Αθήνα και Σόφια σημείωσαν τον περασμένο μήνα μια δραματική αύξηση των θανάτων που σχετίζονται με τον COVID σε σύγκριση με τον πληθυσμό τους. Και οι δύο χώρες ανέφεραν περισσότερους από 2.300 θανάτους η καθεμία λόγω του ιού, ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη σημειώθηκε σημαντική μείωση στα ποσοστά θνησιμότητας.
Η Γερμανία, η οποία έχει δέκα φορές μεγαλύτερο πληθυσμό από την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, κατέγραψε μόλις 2.256 θανάτους που σχετίζονται με τον COVID-19 τον Ιανουάριο. Πολλοί στις Βρυξέλλες θεωρούν ότι ορισμένες χώρες πρέπει να πάρουν το μάθημά τους όσον αφορά στον εκσυγχρονισμό των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης και για αυτό προτείνουν ότι το Ταμείο Ανάκαμψης προσφέρει μια τεράστια ευκαιρία προς αυτή την κατεύθυνση.
Η περίπτωση Ελλάδας, Βουλγαρίας
Στη βουλγαρική περίπτωση, πηγές της ΕΕ απέδωσαν το υψηλό ποσοστό θνησιμότητας στα χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού και στο κακό σύστημα υγείας. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του ECDC, η Βουλγαρία έχει τη χειρότερη επίδοση στα ποσοστά εμβολιασμού με μόλις το 29,3% των ατόμων να έχουν εμβολιαστεί πλήρως και μόνο το 9,1% να έχει λάβει τρίτη δόση. Η Σόφια έχει μέγιστη χωρητικότητα 1.200 ΜΕΘ.
Αντίθετα, η γειτονική Ρουμανία κατέγραψε 1.273 θανάτους τον Ιανουάριο και τα ποσοστά εμβολιασμού δεν είναι καλύτερα: Μόλις το 42% του πληθυσμού έχει εμβολιαστεί ενώ το 8,2% έχει λάβει τρίτη δόση. Στην περίπτωση της Ελλάδας, όμως, που ήταν μεταξύ των πρώτων χωρών που επέβαλε lockdown, η Κομισιόν είναι προβληματισμένη, καθώς το 68,9% του συνολικού πληθυσμού είναι πλήρως εμβολιασμένο, ενώ το 45,4% των πολιτών έχει επίσης λάβει αναμνηστική δόση.
Τι λέει η κυβέρνηση
Σύμφωνα με την κυβέρνηση, ο υψηλός αριθμός θανάτων αποδίδεται στη γήρανση του πληθυσμού. «Το 89% των θανάτων είναι ηλικίας άνω των 60 ετών και αφορούν σε άτομα με συννοσηρότητες», δήλωσε πρόσφατα η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Μίνα Γκάγκα. Τόνισε επίσης τον τρόπο με τον οποίο υπολογίζονται οι θάνατοι από τον COVID σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη.
«Για όποιον λόγο και να έρθει ένας άνθρωπος στο νοσοκομείο, ακόμη και τροχαίο, για οποιονδήποτε λόγο, ένα έμφραγμα, εάν μετρηθεί στο νοσοκομείο που γίνονται rapid test για όλους και μπει στο νοσοκομείο και πάλι το μετράμε ως covid. Η αιτία εισόδου μπορεί να είναι διαφορετική αλλά μπαίνει σε θαλάμους covid και καταγράφεται ως covid, που πολύ πιθανό είναι κάποιο άλλο. Έχουμε, δηλαδή, ανθρώπους με καρκίνο τελικού σταδίου, με αιματολογικά νοσήματα, είναι ο τρόπος που μετράμε λίγο διαφορετικός. Θεωρούμε ότι αυτός είναι ο σωστός τρόπος».
Κυβερνητική πηγή είπε ότι η παραλλαγή Δέλτα – η οποία είναι πιο θανατηφόρα – δημιουργεί ακόμη πολύ σοβαρά προβλήματα και έχει προκαλέσει σοβαρό πλήγμα στο σύστημα υγείας. «Η παραλλαγή Δέλτα επιμένει […] και αυτό δημιουργεί πολλά προβλήματα», είπε κυβερνητική πηγή, προσθέτοντας ότι τα άτομα που έχουν μολυνθεί από την Δέλτα μπορεί να παραμείνουν για μήνες σε ΜΕΘ ενώ οι εισαγωγές με Όμικρον είναι λίγες.
Η ίδια πηγή είπε ότι προς τα τέλη Φεβρουαρίου το δημόσιο σύστημα υγείας αναμένεται να «πάρει μια ανάσα» καθώς αναμένουμε μικρότερο αριθμό θανάτων. Οι Έλληνες οδηγήθηκαν σε κακές διατροφικές συνήθειες έως και σε ελλιπή πρόσβαση σε κακές υποδομές υγείας. Επίσης, οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου που εφαρμόζονται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, στη χώρα μας, ενώ έχουν νομοθετηθεί (πρόγραμμα Απόστολος Δοξιάδης), δεν εφαρμόζονται.
