Χωρίς σοβαρό λόγο ύπαρξης φαίνεται ότι έγινε και αυτή η Σύνοδος Κορυφής, καθώς η ΕΕ αποφάσισε ότι θα… αποφασίσει σχετικά με την Τουρκία τον Ιούνιο! Πέρα από μια Κοινή Δήλωση που κυβερνητικές πηγές την καλωσόρισαν για κάποιο λόγο, ουσιαστικές κινήσεις σχετικά με τις προκλήσεις της Άγκυρας δεν έγιναν.
Το ότι τίθεται «υπό επιτήρηση» η Τουρκία είναι περισσότερο… να ‘χαμε να λέγαμε και όχι στάση ουσίας και αποφασιστικότητας από την ΕΕ, η οποία βλέπει «αποκλιμάκωση», σύμφωνα με το κοινό ανακοινωθέν…
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ζήτησε από τον πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν εγγυήσεις καλής θέλησης για την ανανέωση των σχέσεων και έθεσε υπό επιτήρηση την Άγκυρα μέχρι τον Ιούνιο, για να τονίσει, μεταξύ άλλων, ότι αποδοκιμάζει κα την επιδείνωση της μεταχείρισης των δικαιωμάτων και των ελευθεριών στην Τουρκία.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να συμπράξει με την Τουρκία κατά προοδευτικό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο ώστε να ενισχύσει την συνεργασία επί ορισμένων τομέων κοινού ενδιαφέροντος και να λάβει νέες αποφάσεις κατά την διάρκεια της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Ιούνιο, υπό τον όρο ότι η σημερινή αποκλιμάκωση θα συνεχισθεί και ότι η Τουρκία θα συμπράξει κατά εποικοδομητικό τρόπο», αναφέρεται στο κείμενο του κοινού ανακοινωθέντος που εγκρίθηκε από τους Ευρωπαίους ηγέτες κατά την Σύνοδο Κορυφής μέσω τηλεδιάσκεψης.
Οι ηγέτες της ΕΕ καλωσόρισαν την Κοινή Δήλωση για την κατάσταση στις πολιτικές, οικονομικές και εμπορικές σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας τονίζεται ακόμα στην κοινή δήλωση των 27 ηγετών.
Παράλληλα, υπογραμμίζεται ότι είναι στρατηγικό συμφέρον για την ΕΕ ένα ασφαλές και σταθερό περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο, η ανάπτυξη μιας συνεργασίας και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία.
«Με την προϋπόθεση ότι διατηρείται η τρέχουσα αποκλιμάκωση και ότι η Τουρκία εμπλέκεται εποικοδομητικά και υπόκειται στις καθιερωμένες προϋποθέσεις που ορίζονται στα προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η πρόσφατα πιο θετική δυναμική, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να συνεργαστεί με την Τουρκία με έναν σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο για την ενίσχυση της συνεργασίας σε διάφορους τομείς κοινού ενδιαφέροντος και τη λήψη περαιτέρω αποφάσεων κατά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου» αναφέρεται ακόμα στα συμπεράσματα.
Ικανοποίηση από κυβερνητικά στελέχη
Την ικανοποίησή τους εκφράζουν κυβερνητικά στελέχη για την κοινή δήλωση των 27 ηγετών της ΕΕ σχετικά με την Τουρκία, η οποία, όπως λένε, βασίζεται στην έκθεση Μπορέλ και επιβεβαιώνει τα αποτελέσματα προηγουμένων Ευρωπαϊκών Συμβουλίων σε ό,τι αφορά στην γειτονική χώρα.
Όπως έλεγαν, πρόκειται για μία διττή προσέγγιση, που περιλαμβάνει θετικά μέτρα αλλά και κυρώσεις, εφόσον η Τουρκία επαναλάβει μονομερείς ενέργειες και παραβατική συμπεριφορά.
Επίσης, αναφορές υπάρχουν και στο μεταναστευτικό-προσφυγικό, καθώς η Τουρκία καλείται να συνεργαστεί για την καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης και τις επιστροφές μεταναστών προς την Τουρκία με βάση την Κοινή Δήλωση Ε.Ε-Τουρκίας, η οποία, όπως αναφέρεται, θα πρέπει να εφαρμοστεί χωρίς διακρίσεις.
«Όλες οι αποφάσεις είναι σταδιακές, υπό όρους και αναστρέψιμες. Δεν δίνεται λευκή επιταγή στην Τουρκία, η συμπεριφορά της οποίας θα αξιολογηθεί με τις σχετικές αποφάσεις να παραπέμπονται για τον Ιούνιο» σημείωναν κυβερνητικά στελέχη και συνέχιζαν: «Έγιναν σημαντικότατες αλλαγές εν συγκρίσει με το αρχικό προσχέδιο έπειτα από απανωτές διαπραγματεύσεις. Το τελικό κείμενο είναι ισορροπημένο και απηχεί την έκθεση Μπορέλ».
Η Κοινή Ανακοίνωση των ηγετών της ΕΕ για την Ανατολική Μεσόγειο
«Πραγματοποιήσαμε μια συζήτηση για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και για τις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία και χαιρετίσαμε την Κοινή Ανακοίνωση σχετικά με την “Κατάσταση των πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας” που εκπόνησε ο Ύπατος Εκπρόσωπος και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όπως ζητήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Δεκέμβριο του 2020
- Υπενθυμίζουμε το στρατηγικό συμφέρον της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και για την ανάπτυξη μιας συνεργατικής και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία. Χαιρετίζουμε την πρόσφατη αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω της διακοπής των παράνομων δραστηριοτήτων γεώτρησης, της επανάληψης των διμερών συνομιλιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και των επικείμενων συνομιλιών για το Κυπριακό υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών.
