Σχέδιο Τραμπ–Νετανιάχου για Γάζα: Διαψεύδει ο Νετανιάχου

Ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ανακοίνωσαν από τον Λευκό Οίκο ότι κατέληξαν σε κοινό σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα.

Πρόκειται για ένα 20-σημείων πλάνο που προβλέπει κατάπαυση του πυρός, αποστρατιωτικοποίηση της Χαμάς και διεθνή διοίκηση της Λωρίδας της Γάζας. Το μεγάλο ερώτημα, ωστόσο, είναι αν η Χαμάς θα δεχθεί αυτούς τους όρους.

Αξίζει να αναφερθεί πως ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός με ανάρτηση του στο X διαψεύδει το σχέδιο όπως αυτό κυκλοφόρησε στον τύπο. Συγκεκριμένα δήλωσε πως δεν πρόκειται να αποχωρήσει ο Ισραηλινός στρατός από την Γάζα και πως δεν θα αναγνωρίσει ποτέ Παλαιστινιακό κράτος.

Τι προβλέπει το σχέδιο Τραμπ-Νετανιάχου

Κατάπαυση του πυρός

• Όλες οι εχθροπραξίες σταματούν άμεσα. Μέσα σε 72 ώρες η Χαμάς θα πρέπει να απελευθερώσει και τους 48 ομήρους που εξακολουθεί να κρατά, ζωντανούς ή νεκρούς.
• Σε αντάλλαγμα, το Ισραήλ θα απελευθερώσει 250 Παλαιστίνιους με ισόβιες ποινές και 1.700 κρατουμένους από τη Γάζα, μαζί με όλες τις γυναίκες και τα παιδιά.

Αποχώρηση στρατευμάτων

• Η αποχώρηση του ισραηλινού στρατού θα γίνει σταδιακά, μόνο αφού η Χαμάς παραδώσει τον οπλισμό της και αναπτυχθεί διεθνής δύναμη ασφαλείας. Το Ισραήλ διατηρεί δικαίωμα «ζώνης ασφαλείας», διατύπωση που αφήνει θολό το ενδεχόμενο μόνιμης στρατιωτικής παρουσίας.

Το μέλλον της Χαμάς

• Η οργάνωση δεν θα έχει καμία θέση στη μελλοντική διοίκηση. Τα μέλη της που θα εγκαταλείψουν τα όπλα θα λάβουν αμνηστία, ενώ όσοι επιθυμούν θα μπορούν να φύγουν από τη Γάζα.
• Η διεθνής δύναμη θα φροντίσει για την τάξη και θα εκπαιδεύσει Παλαιστίνιους αστυνομικούς, με την Αίγυπτο να έχει ήδη αναλάβει σχετική εκπαίδευση.

Ανθρωπιστική βοήθεια και ανοικοδόμηση

• Η βοήθεια θα ρέει υπό τον έλεγχο ουδέτερων διεθνών οργανισμών, όπως ο ΟΗΕ και η Ερυθρά Ημισέληνος. Παράλληλα, ξεκαθαρίζεται ότι δεν θα υπάρξει εκδίωξη Παλαιστινίων από τη Γάζα.
• Η ανοικοδόμηση θα επιβλέπεται από ένα «Συμβούλιο Ειρήνης» με επικεφαλής τον Τραμπ και τον πρώην Βρετανό πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ.

Ρόλος της Παλαιστινιακής Αρχής

Σε μεταβατικό στάδιο, μια ομάδα Παλαιστινίων τεχνοκρατών θα διοικήσει τη Γάζα, μέχρι να αναλάβει –υπό προϋποθέσεις– η Παλαιστινιακή Αρχή. Το σχέδιο αναφέρει αόριστα ότι, αν υπάρξουν οι κατάλληλες μεταρρυθμίσεις, «μπορεί να ανοίξει ο δρόμος» για μελλοντική παλαιστινιακή κρατική υπόσταση.

Οι πρώτες αντιδράσεις

Χαμάς: Αντιμέτωπη με σκληρό δίλημμα, δηλώνει ότι θα εξετάσει το σχέδιο, αλλά απορρίπτει την πλήρη αποστρατιωτικοποίηση χωρίς σαφή δέσμευση ότι το Ισραήλ θα αποχωρήσει οριστικά.

