αλλά με μεγαλύτερη ταχύτητα» ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Κωστής Χατζηδακης, δίνοντας ένα στίγμα των αλλαγών που σχεδιάζονται για τις προσλήψεις.

Δεύτερη φάσις παρεμβάσεων

Το πρώτο βήμα για τον εκσυγχρονισμό των ΔΕΚΟ πραγματοποιήθηκε με τον νόμο 4972/2022 περί Εταιρικής Διακυβέρνησης Ανωνύμων Εταιρειών του Δημοσίου, με τον οποίο αντιμετωπίστηκαν μια σειρά από χρόνια ζητήματα, και δημιουργήθηκε το πλαίσιο για επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων. Η νέα νομοθετική παρέμβαση θα αποτελέσει το επόμενο βήμα για τον ριζικό μετασχηματισμό της λειτουργίας και της διοίκησης των δημοσίων επιχειρήσεων με στόχο την αύξηση των κερδών τους αλλά και τη μεγιστοποίηση των υπηρεσιών τους για το κοινωνικό σύνολο.

Το Υπερταμείο ιδρύθηκε το 2016 με στόχο τον εκσυγχρονισμό των δημοσίων επιχειρήσεων και τη μεγιστοποίηση της αξίας της δημόσιας περιουσίας με μοναδικό μέτοχο το ελληνικό δημόσιο. Αξίζει να σημειωθεί ότι σήμερα στο χαρτοφυλάκιο του Υπερταμείου περιλαμβάνονται δημόσιες επιχειρήσεις οι οποίες έχουν επιλεγεί με στόχο τη βελτίωση της λειτουργίας τους και της αποδοτικότητάς τους.

Σε αυτές περιλαμβάνονται ο ΔΑΑ, οι συγκοινωνιακές εταιρείες Αττικής, τα ΕΛΤΑ, η ΕΤΑΔ, η ΓΑΙΑΟΣΕ, η ΕΤΒΑ (25%), η HELLEXPO ΔΕΘ, ποσοστό 34,12% από τη ΔΕΗ, ο ΟΚΑΑ, η ΚΑΘ, οι Ελληνικές Αλυκές, η διαχείριση 22+1 περιφερειακών λιμανιών, η Διώρυγα της Κορίνθου και η 5G Ventures Ο στόχος είναι να εκσυγχρονιστεί ο τρόπος λειτουργίας των εταιριών του Ταμείου υιοθετώντας επιχειρηματικά σχέδια στο πρότυπο της ΔΕΗ ώστε να γίνουν οικονομικά αποδοτικές προσφέροντας καλύτερες υπηρεσίες .Ωστόσο παρά το γεγονός ότι εχουν περάσει αρκετά χρονιά,πηγές της αγοράς εκτιμούν ότι δεν έχει ανταποκριθεί στον ρόλο του με την κυβέρνηση να παρεμβαίνει για να δώσει λύσεις και να αντιμετωπισει παθογένειες.

Προς τα τέλη του 2024 το νέο Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο

Ταυτόχρονα, σε sovereign wealth fund θα μετασχηματιστεί μετά από 7 χρόνια λειτουργίας το Υπερταμείο περνώντας σε μια νέα εποχή, με την ίδρυση του Εθνικού Επενδυτικού Ταμείου με στόχο να προσελκύσει ξένους επενδυτές. Το Υπερταμείο θα ελέγχει το νέο fund -ως μια θυγατρική του- και το fund θα μπορεί να προχωρεί σε επενδύσεις με τη βοήθεια συμβούλων με διεθνές κύρος, όπως η Blackrock, η οποία ενεπλάκη και στις διαπραγματεύσεις με τον ESM για τις αλλαγές που προωθούνται.

Το νέο κρατικό επενδυτικό fund θα καλύψει ένα χρηματοδοτικό κενό που υπάρχει για τα επόμενα χρόνια στην ελληνική οικονομία, προσελκύοντας ξένες επενδύσεις. Προσελκύοντας επί της ουσίας ξένα sovereign fund που είναι μακροπρόθεσμοι επενδυτές, όπως για παράδειγμα το καναδικό συνταξιοδοτικό ταμείο που είναι μέτοχος στο Ελευθέριος Βενιζέλος. To Ταμείο θα χρηματοδοτεί πράσινη μετάβαση, κυκλική οικονομία, ψηφιακό μετασχηματισμό.

Τα πρώτα κεφάλαια του Επενδυτικού Ταμείου θα προέλθουν από το Δημόσιο με την φόρμουλα που θα ακολουθηθεί να προβλέπει: Αποτίμηση της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ από ανεξάρτητο εκτιμητή και στη συνέχεια κεφάλαια που αντιστοιχούν στο 50% της αξίας τους θα κατευθυνθούν στο Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο ενώ τα υπόλοιπα θα διατεθούν για τη μείωση του Δημοσίου χρέους. H δομή και η λειτουργία του, σύμφωνα με τον σχεδιασμό, θα ακολουθήσει τη διεθνή επιτυχημένη πρακτική εθνικών επενδυτικών ταμείων της Ευρώπης, όπως Νορβηγίας, Ιρλανδίας, Ιβηρικών χωρών και άλλων χωρών, π.χ. Temasek-Σιγκαπούρη.

Το Εθνικό Επενδυτικό Ταμείο θα επενδύει σε ελληνικές επιχειρήσεις με αναπτυξιακές προοπτικές, ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, εξωστρέφεια και ισχυρό management team λαμβάνοντας υπόψη και το ευρύτερο κοινωνικοοικονομικό αποτύπωμα (π.χ. νέες θέσεις εργασίας, ανάπτυξη – ανταγωνιστικότητα) και σε κλάδους αιχμής της ελληνικής οικονομίας με στρατηγική προτεραιότητα (π.χ. πράσινη μετάβαση, κυκλική οικονομία, μπλε οικονομία, ψηφιακός/τεχνολογικός μετασχηματισμός) και επιλεγμένες υποδομές.

Θα λειτουργεί συμπληρωματικά και όχι a priori ανταγωνιστικά (σ.σ.: κατά περίπτωση συνεπενδύσεις – co-investments) με άλλα δημόσια εργαλεία/σχήματα, επενδυτικά κεφάλαια συμμετοχών (π.χ. ΑΚΕΣ που έχουν συσταθεί στην Ελλάδα με συμμετοχή της Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων/HDBI (πρώην ΤΑΝΕΟ), (ii) άλλα private equity funds που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα (iii) πιστωτικά ιδρύματα (ελληνικά ή την Ευρωπαϊκή Επενδυτική Τράπεζα, την EBRD κ.λπ.).