Πάρτι ασυδοσίας στο παραλιακό μέτωπο της ανατολικής Αττικής, με τις ευλογίες του κρατικού μηχανισμού, που κλείνει συστηματικά τα μάτια, εδώ και χρόνια, σε σειρά καταχρηστικών και παράνομων ενεργειών, παρότι η κυβέρνηση ανακοινώνει τακτικούς ελέγχους και βαριά πρόστιμα, μάλλον για επικοινωνιακούς λόγους.
- Από τους Μαρία Παναγιώτου και Νίκο Τσακανίκα
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν παραλίες του Δήμου Σαρωνικού, για τις οποίες η «δημοκρατία» έκανε έρευνα. Από αυτές, ειδικά η παραλία Αλυκές αποτελεί εμβληματική περίπτωση συνδυασμού καταπάτησης όλων των όρων μίσθωσης με παράλληλη ολοκληρωτική απουσία οποιουδήποτε ελέγχου από οποιαδήποτε αρμόδια Αρχή της χώρας.
Σε αυτή την παραλία, την οποία διαχειρίζεται η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου Α.Ε. (ΕΤΑΔ), οι μισθώσεις που υπάρχουν για πέντε επιχειρήσεις είναι για τροχήλατες καντίνες, οι οποίες, σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, δεν θα έπρεπε να ξεπερνούν τα 10 τ.μ. Αντ’ αυτού, έχουν στηθεί φαραωνικές κατασκευές πολλών τετραγωνικών, δηλαδή τεράστια μαγαζιά εστίασης πλήρους ανάπτυξης. Μάλιστα, όπως φαίνεται, σε αυτές τις επιχειρήσεις καμία ελεγκτική Αρχή δεν έτυχε να περάσει για να κάνει κάποιον έλεγχο και να κόψει κάποιο πρόστιμο ή να τερματίσει τη λειτουργία τους.
Ο διαγωνισμός
Το 2017 η ΕΤΑΔ προκήρυξε διαγωνισμό πέντε θέσεων για την εγκατάσταση τροχήλατων καντινών και την ανάπτυξη ομπρελοκαθισμάτων και τραπεζοκαθισμάτων, επιφάνειας από 500 τ.μ. έως 1.000 τ.μ. έκαστη, κατά μήκος της παραλίας Αλυκών Αναβύσσου. Σύμφωνα με τον διαγωνισμό, η διάρκεια των μισθώσεων που επρόκειτο να συναφθούν οριζόταν σε δύο χρόνια, με δυνατότητα παράτασης για άλλα δύο έτη από την ημερομηνία λήξης της αρχικής μίσθωσης, κατόπιν έγγραφης συμφωνίας των μερών.
Ακολούθησαν ενστάσεις, ο διαγωνισμός ακυρώθηκε κι έγινε νέος το 2018, ο οποίος τελεσφόρησε. Από τότε τα δύο συν δύο χρόνια έληξαν το 2022, αλλά, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η ΕΤΑΔ ανανέωνε ανά έτος το μίσθωμα. Το ίδιο φαίνεται ότι έκανε και φέτος για ακόμα έναν χρόνο, μέχρι το 2025.
Ο διαγωνισμός της ΕΤΑΔ, σε ό,τι αφορά τη χρήση των παραλιών, ήταν ξεκάθαρος για το τι προβλέπει από άποψη υγειονομικού ενδιαφέροντος: τροχήλατη καντίνα. Στο Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ) οι επιχειρήσεις αυτές είναι υποχρεωμένες να αναφέρουν, μεταξύ άλλων, τον σκοπό της λειτουργίας τους: Και εκεί γίνεται αναφορά από την πλευρά τους για υπηρεσίες καντίνας. Είναι εντυπωσιακό, μάλιστα, πως οι περισσότερες από αυτές έχουν προκρίνει ως διαχειριστές της επιχείρησης άτομα με ξένο διαβατήριο από τρίτες χώρες για… προφανείς λόγους. Οτιδήποτε συμβεί σε αυτή την περίπτωση την ευθύνη αναλαμβάνει ο διαχειριστής.