- Με την προϋπόθεση ότι διατηρείται η τρέχουσα αποκλιμάκωση και ότι η Τουρκία εμπλέκεται εποικοδομητικά και υπόκειται στις προϋποθέσεις που αποφασίστηκαν στα συμπεράσματα του προηγούμενου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η πρόσφατα θετική δυναμική, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να συνεργαστεί με την Τουρκία με έναν σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο για την ενίσχυση της συνεργασίας σε διάφορους τομείς κοινού ενδιαφέροντος και τη λήψη περαιτέρω αποφάσεων κατά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου.
- Σχετικά με την οικονομική συνεργασία, καλούμε την Επιτροπή να εντείνει τις συνομιλίες με την Τουρκία για να αντιμετωπιστούν οι τρέχουσες δυσκολίες στην εφαρμογή της Τελωνειακής Ένωσης, διασφαλίζοντας την αποτελεσματική εφαρμογή της σε όλα τα κράτη μέλη, και καλούμε παράλληλα το Συμβούλιο να εργαστεί για την εντολή εκσυγχρονισμού της τελωνειακής ένωσης. Μια τέτοια εντολή μπορεί να εκδοθεί από το Συμβούλιο υπό την επιφύλαξη πρόσθετων οδηγιών από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Είμαστε διατεθειμένοι να ξεκινήσουμε διάλογο υψηλού επιπέδου με την Τουρκία για να συζητήσουμε θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, όπως η δημόσια υγεία, το κλίμα και η αντιτρομοκρατία, καθώς και περιφερειακά θέματα.
- Καλούμε την Επιτροπή να διερευνήσει πώς να ενισχύσει τη συνεργασία με την Τουρκία σχετικά με τις επαφές μεταξύ της κοινωνίας των πολιτών και την κινητικότητα.
- Καλούμε την Τουρκία να απέχει από νέες προκλήσεις ή μονομερείς ενέργειες κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου. Λαμβάνοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση, επιβεβαιώνουμε την αποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε περίπτωση τέτοιων ενεργειών, να χρησιμοποιήσει τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της, καθώς και για τη διατήρηση της περιφερειακής σταθερότητας.
- Εκτιμούμε τη φιλοξενία από την Τουρκία περίπου 4 εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων και συμφωνούμε ότι η βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους πρόσφυγες και τις κοινότητες υποδοχής θα συνεχιστεί. Καλούμε την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση στο Συμβούλιο για τη συνέχιση της χρηματοδότησης των Σύρων προσφύγων στην Τουρκία, καθώς και στην Ιορδανία, στον Λίβανο και σε άλλες χώρες της περιοχής.
- Όσον αφορά τη διαχείριση του μεταναστευτικού, στο πλαίσιο της ευρύτερης στρατηγικής της ΕΕ που περιλαμβάνει όλες τις μεταναστευτικές οδούς, θα πρέπει να ενισχυθεί η συνεργασία με την Τουρκία, ιδίως σε τομείς όπως η προστασία των συνόρων, η καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης, καθώς και η επιστροφή των παράτυπων μεταναστών και των απορριφθέντων αιτούντων άσυλο στην Τουρκία, σύμφωνα με τη Δήλωση ΕΕ-Τουρκίας, που εφαρμόζεται χωρίς διακρίσεις.
- Υπενθυμίζουμε τα προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και παραμένουμε πλήρως δεσμευμένοι για μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις του ΣΑ του ΟΗΕ (ιδίως τις αποφάσεις 550, 789, 1251). Προσβλέπουμε στην επανάληψη των διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, στις οποίες η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συμμετάσχει ως παρατηρητής και θα διαδραματίσει ενεργό ρόλο στη στήριξη των διαπραγματεύσεων, μεταξύ άλλων διορίζοντας έναν εκπρόσωπο στην αποστολή Καλών Υπηρεσιών των Ηνωμένων Εθνών
- Το κράτος δικαίου και τα θεμελιώδη δικαιώματα παραμένουν βασικό μέλημα. Η στόχευση πολιτικών κομμάτων και μέσων μαζικής ενημέρωσης και άλλες πρόσφατες αποφάσεις αντιπροσωπεύουν μεγάλη οπισθοδρόμηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα και έρχονται σε αντίθεση με τις υποχρεώσεις της Τουρκίας για σεβασμό της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου και των δικαιωμάτων των γυναικών. Ο διάλογος για τέτοια θέματα παραμένει αναπόσπαστο μέρος της σχέσης ΕΕ-Τουρκίας.
- Σύμφωνα με το κοινό συμφέρον της ΕΕ και της Τουρκίας για την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή τους, αναμένουμε από την Τουρκία και όλους τους πρωταγωνιστές να συμβάλουν θετικά στην επίλυση περιφερειακών κρίσεων όπως στη Λιβύη, στην Συρία, στο Νότιο Καύκασο και θα παραμείνουμε σε εγρήγορση σε αυτό το θέμα.
- Καλούμε τον Ύπατο Εκπρόσωπο να προχωρήσει στις εργασίες της Πολυμερούς Διάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο.
- Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις και θα αναζητήσουμε μια συντονισμένη προσέγγιση με τους εταίρους. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανέλθει στο θέμα αυτό κατά τη σύνοδό του τον Ιούνιο».
