Κορωνοϊός: Οι επιπτώσεις στην εργασία, σε αριθμούς – Το «κούρεμα» μισθών και τα εφιαλτικά σενάρια για την ανεργία

Must Read

Η αντιστροφή της -μειούμενης- πορείας που διαγράφει το ποσοστό ανεργίας από το 2014 έως σήμερα, έστω και μέσα από την αύξηση των «φτωχών» εργαζομένων με τις αμοιβές των 300 και 400 ευρώ τον μήνα, καθαρά, προοιωνίζεται εξαιτίας των επιπτώσεων του κορωνοϊού στη διεθνή και, φυσικά, την εγχώρια οικονομία. Δεδομένου, μάλιστα, ότι η Ελλάδα είναι «χώρα υπηρεσιών», με τον τουρισμό να συμμετέχει στη διαμόρφωση έως και του 30% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος (ΑΕΠ), βάσει των σεναρίων που παρουσιάζει η «κυριακάτικη δημοκρατία», εάν το φαινόμενο της εξάπλωσης του ιού δεν περιοριστεί, τότε ενέχει ο κίνδυνος στη «λίστα των ανέργων» να προστεθούν από περίπου 100.000 έως και 450.000 άτομα μέσα στους επόμενους μήνες.

  • Του Νάσου Χατζητσάκου

Οι αρχικές επιπτώσεις σε οικονομίες κατά πολύ ισχυρότερες της ελληνικής, όπως στην Κίνα, στην Ιταλία, που έχει μπει ολόκληρη σε «καραντίνα», αλλά και στη Γερμανία, στο Ηνωμένο Βασίλειο, στη Γαλλία και πλέον στις ΗΠΑ, προδιαγράφουν ένα δυσοίωνο παρόν και ένα ακόμη χειρότερο μέλλον εάν δεν αντιμετωπιστεί βραχυπρόθεσμα η εξάπλωση του κορωνοϊού. Στο πλαίσιο της λήψης προληπτικών μέτρων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων του ιού, η εργασία ήδη μπαίνει σταδιακά σε νέα, πιο περιορισμένα και «ευέλικτα» πλαίσια, οι αμοιβές και το ύψος αυτών τίθενται σε αμφισβήτηση λόγω της καθίζησης του τζίρου σε ιδιαίτερα δυναμικούς κλάδους, ενώ την ίδια στιγμή χιλιάδες επιχειρήσεις ανά τον κόσμο και φυσικά στην Ελλάδα βρίσκονται αντιμέτωπες με τον κίνδυνο του λουκέτου.

Ειδικά εντός των συνόρων, οι επιπτώσεις από την ενδεχόμενη περαιτέρω εξάπλωση του κορωνοϊού και η συνέχιση του φαινομένου εντός των καλοκαιρινών μηνών, δεδομένου του καθοριστικού ρόλου που έχει ο τουρισμός στη διαμόρφωση του ΑΕΠ, δεν αποκλείεται να προκαλέσουν μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα «συντριπτικά κατάγματα» στην εγχώρια οικονομία, με συνέπειες ανάλογες ή ακόμη και χειρότερες από αυτές που επέφεραν η ύφεση του 2009 και τα αντικοινωνικά Μνημόνια της περιόδου 2010-2018.

Ο εν λόγω κλάδος, ειδικά μετά τη σημαντική αύξηση των αφίξεων η οποία άρχισε να καταγράφεται τα τελευταία χρόνια, κάθε χρόνο έχει συμμετοχή στη διαμόρφωση του 30% του ΑΠΕ, στηρίζει -κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες- πάνω από το 25% της απασχόλησης και -άμεσα και έμμεσα- ενισχύει τη βιωσιμότητα των θέσεων εργασίας για περίπου 1.000.000 άτομα, σε επιχειρήσεις τόσο του πρωτογενούς (γεωργία, κτηνοτροφία κ.λπ.) όσο και του δευτερογενούς (μεταποίηση) τομέα.

Εφόσον δεν περιοριστεί δραστικά η εξάπλωση του κορωνοϊού έως τα τέλη Απριλίου, τότε οι επιπτώσεις του φαινομένου στον ελληνικό τουρισμό θα είναι από μεγάλες έως και δραματικές. Τα βασικά σενάρια για την πορεία της απασχόλησης και, αντίστοιχα, της ανεργίας, ανάλογα με τις επιπτώσεις που θα έχει ο ιός στον συγκεκριμένο κλάδο, είναι τα εξής:

  1. Μείωση του τζίρου έως 10%

Το πιο αισιόδοξο σενάριο (μια εκτίμηση που μοιάζει να τίθεται ήδη σε αμφιβολία λόγω των ραγδαίων εξελίξεων) κάνει λόγο για μείωση του τζίρου στον τουριστικό κλάδο κατά 10%. Σε αυτή την περίπτωση, από τα περίπου 37 δισ. ευρώ του ετήσιου τζίρου θα χαθούν περίπου 3,7 δισ. ευρώ.