Ειρωνεία
Ωστόσο οι εικόνες που αντίκρισαν οι δύο αρθρογράφοι σε επίσκεψή τους στις Αλυκές φανέρωσε το όργιο παρανομιών που συμβαίνει όλα αυτά τα χρόνια. Αντί για τροχήλατες καντίνες, στην παραλία έχουν δημιουργηθεί φαραωνικές εγκαταστάσεις από ξύλο και λαμαρίνες, που λειτουργούν πια ως καταστήματα που προσφέρουν τα πάντα. Μεγάλες κουζίνες έχουν δημιουργηθεί προκειμένου να σερβίρεται φαγητό, αλλά και μπαρ πολλών μέτρων για να προσφέρονται κάθε είδους ποτά.
Ο χώρος μπροστά από τα καταστήματα είναι γεμάτος με αμέτρητα τραπεζοκαθίσματα και ομπρελοκαθίσματα, κάποια κάτω από σκέπαστρα, ενώ υπάρχουν ακόμα και ξύλινοι στύλοι με φως, στον αιγιαλό, για να φωτίζεται η παραλία το βράδυ, που κανείς δεν ξέρει εάν είναι ασφαλείς. Αξίζει εδώ να σημειώσουμε πως, σύμφωνα με τη νομοθεσία, οι καντίνες μπορούν να προσφέρουν μόνο εμφιαλωμένα νερά, καφέδες, αναψυκτικά και συσκευασμένα σάντουιτς. Τίποτα άλλο.
Η τραγική ειρωνεία είναι πως σε ένα από τα πέντε θηριώδη καταστήματα πια υπάρχει στο πλάι και μια… άδεια τροχήλατη καντίνα, ανενεργή, ως αποθέωση της ασυδοσίας και της ατιμωρησίας, καθώς η κατάφωρη παραβίαση των νόμων φαίνεται να μην έχει καμία επίπτωση στους συγκεκριμένους επιχειρηματίες. Ισως να διατηρείται ώστε, εάν περάσει κάποιος έλεγχος, ο ιδιοκτήτης να προσπαθήσει να ισχυριστεί ότι είναι σύμφωνος με τον νόμο, επιδεικνύοντάς τη, μια και η μίσθωση-άδεια κάνει λόγο για τροχήλατη καντίνα.
Εχει περάσει ποτέ κλιμάκιο του δήμου να ελέγξει εάν οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις λειτουργούν και σύμφωνα με την άδεια που έχουν γνωστοποιήσει; Εχει περάσει ποτέ κάποια υπηρεσία της Περιφέρειας να κάνει ελέγχους υγειονομικού, για παράδειγμα, ενδιαφέροντος; Σε ό,τι αφορά τις Αλυκές, όσο και αν ψάξαμε, πρόστιμα δεν βρήκαμε.
Μάλιστα, διαπιστώσαμε κι έναν δισταγμό για τον έλεγχο αυτών των καταστημάτων από τους αρμοδίους. Μασημένα λόγια, θολές απαντήσεις. Η πιο «εύκολη» απάντηση ήταν ότι αυτά ανήκουν στην ΕΤΑΔ, τα διαχειρίζεται η ίδια και γενικά δεν είναι εύκολη η παρέμβαση εκεί. Πάντως, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «δημοκρατίας», η νέα δημοτική Αρχή δηλώνει πως θέλει να βάλει μια τάξη σε αυτή την ασυδοσία.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με όσα μας ενημέρωσαν, το αμέσως επόμενο διάστημα σχεδιάζεται να σταλεί έγγραφο στις επιχειρήσεις να συμμορφωθούν άμεσα με τον νόμο. Σε αντίθετη περίπτωση, γίνεται λόγος για επιβολή προστίμου, ανάκληση των αδειών και κλείσιμο των επιχειρήσεων.
Χαμένες… στη μετάφραση οι δημόσιες Αρχές, οι οποίες είναι υπεύθυνες για τις ακτές
Στην προσπάθειά τους να… καταλάβουν οι αρθρογράφοι πώς σε μια παραλία -για τόσα πολλά χρόνια- αντί να λειτουργούν πέντε τροχήλατες καντίνες, με βάση την άδεια λειτουργία τους, στη θέση τους έχουν ξεφυτρώσει φαραωνικές εγκαταστάσεις φτιαγμένες από ξύλο, απευθύνθηκαν στις δημόσιες Αρχές.
Ο… χορός της επικοινωνίας άρχισε με την Περιφέρεια Αττικής. Μετά τις αποτυχημένες απόπειρες να επικοινωνήσουμε με τις αρμόδιες υπηρεσίες της ανατολικής Αττικής, όπου ανήκει η παραλία Αναβύσσου, απευθύνθηκαν στο γραφείο του περιφερειάρχη. Με ευγένεια μας απάντησαν να στείλουμε το αίτημα γραπτώς μέσω e-mail, με ευγένεια η αλήθεια είναι πως τούς ζητούσαν πρόσθετο χρόνο κάθε φορά που επικοινωνούσαν για να προχωρήσουν την έρευνα.
Για να μη μακρηγορούν, χρειάστηκε να περάσουν τρεις εβδομάδες για να τούς παραπέμψουν τελικά στη Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και στη Γενική Διεύθυνση Βιώσιμης Ανάπτυξης και Κλιματικής Αλλαγής (;), δίνοντας δύο τηλέφωνα και κανένα όνομα. Δυσκολευτήκαν λίγο να βγάλουν γραμμή, αλλά κάποια στιγμή σταθήκανε τυχεροί. Και ακόμα πιο τυχεροί που στην άλλη άκρη της γραμμής βρέθηκε μία υπάλληλος που ήταν καταρτισμένη και τούς έδωσε τρεις επιλογές για την καλύτερη δυνατή ενημέρωσή τους.
Αφού μετά κόπων και βασάνων βρήκανε κάποιον γενικό διευθυντή, πολλών Διευθύνσεων, τον ρωτήσανε αν οι καντίνες που λειτουργούν ως καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος στην παραλία Αλυκές στην Ανάβυσσο είναι εναρμονισμένες με το αντίστοιχο πλαίσιο των υγειονομικών διατάξεων που προβλέπεται μέσα από την άδεια λειτουργίας που έχουν. Τον ενημερώσανε, παράλληλα, πως γνωρίζουν ότι έχουν άδεια για τροχήλατη καντίνα και αντί αυτού έχουν χτίσει τεράστιες εγκαταστάσεις.
Ο γενικός διευθυντής αναρωτήθηκε εάν οι αρθρογράφοι θέλουν να κάνουν κάποια καταγγελία και άρχισε να τούς ρωτά μήπως οι τιμές δεν είναι ικανοποιητικές (σ.σ.: παρεμπιπτόντως δύο καφέδες και δύο νερά κοστίζουν 12,50 ευρώ). Στην απόκρισή τους ότι δεν θέλουν να κάνουμε κάποια καταγγελία αλλά ότι κάνουν δημοσιογραφική έρευνα, απάντησε: «Καλά, αν δεν θέλετε να κάνετε εσείς κάποια καταγγελία, δεν πειράζει. Ολα θα είναι εντάξει (!). Αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα, θα κάνουν καταγγελία οι κάτοικοι, οπότε και θα λυθεί το θέμα…».
Κάπως έτσι ολοκληρώθηκε η συνομιλία μεταξύ τους. Οσα διημείφθησαν στη συνέχεια δεν έχει κάποιο νόημα να αναφερθούν. Τούς παρέπεμψε σε άλλο διοικητικό στέλεχος της Περιφέρειας, με τον ίδιο να είναι… ήσυχος πως όλα βαίνουν καλώς.
Η ΕΤΑΔ από την πλευρά της -κατά την πάγια τακτική της- δεν απάντησε ποτέ στο αίτημα των αρθρογράφων ούτε και στα τηλέφωνά τους. Αλλωστε στο τελευταίο ερώτημα που έθεσαν γραπτώς, «πότε πραγματοποιήθηκε ο τελευταίος έλεγχος από την εταιρεία σας για την τήρηση των όρων της σύμβασης προκειμένου για τη διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου, την περιουσία του οποίου διαχειρίζεστε-αξιοποιείτε καθώς και της ίδιας της ΕΤΑΔ Α.Ε. η οποία λειτουργεί χάριν του Δημοσίου Συμφέροντος», την απάντηση τη έδωσαν μόνοι τους μέσα από το ρεπορτάζ: Ποτέ!
Οι περιπτώσεις σε Θυμάρι, Αγ. Νικόλαο
Δύο άλλες χαρακτηριστικές περιπτώσεις «επιχειρηματιών» που λειτουργούν καταστήματα (το ένα το έκλεισαν πρόσφατα) υγειονομικού ενδιαφέροντος στις παραλίες της ανατολικής Αττικής με ασύδοτο τρόπο δείχνουν την απροθυμία αρμόδιων υπηρεσιών να επιβάλουν τις νόμιμες λύσεις.