Αραβικές χώρες: Αίγυπτος, Ιορδανία, Τουρκία, Κατάρ, Σαουδική Αραβία και άλλα κράτη χαιρέτισαν την πρωτοβουλία Τραμπ.

Ισραήλ: Η ακροδεξιά πτέρυγα της κυβέρνησης Νετανιάχου αντιδρά έντονα, με τον υπουργό Οικονομικών Σμοτριτς να ξεκαθαρίζει ότι δεν αποδέχεται καμία εμπλοκή της Παλαιστινιακής Αρχής, ούτε την προοπτική παλαιστινιακού κράτους. Ο ίδιος απείλησε με αποχώρηση από τον κυβερνητικό συνασπισμό.

Το μεγάλο στοίχημα

Η πιθανότητα εφαρμογής και επιτυχίας του σχεδίου Τραμπ–Νετανιάχου για τη Γάζα εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, με πρώτο και κύριο τη στάση της Χαμάς. Το σχέδιο απαιτεί πλήρη αποστρατιωτικοποίηση και παράδοση ομήρων, χωρίς να παρέχει σαφή εγγύηση μόνιμης ισραηλινής αποχώρησης ή άμεσης πορείας προς παλαιστινιακή κρατική υπόσταση. Για τη Χαμάς, αυτό ισοδυναμεί με στρατηγική ήττα και είναι δύσκολο να γίνει αποδεκτό χωρίς σοβαρές εσωτερικές αναταράξεις.

Από την άλλη πλευρά, η διεθνής υποστήριξη, ιδίως από αραβικές χώρες, προσφέρει στο σχέδιο πολιτική νομιμοποίηση. Η υπόσχεση μαζικής ανθρωπιστικής βοήθειας και ανοικοδόμησης μπορεί να ασκήσει πίεση στη Χαμάς, καθώς ο πληθυσμός της Γάζας βρίσκεται σε οριακή κατάσταση. Ωστόσο, η συμμετοχή του Νετανιάχου δημιουργεί αντιφάσεις: η δική του πολιτική βάση απορρίπτει κατηγορηματικά κάθε αναφορά στην Παλαιστινιακή Αρχή ή σε μελλοντικό κράτος.

Έτσι, το σχέδιο έχει περισσότερες πιθανότητες να λειτουργήσει ως εργαλείο πίεσης παρά ως άμεση λύση. Αν η Χαμάς απορρίψει, το Ισραήλ μπορεί να προχωρήσει σε ακόμη πιο σκληρές επιχειρήσεις με αμερικανική κάλυψη. Αν αποδεχθεί, θα σηματοδοτηθεί μια νέα εποχή στη Γάζα, αλλά με υψηλό κόστος για την πολιτική της επιρροή. Συνεπώς, η επιτυχία μοιάζει αβέβαιη και οι πιθανότητες πλήρους εφαρμογής είναι μάλλον περιορισμένες.

Το μπαλάκι στη Χαμάς

Η πρόταση Τραμπ–Νετανιάχου ανοίγει έναν νέο γύρο διαπραγματεύσεων με τη Χαμάς, που καλείται να επιλέξει ανάμεσα στη συνέχιση του πολέμου και στην αποδοχή ενός σχεδίου που ουσιαστικά την εξοστρακίζει από τη Γάζα.

Η διεθνής κοινότητα εμφανίζεται θετική, αλλά οι αντιφάσεις είναι έντονες:

• Για το Ισραήλ, η υπόσχεση παλαιστινιακής κρατικής υπόστασης είναι μάλλον κενό γράμμα.
• Για τους Παλαιστινίους, η ανοικοδόμηση και η διεθνής βοήθεια είναι καλοδεχούμενες, αλλά η απώλεια κάθε αυτονομίας και η επιβολή ξένης διοίκησης προκαλούν ανησυχία.

Το μόνο βέβαιο είναι ότι η Γάζα βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο ενός γεωπολιτικού παζλ όπου η ειρήνη παραμένει αβέβαιη.

Δείτε Επίσης:

• Μυστική σύσκεψη: Ο Τραμπ καλεί όλους τους ανώτατους αξιωματικούς