Σχέδιο κλιμάκωσης των επιθετικών ενεργειών κατά της Ελλάδας και ενίσχυσης της τουρκικής -μακροπρόθεσμης- στρατιωτικής παρουσίας στη Λιβύη συνεχίζει να υλοποιεί η Άγκυρα, παρά τη φαινομενική ύφεση λόγω της μετακίνησης των μεταναστών από τα χερσαία σύνορα του Έβρου.
- Από τον Αλέξανδρο Τάρκα
Η κυβέρνηση, σε συνέχεια των προκλητικών υπερπτήσεων τουρκικών F-16 αρκετά χιλιόμετρα δυτικά του ποταμού Εβρου το περασμένο Σάββατο, ενημέρωσε τους πρεσβευτές των Ηνωμένων Πολιτειών και της Γαλλίας Τζ. Πάιατ και Π. Μεζονάβ αντίστοιχα για την επικείμενη επικίνδυνη τροπή των εξελίξεων. Η Αθήνα θεωρεί, εκ νέου, ως εξαιρετικά αυξημένες τις πιθανότητες πρόκλησης θερμού επεισοδίου κατόπιν τουρκικής προβοκάτσιας, αφού, όπως αναλύθηκε στους διπλωμάτες των δύο συμμαχικών κρατών, δοκιμάζεται, με ακραίο τρόπο, η αυτοσυγκράτηση της ηγεσίας της κυβέρνησης και των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας.
Υπενθυμίζεται ότι, επί μακρύ χρονικό διάστημα, αποτελούν σταθερή επωδό -των περισσότερων συμμάχων στο ΝΑΤΟ και των εταίρων στην Ε.Ε.- τα «συγχαρητήρια» προς την ελληνική πλευρά για την «αξιοθαύμαστη αυτοσυγκράτησή της».
Η κυβέρνηση επιθυμεί, πραγματικά, τη συνέχιση της πολιτικής αυτοσυγκράτησης, αλλά, όπως είχε εξηγήσει εμπιστευτικά ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης προς τον Γάλλο πρόεδρο Εμ. Μακρόν και τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μ. Πομπέο ήδη από το περασμένο φθινόπωρο, «η προάσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων είναι υποχρέωση κάθε ελληνικής κυβέρνησης από την οποία δεν πρόκειται να υπάρξει η παραμικρή παρέκκλιση».
Σχεδόν ταυτόσημη ήταν η φρασεολογία και του υπουργού Εξωτερικών Ν. Δένδια στη -μάλλον φορτισμένη- συνάντηση που είχε με τον γ.γ. του ΟΗΕ Αντ. Γκουτέρες τον Δεκέμβριο, μετά τη δημοσιοποίηση του τουρκολιβυκού μνημονίου για τις θαλάσσιες ζώνες στη Μεσόγειο.
Σύμφωνα με ασφαλείς πηγές, μετά τις υπερπτήσεις του Σαββάτου, υπήρξε και διπλωματική επικοινωνία, σε υψηλό επίπεδο, μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας. Όπως πάντως αναμενόταν, δεν προέκυψαν δείγματα αλλαγής προθέσεων και συμπεριφοράς της Τουρκίας ούτε και μεταβλήθηκε, στο παραμικρό, το κλίμα ανάμεσα στις δύο χώρες.
Παράλληλα, ενδεικτικό των προθέσεων του προέδρου Ρ. Τ. Ερντογάν για την εδραίωση της στρατιωτικής παρουσίας της Τουρκίας στη Λιβύη και την κατασκευή μόνιμης βάσης της στη Μισράτα (200 χλμ. ανατολικά της Τρίπολης) είναι το περιστατικό με το φορτηγό πλοίο «Pray» το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου. Η υπόθεση αποκαλύφθηκε από την «Καθημερινή» την περασμένη Παρασκευή, με την επισήμανση ότι το συγκεκριμένο πλοίο μετέφερε ανταλλακτικά και εξαρτήματα πυραυλικών συστημάτων Hawk προς ενίσχυση της αεράμυνας του καθεστώτος του Φαγέζ αλ Σάρατζ.
O πλους του «Pray» ανακόπηκε, ανατολικά της Κρήτης, από τη γαλλική φρεγάτα «Provence» (κλάσης Fremm) και ακολούθησε εξ αποστάσεως αντιπαράθεση με μια τουρκική φρεγάτα (υπό την παρακολούθηση και ελληνικής), μέχρι που το φορτηγό πλοίο αποχώρησε προς την Αττάλεια.
Ωστόσο, νεότερα στοιχεία, που έχουν περιέλθει σε γνώση των υπουργείων Εξωτερικών και Εθνικής Άμυνας και κοινοποιήθηκαν σε φίλες συμμαχικές κυβερνήσεις, δείχνουν ότι η υπόθεση είναι ακόμα πιο σοβαρή. Γιατί, εκτός των προαναφερθέντων ανταλλακτικών και εξαρτημάτων, το «Pray» φέρεται ότι μετέφερε και πλήρες ραντάρ για συστοιχία πυραύλων εδάφους – αέρος Hawk με σκοπό την προστασία όχι μόνον της πλευράς Σάρατζ, αλλά και των ίδιων των τουρκικών δυνάμεων που βρίσκονται στη Λιβύη. Η λειτουργία της βάσης στον αερολιμένα της Μισράτα θα διευκολύνει τη μελλοντική δραστηριότητα των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων σε μεγάλο μέρος της Μεσογείου και, πιθανότατα, θα στηρίξει αποσταθεροποιητικές και φιλοϊσλαμικές ενέργειες σε άλλες χώρες της Βόρειας Αφρικής.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το δημοσιοποιημένο κείμενο του δεύτερου τουρκολιβυκού μνημονίου περί στρατιωτικής συνεργασίας (υπεγράφη ταυτόχρονα με το επίμαχο για τις θαλάσσιες ζώνες τον Νοέμβριο) δεν αναφέρει τίποτα περί προσωρινής ή μόνιμης βάσης, αλλά η κατασκευή της προχωρεί συνεχώς.
Παράλληλα, σύμφωνα με τα ίδια νεότερα στοιχεία, το συγκεκριμένο ραντάρ ανήκει σε στρατιωτική μονάδα της ευρύτερης περιοχής της Κωνσταντινούπολης, ενώ το «Pray» δεν ήταν άγνωστο στο πολεμικό ναυτικό της Γαλλίας και των άλλων χωρών που συμμετέχουν στη νατοϊκή επιχείρηση «Sea Guardian» (η παλαιότερη αντιτρομοκρατική «Active Endeavour») για τη θαλάσσια ασφάλεια στη Μεσόγειο.
Τους περασμένους μήνες το «Pray» είχε διαφορετικά ονόματα και έφερε -διαδοχικά- σημαίες Αλβανίας, Σιέρα Λεόνε και τελικά, κατά τον πλου προς τη Λιβύη, σημαία Τανζανίας! Οι ευαίσθητοι ελληνικοί χειρισμοί ως προς το «Pray» και τις υπερπτήσεις στον Έβρο έγιναν, σε μεγάλο βαθμό, από τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ, στρατηγό Κων. Φλώρο, στον οποίο άλλωστε πιστώνονται ο σχεδιασμός και η δυναμική αντίδραση στη «μεταναστευτική εισβολή» του περασμένου μήνα στις Καστανιές και σε άλλα σημεία των χερσαίων και θαλάσσιων ελληνοτουρκικών συνόρων.
*Εκδότης του περιοδικού «Άμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη
