Σε φιάσκο εξελίσσεται μία φαινομενικά θετική πρωτοβουλία του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Κωστή Χατζηδάκη. Η πολυδιαφημισμένη προκαταβολή σύνταξης, που άρχισε να δίνεται από την περασμένη άνοιξη ως ένα ημίμετρο ανακούφισης για όσους περιμένουν για χρόνια να λάβουν την οριστική απόφαση συνταξιοδότησης, σε αρκετές περιπτώσεις δόθηκε στο… πόδι. Η συνέπεια είναι όσοι την έλαβαν χωρίς να τη δικαιούνται να πρέπει να επιστρέψουν μεγάλα ποσά στον ΕΦΚΑ που είναι αμφίβολο ότι έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν.
Σύμφωνα με πληροφορίες, από ένα σύνολο 30.000 προκαταβολών σύνταξης που δίνονται, σε περίπου 4.500 περιπτώσεις τη λαμβάνουν πολίτες που δεν τη δικαιούνται, καθώς διαπιστώθηκε εκ των υστέρων ότι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος. Επομένως, το 15% όσων έλαβαν τα αναδρομικά, που ανέρχονται σε 5.000 ευρώ κατά μέσο όρο αλλά, ταυτόχρονα, συνεχίζουν να λαμβάνουν κάθε μήνα την προκαταβολή σύνταξης, θα πρέπει να επιστρέψει αυτά τα ποσά.
Πολιτικό κόστος
Το πρόβλημα διαπιστώθηκε το τελευταίο διάστημα από τις υπηρεσίες του ΕΦΚΑ και θα πρέπει να λυθεί σε υψηλό επίπεδο γιατί το πολιτικό κόστος, ειδικά σε μία περίοδο διαρκών ανατιμήσεων, είναι μεγάλο.
Είναι κοινό μυστικό ότι η διόγκωση των εκκρεμών συντάξεων κόστισε τη θέση στον Γιάννη Βρούτση και έφερε στη θέση του τον Κωστή Χατζηδάκη. Εχοντας παραλάβει ένα βουνό 152.791 εκκρεμών κύριων συντάξεων, πρωταρχικό μέλημα του νέου υπουργού Εργασίας, που ανέλαβε τα καθήκοντά του στις αρχές Ιανουαρίου, ήταν να αναζητηθεί γρήγορα λύση στο μεγάλο αυτό κοινωνικό πρόβλημα.
Καθώς οι οριστικές αποφάσεις συνταξιοδότησης εκδίδονται ακόμη και με τρία χρόνια καθυστέρηση και προσωρινές συντάξεις λαμβάνει ένα πολύ μικρό μέρος των ασφαλισμένων (ενδεικτικά, από τις 152.000 εκκρεμείς τον Ιανουάριο τις έλαβαν μόνο οι 50.000, μόλις το ένα τρίτο του συνόλου), επιλέχθηκε να θεσπιστεί η προκαταβολή σύνταξης ως ένα γρήγορο μέτρο ανακούφισης, που όμως αποδείχθηκε και πρόχειρο.
Από 360 ευρώ
Με διάταξη νόμου που ψηφίστηκε τον Φεβρουάριο προβλέφθηκε η χορήγηση προκαταβολής σύνταξης ως εξής:
α) 384 ευρώ για κατ’ ελάχιστον 15 έτη ασφάλισης (ή 4.500 ημέρες εργασίας) και ηλικία 67 ετών και άνω
β) 384 ευρώ για κατ’ ελάχιστον 20 έτη ασφάλισης (ή 6.000 ημέρες εργασίας) και ηλικία 62 έως 67 ετών
γ) 360 ευρώ για κατ’ ελάχιστον 15 έτη ασφάλισης (ή 4.500 ημέρες εργασίας) και ηλικία 62 έως 67 ετών
δ) 360 ευρώ αν ο αιτών έχει δικαίωμα συνταξιοδότησης και είναι κάτω των 62 ετών
Σχετικά με το τι μέλλει γενέσθαι, πληροφορίες αναφέρουν ότι στο εσωτερικό του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης επικρατεί μεγάλη αναταραχή. Τρεις συναρμόδιες διευθύνσεις προσπαθούν να… πετάξουν τον Μουντζούρη, που δεν είναι τίποτε άλλο από τα περίπου 22.500.000 ευρώ που δόθηκαν σε ασφαλισμένους χωρίς να τα δικαιούνται. Ενδεχομένως μία λύση θα ήταν αυτά τα ποσά να παρακρατηθούν από τις συντάξεις τους, όταν τελικά έρθει η ώρα να τις λάβουν.
Τι έλεγε τότε ο… Σούπερμαν: «Θεωρούν ότι θα τους φύγει κανένας πόντος!»
Με βάση την «απόφαση Χατζηδάκη», τη Μεγάλη Εβδομάδα άρχισαν οι καταβολές, με τους πρώτους 26.623 δικαιούχους να μοιράζονται 23.000.000 ευρώ. Και μπορεί μεν ο Κωστής Χατζηδάκης να υπολόγιζε τα πράγματα διαφορετικά, καθώς είχε κάνει λόγο για περίπου 105.000 δικαιούχους, ωστόσο οι υπάλληλοι του υπουργείου Εργασίας είχαν από νωρίς επισημάνει τους κινδύνους και είχαν προκαλέσει την έκρηξή του.
Η υπουργική απόφαση για την υλοποίηση του μέτρου υπογράφηκε με σοβαρές επιφυλάξεις από τους υπηρεσιακούς παράγοντες του υπουργείου Εργασίας τον Μάρτιο. Οπως είχαν υπογραμμίσει τότε, και αποδεικνύεται σήμερα ότι τελικά είχαν δίκιο, έτσι όπως θεσπίστηκε το θετικό μέτρο υπάρχουν πολλές ασάφειες και θολά σημεία που οδηγούν στη χορήγηση συντάξεων σε πολίτες που δεν τις δικαιούνται.
Ο Κωστής Χατζηδάκης αντέδρασε τότε με μία αήθη δημόσια επίθεση, καθώς σε ραδιοφωνική του συνέντευξη είχε πει το αμίμητο, ότι δεν υπογράφουν την υπουργική απόφαση «διότι θεωρούν ότι θα τους φύγει κανένας πόντος». Τόνιζε μάλιστα ότι αυτός προχωρά «μακριά από τις γραφειοκρατικές λογικές, που ταλαιπώρησαν τόσα χρόνια τους συνταξιούχους. Δεν μπορεί το κράτος να συμπεριφέρεται με αυτό τον δεσποτικό και ανάλγητο τρόπο».
Επρόκειτο για μία χοντροκομμένη προσπάθεια να δείξει ότι αυτός (εν είδει Σούπερμαν) θέλει και θα πατάξει τα εμπόδια που βάζουν οι… εχθροί του πολίτη, δημόσιοι υπάλληλοι, που δεν έκαναν τίποτε άλλο παρά να διαφυλάξουν τη νομιμότητα.
Ο Σύλλογος Υπαλλήλων της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων εξαγριώθηκε, εκδίδοντας μία οργισμένη ανακοίνωση-απάντηση, με την οποία ζήτησε από τον υπουργό να ανακαλέσει και δημοσιεύσει το σχέδιο της υπουργικής απόφασης για την προκαταβολή της σύνταξης με τις αιτιολογημένες επιφυλάξεις των αρμόδιων υπηρεσιακών παραγόντων (υπογεγραμμένη από τον γενικό διευθυντή με διατυπωμένη την επιφύλαξή του και των υπηρεσιακών παραγόντων όπως το άρθρο 25 του υπαλληλικού κώδικα επιτάσσει), «προκειμένου να μην αιωρούνται έωλες κατηγορίες. Σε αντίθετη περίπτωση θα αναγκαστούμε να το δημοσιοποιήσουμε εμείς. Σημειώνουμε ότι η υπηρεσία έχει διατυπώσει τις επιφυλάξεις της και για άλλο εξίσου σημαντικό θέμα που αυτή τη στιγμή είναι σε εξέλιξη. Διατυπώνουμε με στεντόρεια φωνή ότι το άρθρο 25 του Υπαλληλικού Κώδικα είναι η ασπίδα προάσπισης του δημοσίου συμφέροντος και δεν αποτελεί απλά δικαίωμα αλλά υποχρέωση του δημοσίου υπαλλήλου να διαφωνεί για τη νομιμότητα μιας απόφασης της πολιτικής ηγεσίας και να εκφράζει εγγράφως τις διαφορετικές απόψεις και προτάσεις του».