Η πρώτη περίπτωση αφορά καντίνα στον Αγιο Νικόλαο Αναβύσσου, η οποία όχι μόνο δεν έχει κάποιο μισθωτήριο, αλλά ούτε γνωστοποίηση άδειας. Παρά τα αλλεπάλληλα πρόστιμα (ταρίφα 4.800 ευρώ) από το 2020 που επέβαλε ο δήμος, συνεχίζει ακόμα και σήμερα να λειτουργεί στον χώρο! Φαίνεται πως το κομμάτι στο οποίο έχει στήσει την καντίνα δεν ανήκει στον δήμο και, σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχει διάσταση απόψεων για το αν ανήκει στην ΕΤΑΔ ή, όπως διατείνεται ο ίδιος, εάν ο χώρος είναι ιδιωτικός και του ανήκει από κληρονομιά. Σε κάθε περίπτωση, λειτουργεί παράνομα και όλα αυτά τα χρόνια συνεχίζει ακάθεκτος…
Η δεύτερη περίπτωση αφορά σε σταθερή ξύλινη καντίνα στο Θυμάρι Παλαιάς Φώκαιας, όπου επί σειρά ετών λειτουργούσε στην παραλία του δήμου χωρίς καν συμφωνητικό μίσθωσης δημοτικού χώρου και χωρίς γνωστοποίηση άδειας λειτουργίας. Ο Δήμος Σαρωνικού, από το 2020 τουλάχιστον, έκοψε τσουχτερά πρόστιμα της τάξης των 4.800 ευρώ για τις παραβάσεις αυτές (πάνω από 10 την τελευταία τετραετία), αλλά μόλις πρόσφατα προχώρησε την οριστική διακοπή λειτουργίας της καντίνας.
Το εξοργιστικό είναι ότι χρειάστηκε να περάσουν τέσσερα χρόνια για να απομακρυνθεί η καντίνα, ενώ δεν γνωρίζουμε αν τα πρόστιμα που κόπηκαν τελικά εισπράχθηκαν.
Οι ανακοινώσεις για ελέγχους καλά κρατούν
Ο υπουργός Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης ανακοίνωσε πως οι έλεγχοι στις παραλίες από μεικτά κλιμάκια, τα οποία καλούνται να διαπιστώσουν εάν υπάρχουν παρανομίες από επιχειρήσεις και ξενοδοχειακές μονάδες, έχουν αρχίσει από τον Απρίλιο. Μάλιστα, για τους παραβάτες, πέρα από τα πρόστιμα που μπορούν να φτάσουν τα 60.000 ευρώ, η απόφαση προβλέπει άμεση απομάκρυνση αυθαίρετων κατασκευών και τον αποκλεισμό από διαγωνισμούς.
Την αρμοδιότητα για τον έλεγχο του αιγιαλού και της παραλίας έχουν πλέον οι κτηματικές υπηρεσίες. Ωστόσο ελεγκτική και διαπιστωτική αρμοδιότητα έχουν και οι οικείοι δήμοι, οι οποίοι όμως θα πρέπει να διαβιβάζουν τα πορίσματα και τις εκθέσεις τους στην κτηματική υπηρεσία. Επίσης, για τον έλεγχο φορολογικών παραβάσεων αρμοδιότητα έχουν οι ελεγκτικές υπηρεσίες της ΑΑΔΕ, της Οικονομικής Αστυνομίας και του Yπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
Σύμφωνα με την απόφαση, σε περίπτωση οικονομικής δραστηριότητας σε αιγιαλό ή παραλία που έχει καταληφθεί χωρίς να υπάρχει σύμβαση παραχώρησης η κτηματική υπηρεσία ή ο δήμος, μαζί με την πράξη άμεσης απομάκρυνσης, εκδίδει και διαταγή σφράγισης και διακοπής λειτουργίας της επιχείρησης στον χώρο που έχει καταληφθεί. Προφανώς στην Ανάβυσσο και στην Παλαιά Φώκαια τα κλιμάκια χάνουν χρόνια τώρα τον δρόμο τους.