Ωστόσο, ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες αναφέρουν ότι η ηγεσία του υπουργείου υγείας αναμένεται να καταθέσει σύντομα νομοσχέδιο για την ενίσχυση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Παράλληλα, η πρωτοβουλία Πλεύρη-Πιερρακάκη για τη δημιουργία ηλεκτρονικού φακέλου ασθενή θεωρείται κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση εφόσον υλοποιηθεί στην πράξη.
Έλλειψη προ-νοσοκομειακής φροντίδας
Ο Σταμάτης Βαρδαρός, σύμβουλος πολιτικής υγείας του Πρόεδρου του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα, είπε ότι ένα από τα βασικά προβλήματα είναι η απουσία φροντίδας σε προνοσοκομειακό επίπεδο, η απουσία δηλαδή πρωτοβάθμιας φροντίδας (GPs).
«Την περίοδο 2017-2019 καταφέραμε να στήσουμε 127 τοπικές μονάδες υγείας (δομές ΠΦΥ) οι οποίες δεν αξιοποιήθηκαν […], δεν κλήθηκαν να εφαρμόσουν οργανωμένα ούτε καν ένα πρωτόκολλο τηλεφωνικής ιατρικής για όσους νοσούν: πχ έχεις πυρετό;, πώς είναι το οξυγόνο;, πάρε μια αντιβίωση ή πρέπει να πας στο νοσοκομείο», είπε.
Ο Βαρδαρός, επίσης πρώην Αν. Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Υγείας, πρόσθεσε ότι «Σχεδόν το σύνολο των επιβαρυμένων περιστατικών πάνε αρκετά αργά στο νοσοκομείο και δυστυχώς χάνονται ζωές διότι δεν παρέχεται επαρκής και έγκαιρη φροντίδα». Αναφερόμενος στις απλές κλινικές COVID, είπε ότι έχουν στελεχωθεί σε μεγάλο βαθμό με μη ειδικευμένους γιατρούς. «Πχ είχαμε γαστρεντερολόγους υπεύθυνους σε εφημερία σε κλινικές covid».
Αναφορικά με τις ΜΕΘ, η ποιότητα της φροντίδας και τα υγειονομικά standards έπεσαν δραματικά, υπογράμμισε.«Μια ΜΕΘ χρειάζεται τέσσερις νοσηλευτές και έναν γιατρό, μέσα σε μια νύχτα τα κρεβάτια διπλασιάζονταν και συνεπώς δεν υπήρχε το απαιτούμενο προσωπικό για να διαχειριστεί τις ΜΕΘ».
Πρόσθεσε ότι την χαμηλής ποιότητας φροντίδα και την αυξημένη θνητότητα τεκμηριώνει και σχετική μελέτη των Καθηγητών Τσιόδρα και Λύτρα από την άνοιξη του 2021, που αποτέλεσε πρόσφατα και στοιχείο πολιτικής αντιπαράθεσης
Μη ισότιμη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα
«Δεν συμμετείχε ισότιμα ο ιδιωτικός τομέας στην φροντίδα των covid περιστατικών – ο ιδιωτικός τομέας δεν ανέλαβε και συνεχίζει να μην αναλαμβάνει τα δύσκολα περιστατικά», τόνισε ο Βαρδαρός. «Έχει υιοθετηθεί η πρακτική ότι λίγο πριν κάποιος ασθενής πάρει εξιτήριο από το ΕΣΥ, στέλνεται σε ιδιωτική κλινική αποκατάστασης και έτσι δικαιολογείται ο αριθμός των κρεβατιών που δηλώνει το Υπουργείο ότι αξιοποιούνται από τον ιδιωτικό τομέα, τα οποία πληρώνουμε ως Δημόσιο, με νοσηλευόμενους ή χωρίς», πρόσθεσε.
Τέλος έκανε αναφορά και στους εμβολιασμούς με την αναμνηστική δόση, λέγοντας ότι εξελίσσονται πολύ αργά. «Ένας από τους λόγους είναι η αίσθηση σε μεγάλο μέρος της κοινωνίας ότι η Όμικρον δεν είναι τόσο επικίνδυνη ή ότι δεν αντιμετωπίζεται από τα πλήρως από τα υφιστάμενα εμβόλια».
Νότια Ευρώπη
Η Ισπανία κατέγραψε 4.830 θανάτους σε 47,5 εκατομμύρια πληθυσμό τον Ιανουάριο με το ποσοστό θνησιμότητας να ανέρχεται στο 1,46%. Το ποσοστό των ασθενών με COVID-19 στις ΜΕΘ κυμαίνεται μεταξύ 19-23% της συνολικής χωρητικότητας των ΜΕΘ. Έτσι, σχεδόν το ένα τέταρτο των ΜΕΘ είναι αποκλειστικά για περιπτώσεις που σχετίζονται με τον COVID.
Η Πορτογαλία κατέγραψε 950 θανάτους που σχετίζονται με τον COVID. Η χώρα δεν διαθέτει ΜΕΘ αποκλειστικά αφιερωμένες στον COVID. Οι νοσοκομειακές κλίνες, κανονικές ή ΜΕΘ, μετατρέπονται σε μονάδες COVID ανάλογα με τις ανάγκες. Η Ιταλία, με 59 εκατομμύρια πληθυσμό, ανέφερε 9.095 θανάτους.
