Είναι προς τιμήν του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Σημίτη ότι δεν υιοθέτησε τον πρωτοσέλιδο τίτλο «Για όλα φταίει ο Καραμανλής», που επέλεξε απογευματινή εφημερίδα για να προβάλει το «βαρυσήμαντο» άρθρο του για τα ελληνοτουρκικά. Δεν ήταν δικά του λόγια, όπως προέκυψε από την ανάγνωση του κειμένου του.
- Από τον Μανώλη Κοττάκη
Ωστόσο, πέρα από τις τυχόν σκοπιμότητες που οδήγησαν την εφημερίδα να το παρουσιάσει έτσι, λίγες ημέρες μετά τη δημοσκόπηση της MRB για την προεδρική εκλογή με τα γνωστά αποτελέσματα (στην οποία ο κ. Σημίτης εμφανίζεται να έχει αποδοχή μόλις 2% στην ερώτηση για τον καταλληλότερο Πρόεδρο της Δημοκρατίας), είναι παραπάνω από προφανές ότι το νόημα του άρθρου του ήταν ακριβώς αυτό: ότι, επειδή ο Κώστας Καραμανλής δεν συνέχισε τη μεγάλη του «επιτυχία» στο Ελσίνκι και δεν προσέφυγε στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, αυτό έχει ως αποτέλεσμα τις σημερινές απειλές και εκβιασμούς της Τουρκίας.
Η επίμαχη παράγραφος που γέννησε τον δημοσιογραφικό τίτλο είναι η εξής: «Μετά τη συμφωνία του Ελσίνκι αναπτύχθηκε μια δυναμική στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αποτέλεσμα της οποίας ήταν οι διερευνητικές συνομιλίες για την αντιμετώπιση των υφιστάμενων διαφορών. Αλλά στις συζητήσεις αυτές η νέα ελληνική κυβέρνηση δεν έδωσε συνέχεια. Το αποτέλεσμα της στάσης του 2004 είναι οι σημερινές απειλές και οι εκβιασμοί της Τουρκίας». Συνέπραξε λοιπόν ο κύριος Σημίτης, έδωσε δικαίωμα, δεν είναι αθώος του αίματος.
Επειδή οι περιστάσεις είναι κρίσιμες και περιθώρια διχασμού δεν υπάρχουν, η κριτική μας θα αποφύγει τους χαρακτηρισμούς και θα είναι διαπιστωτική. Θέλουμε να θυμίσουμε στον κύριο Σημίτη τα εξής:
Η πολιτική της προσφυγής στη Χάγη για την επίλυση της μίας και μόνης διαφοράς, της υφαλοκρηπίδας, συμφωνήθηκε στη Γενεύη το 1975 μεταξύ των πρωθυπουργών της Ελλάδας και της Τουρκίας Κωνσταντίνου Καραμανλή και Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, παρόντος του μετέπειτα (2004-2006) υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας Πέτρου Μολυβιάτη. Ο τελευταίος έγραψε το κοινό ανακοινωθέν. Η Χάγη ήταν πολιτική Καραμανλή, λοιπόν, όχι δική του.
Η Συμφωνία του Ελσίνκι -για την οποία τόσο κομπορρημονεί ο πρώην πρωθυπουργός- ανέτρεψε τη Χάγη. Ανέτρεψε την πολιτική του Κωνσταντίνου Καραμανλή και όλων των μετέπειτα πρωθυπουργών της Μεταπολίτευσης, του Ανδρέα Παπανδρέου συμπεριλαμβανομένου, που μιλούσαν για μία και μόνη διαφορά.
Ο κ. Σημίτης ομολογεί μόνος του, άλλωστε, στο κείμενό του ότι στο Ελσίνκι συμφωνήθηκε ότι η Τουρκία «θα έπρεπε σε εύλογο χρονικό διάστημα να επιλύσει τις τυχόν συνοριακές ή άλλες διαφορές της με τα κράτη-μέλη στη βάση των αρχών του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης». Στο σημείο αυτό κρίνουμε σκόπιμο να υπενθυμίσουμε κάτι στον κ. Σημίτη, καθώς η μνήμη του τον αδικεί – λογικό, το 1999 ήταν 62 ετών, σήμερα είναι 82 ετών, όλων η μνήμη εξασθενεί με την πάροδο του χρόνου, ακόμη και ημών των νεοτέρων.