Τι θα σημάνει αυτή η εξέλιξη για την απασχόληση; Σε αυτό το ενδεχόμενο αναμένεται να μειωθούν έως και 50.000 οι θέσεις προσωρινής απασχόλησης από το σύνολο των θέσεων αυτών (κυμαίνονται από 200.000 έως και 300.000) που κάθε χρόνο πριν από την «είσοδο» του καλοκαιριού δημιουργούνται για τις ανάγκες κάλυψης των αναγκών που προκύπτουν από την αύξηση των αφίξεων και του εγχώριου τουρισμού. Παράλληλα, εκτιμάται ότι από τις υφιστάμενες θέσεις εργασίας (αυτές που διατηρούνται στο σύνολο του έτους και επηρεάζονται άμεσα με την εικόνα που παρουσιάζει κάθε χρόνο το τουριστικό προϊόν) θα «χαθούν» επιπλέον 50.000.

Ετσι, η ανεργία θα αυξηθεί τουλάχιστον κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες. Από το επίπεδο του 16,3% στο οποίο ανήλθε, με βάση τα τελευταία στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), τον Δεκέμβριο του 2019, το ποσοστό των ανέργων θα ξεπεράσει το 18,5%.

Οι επιπλέον περίπου 100.000 άνεργοι που ενδέχεται, με βάση το αισιόδοξο σενάριο, να δημιουργηθούν λόγω των επιπτώσεων της εξάπλωσης του κορωνοϊού θα παραμείνουν εκτός αγοράς εργασίας για αρκετό καιρό, δεδομένου ότι ακόμη κι αν το φαινόμενο είναι «προσωρινό», οι «πληγές» στην ελληνική οικονομία, που προέρχεται από μια δεκαετή ύφεση, θα αργήσουν πολύ να επουλωθούν.

  1. Μείωση του τζίρου κατά 25%

Αυτό, με βάση τις πρώτες εκτιμήσεις στελεχών της αγοράς, είναι ένα σενάριο το οποίο, σύμφωνα και με τις τελευταίες εξελίξεις σε διεθνές και εγχώριο επίπεδο, θεωρείται δυστυχώς το πιο βάσιμο, χωρίς κανείς να μπορεί να αποκλείσει τα… χειρότερα. Εάν ο τζίρος στον κλάδο του τουρισμού μειωθεί φέτος κατά το 1/4, αυτό θα σημάνει απώλειες της τάξης των 9,2 έως και 10 δισ. ευρώ.

Στο ενδεχόμενο αυτό οι επιπτώσεις στην απασχόληση θα είναι τραγικές. Το σύνολο των προσωρινών θέσεων απασχόλησης που κάθε χρόνο συνηθίζεται να δημιουργούνται για τις ανάγκες των έμμεσα και άμεσα με τον τουρισμό εμπλεκόμενων επιχειρήσεων θα περιοριστούν κατά περίπου 130.000-150.000 συνολικά.

Ταυτόχρονα, θα μειωθούν σταθερές θέσεις απασχόλησης οι οποίες βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην πορεία την οποία κάθε χρόνο διαγράφει ο τουρισμός. Συγκεκριμένα, με βάση την ανάλυση των υφιστάμενων δεδομένων, μπορεί να προκληθεί απώλεια περίπου 60.000-80.000 υφιστάμενων θέσεων, οι οποίες είναι στη μεγάλη πλειονότητά τους πλήρους απασχόλησης.

Εάν επιβεβαιωθεί αυτή η εκδοχή, συνολικά θα έχουν χαθεί περισσότερες από 200.000 θέσεις εργασίας, είτε προσωρινής είτε πλήρους απασχόλησης. Αυτό σημαίνει ότι το ποσοστό ανεργίας θα επιστρέψει στα δεδομένα του 2017, δηλαδή θα ξεπεράσει το 20%.

Τόσο με βάση το προηγούμενο όσο και με το συγκεκριμένο σενάριο, οι θέσεις εργασίας που θα χαθούν δεν θα μπορέσουν να δημιουργηθούν ξανά σε σύντομο χρονικό διάστημα, ακόμη κι αν το φαινόμενο εξάπλωσης του κορονοϊού αντιμετωπιστεί, διεθνώς, αποτελεσματικά μέσα στους επόμενους δύο μήνες. Για να διαμορφωθούν στην ελληνική οικονομία δεδομένα ικανά που θα τονώσουν εκ νέου την απασχόληση, θα πρέπει να περάσουν χωρίς άλλες «αναταραχές» τουλάχιστον τέσσερα πέντε έτη.