Βαλκάνια
Η Σλοβενία ανέφερε 244 θανάτους τον Ιανουάριο, αλλά τον Φεβρουάριο οι θάνατοι που σχετίζονται με τον COVID πλησιάζουν τους είκοσι κατά μέσο όρο ημερησίως. Όπως και στην Πορτογαλία, δεν υπάρχουν ΜΕΘ ειδικά αφιερωμένες σε ασθενείς με COVID. Ενεργοποιούν επιπλέον κρεβάτια ΜΕΘ ανάλογα με την κατάσταση της πανδημίας. Στην κορύφωση, κατά τα προηγούμενα κύματα, υπήρχαν περίπου 280, που σημαίνει ότι βασικά όλες οι κλίνες ΜΕΘ ήταν κατειλημμένες από ασθενείς με COVID.
Στην Κροατία, 1.254 πολίτες πέθαναν από COVID τον Ιανουάριο, ή κατά μέσο όρο 35 την ημέρα. Δυστυχώς, αυτή η τάση συνεχίστηκε και τον Φεβρουάριο, με 267 πολίτες να έχουν πεθάνει μόνο τις πρώτες πέντε ημέρες. Ο λόγος του υψηλού ποσοστού θνησιμότητας είναι ο χαμηλός αριθμός των εμβολιασμένων, ιδιαίτερα εκείνων άνω των 60 ετών, και το γεγονός ότι πολλά μολυσμένα άτομα αναζητούν ιατρική βοήθεια πολύ αργά.
Η Κροατία διαθέτει 795 μονάδες εντατικής θεραπείας σε νοσοκομεία, οι οποίες μετατρέπονται σε μονάδες εντατικής θεραπείας COVID, αλλά όχι πλήρως, προκειμένου να εξυπηρετηθούν και ασθενείςέκτακτης ανάγκης που δεν σχετίζονται με τον COVID. Η γειτονική Σερβία είχε συνολικά 890 θανάτους που σχετίζονται με τον COVID.
Ανατολική Ευρώπη
Η Σλοβακία κατέγραψε 1.185 θανάτους λόγω COVID τον Ιανουάριο. Η χώρα διαθέτει 129 τυπικές κλίνες ΜΕΘ, 364 κλίνες με «τεχνολογία υψηλής ροής οξυγόνου» και 333 κρεβάτια τεχνητού αερισμού. Στην Τσεχική Δημοκρατία, καταγράφηκαν 894 θάνατοι από COVID-19 (28 κατά μέσο όρο ημερησίως). Συνολικά στη χώρα υπάρχουν 4.481 κλίνες ΜΕΘ. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένοι αριθμοί ΜΕΘ αποκλειστικά αφιερωμένες σε κρούσματα COVID-19, αλλά 3.583 κρεβάτια διαθέτουν τον απαραίτητο εξοπλισμό για τη θεραπεία σοβαρών κρουσμάτων COVID-19 (HFNO, αναπνευστήρες).
Δυτική Ευρώπη
Στη Γαλλία, ο μέσος αριθμός ημερήσιων θανάτων που σχετίζονται με τον COVID-19 ήταν 259 τον Ιανουάριο, ενώ πριν από ένα μήνα ήταν 393. Το 2019, υπήρχαν 19.600 κλίνες σε μονάδες εντατικής θεραπείας. Αλλά δεν υπάρχουν επίσημα ΜΕΘ αποκλειστικά για περιπτώσεις COVID-19. Αναλυτές στο Παρίσι εκτιμούν ότι το ποσοστό θνησιμότητας θα μειωθεί καθώς έχει επιτευχθεί η κορύφωση του πέμπτου κύματος σε συνδυασμό με υψηλό ποσοστό εμβολιασμού καθώς το 78% του συνολικού πληθυσμού είναι πλήρως εμβολιασμένο.
Τον περασμένο μήνα, η Γερμανία κατέγραψε 2.256 θανάτους. Οι κατειλημμένες μονάδες εντατικής θεραπείας είναι 19.086, οι ελεύθερες 2.988 ενώ οι ελεύθερες μονάδες εντατικής θεραπείας ειδικά για τον COVID είναι 1.276. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, καταγράφηκαν 5.797 θάνατοι από COVID τον Ιανουάριο, ενώ ο μέσος αριθμός ασθενών σε ΜΕΘ ήταν περίπου 700 την ημέρα για τον ίδιο μήνα. Η Ολλανδία ανέφερε 275-300 θανάτους τον Ιανουάριο ενώ το Βέλγιο 661.
Σκανδιναβία
Η Σουηδία ανέφερε 775 θανάτους τον Ιανουάριο, ενώ 364 ασθενείς νοσηλεύονταν σε ΜΕΘ. Η Δανία κατέγραψε 479 θανάτους τον Ιανουάριο με 356 ασθενείς σε ΜΕΘ.