Θυμίζουμε: Η Συμφωνία του Ελσίνκι, στην οποία έβαλε φαρδιά πλατιά την υπογραφή του, αναφέρεται ρητώς σε «συνοριακές διαφορές και συναφή θέματα». Όχι σε συνοριακές ή άλλες διαφορές. Τρία χρόνια μετά τα Ίμια και δύο χρόνια μετά τη Συμφωνία της Μαδρίτης, με την οποία η Ελλάς αναγνώρισε κατόπιν συμμαχικών πιέσεων «νόμιμα και ζωτικά συμφέροντα της Τουρκίας στο Αιγαίο», ποια ήταν -αλήθεια- αυτά τα «συναφή θέματα» που θα δεχόταν η Ελλάς να θέσει στην κρίση του Διεθνούς Δικαστηρίου; Οι γκρίζες ζώνες; Αν ανατρέξει ο πρώην πρωθυπουργός στα πρακτικά των μονομαχιών του με τον τότε αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης Κώστα Καραμανλή, στη Βουλή, και στις δηλώσεις του τομεάρχη Εξωτερικών της Ν.Δ. Πέτρου Μολυβιάτη, θα ανακαλύψει δύο πράγματα:
Πρώτον, ότι η Ν.Δ., κόντρα στον επικοινωνιακό λούστρο της εποχής για το Ελσίνκι, που την εμφάνιζε μίζερη επειδή δεν αναγνωρίζει την «εθνική επιτυχία», τού έθετε συνεχώς το ερώτημα ποια είναι τα «συναφή θέματα».
Και, δεύτερον -θυμίζουμε-, ο ίδιος δεν προσδιόρισε ποτέ δημοσίως ποια είναι τα συναφή θέματα. Απέφευγε τις απαντήσεις.
Από το 1999, που υπεγράφη το Ελσίνκι, έως το 2004, που παρέδωσε ο κ. Σημίτης την πρωθυπουργία στον Κώστα Καραμανλή, πέρασαν πέντε ολόκληρα χρόνια. Γιατί ο ίδιος δεν κατάφερε να συμφωνήσει με την Άγκυρα την προσφυγή στη Χάγη και έπρεπε να το αποφασίσει αυτό ο Καραμανλής μέσα σε οκτώ μήνες, όσους δηλαδή μεσολάβησαν από την εκλογή του έως τη Σύνοδο Κορυφής του Δεκεμβρίου του 2004, όπου επανεξετάστηκε η τουρκική υποψηφιότητα στην Ε.Ε.; Αλλά και οι επόμενες κυβερνήσεις μετά την κυβέρνηση Καραμανλή (η οποία έκανε 17 γύρους διερευνητικών συνομιλιών με τη γείτονα χωρίς αποτέλεσμα) από το 2009 έως το 2019 γιατί δεν αξιοποίησαν το Ελσίνκι και δεν προσέφυγαν με άλλη φόρμουλα στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης;
Η απάντηση σε όλα τα παραπάνω είναι προφανής: Η προσφυγή στη Χάγη για τις διαφορές και τα «συναφή θέματα», όπως επαναπροσδιορίστηκε στο ελάχιστα πατριωτικό Ελσίνκι, έδωσε το δικαίωμα («πάτημα») στους Τούρκους να θέσουν ζητήματα εδαφικής ακεραιότητας στο Διεθνές Δικαστήριο. Οι Τούρκοι έθεταν αυτά τα ζητήματα συνεχώς στις διερευνητικές συνομιλίες -κυρίως τις γκρίζες ζώνες- και βεβαίως, ευτυχώς για το έθνος και την πατρίδα, οι ελληνικές κυβερνήσεις (όχι όλες με τον ίδιο τρόπο) απέρριπταν τις αξιώσεις τους.
Η αλήθεια, κ. Σημίτη, είναι ότι καμιά ελληνική κυβέρνηση δεν άντεχε -πολύ περισσότερο μέσα στη δίνη της κρίσης- να δεχθεί ως βάση σύνταξης συνυποσχετικού προς παραπομπή στη Χάγη τη διευκρίνιση των συνοριακών διαφορών και των συναφών θεμάτων που εσείς υπογράψατε αβασάνιστα στο Ελσίνκι. Κάτι που απαιτούσαν οι Τούρκοι για να πάμε στην Χάγη, αν δεν τα βρίσκαμε διμερώς.
Η αλήθεια, κύριε Σημίτη, είναι ότι το Ελσίνκι μιλούσε για «αρχές του Διεθνούς Δικαίου», τις οποίες θα χρησιμοποιούσαν τα μέρη ως «βάση» για την επίλυση διαφορών. Η αλήθεια είναι ότι το Ελσίνκι δεν έκανε μνεία στην υπογραφείσα το 1982 Συνθήκη για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Η αλήθεια, κύριε Σημίτη, τέλος, είναι ότι για να απαλλάξετε τον εαυτό σας από τις ευθύνες και από τους εφιάλτες σας δεν διστάσατε να κατηγορήσετε τον Κώστα Καραμανλή και να αθωώσετε την Τουρκία! Λυπηρό για έναν πρώην πρωθυπουργό της Ελλάδας… «Τα στερνά τιμούν τα πρώτα» λέει ο λαός μας.