  1. Μείωση του τζίρου κατά 50%

Το σενάριο αυτό έως πριν από δύο εβδομάδες φάνταζε εκτός λογικής. Έμοιαζε σαν μια αδιανόητη εκδοχή. Ωστόσο, ύστερα από όσα έχουν λάβει χώρα στην Ιταλία (μια εκ των πιο ισχυρών οικονομιών του κόσμου), στην Κίνα και τις εκτιμήσεις που εκφράζονται εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ, παράγοντες ελληνικών τουριστικών επιχειρήσεων έχουν αρχίσει να το εξετάζουν βάζοντας στο «μικροσκόπιό» τους ακόμη και πιο εφιαλτικές εκδοχές!

Εάν, λοιπόν, ο τζίρος του ελληνικού τουρισμού μειωθεί κατά το ήμισυ φέτος, τότε αυτό θα σημάνει απώλειες της τάξης των 18-19 δισ. ευρώ! Η επίπτωση στο Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν θα είναι δραματική, με τη μείωση που θα υποστεί να ξεπερνά κατά πολύ τη μία ποσοστιαία μονάδα και το ενδεχόμενο επιστροφής στην ύφεση (από την αναιμική, έστω, ανάπτυξη των τελευταίων ετών) να είναι ορατό, με ανεπανόρθωτες, για πολλά χρόνια, συνέπειες για την ελληνική οικονομία.

Στο πεδίο της απασχόλησης η Ελλάδα, με βάση αυτό το σενάριο, θα υποστεί μια καθίζηση αντίστοιχη της περιόδου 2011-2013, όταν η ανεργία «άγγιξε» το εξωπραγματικό -για χώρα του δυτικού κόσμου, σε περίοδο ειρήνης- ποσοστό του 28% (έφτασε στο 27,9% τον Φεβρουάριο του 2013, από 8,1% τον αντίστοιχο μήνα του 2008). Από το σύνολο των προσωρινών θέσεων εργασίας που δημιουργούνται τα τελευταία χρόνια, υπό συνθήκες κανονικότητας, για τις ανάγκες του Τουρισμού, πάνω από τις 200.000 θα μείνουν στα «αζήτητα». Παράλληλα, από τις θέσεις πλήρους απασχόλησης που διατηρούνται λόγω της τόνωσης που προκαλεί ο τουρισμός στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας ενδέχεται να χαθούν 250.000 ή και περισσότερες!

Δείτε επίσης: Κλείνουν τα σύνορα με Σκόπια και Αλβανία – Σταματούν τα πλοία από και προς Ιταλία και τα αεροπλάνα από και προς Ισπανία

Σε αυτό το εφιαλτικό σενάριο, το ποσοστό της ανεργίας θα αυξηθεί τουλάχιστον κατά εννέα ποσοστιαίες μονάδες. Θα φτάσει δηλαδή από το 16,3% στο 25%, με την ελληνική αγορά εργασίας, που τα προηγούμενα 10 χρόνια μπήκε στο «κρεβάτι του Προκρούστη», να χρειάζεται τουλάχιστον ακόμη μία δεκαετία κανονικότητας για να φτάσει στα επίπεδα που είναι σήμερα.

  1. Το εφιαλτικότερο ενδεχόμενο

Όσο, όμως, κι αν το τελευταίο, το τρίτο σενάριο, φαντάζει ως το πιο εφιαλτικό, με βάση τις τελευταίες εκτιμήσεις των διεθνών οίκων, των κυβερνήσεων χωρών με ισχυρές οικονομίες, όπως της γερμανικής, και παράγοντες των αγορών δεν αποκλείονται -τουλάχιστον θεωρητικά, ακόμη- πιο ολέθρια ενδεχόμενα (ειδικά αν η εξάπλωση του κορωνοϊού συνεχιστεί μέσα στους καλοκαιρινούς μήνες και η άνοδος της θερμοκρασίας δεν προκαλέσει την ανάσχεση του φαινομένου.) Εάν, για παράδειγμα, όπως συνέβη στην Ιταλία πριν από λίγες ημέρες, μπουν στην «καραντίνα» και άλλα κράτη, τότε η παγκόσμια κοινότητα θα βρεθεί αντιμέτωπη με συνέπειες πιο τραγικές από το «κραχ του 1929», όπως σιγοψιθυρίζουν στην παρούσα φάση και παράγοντες φορέων εκπροσώπησης παραγωγικών κλάδων.

Σε μια τέτοια εξέλιξη, με το σύνολο των εμπορικών καταστημάτων, των κέντρων εστίασης και τις περισσότερες επιχειρήσεις να έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους ή να υπολειτουργούν, η Ελλάδα θα είναι μια από τις χώρες που θα βρεθεί σε εξαιρετικά δεινή θέση. Στο συγκεκριμένο ενδεχόμενο, η απασχόληση θα δεχθεί «κούρεμα» μεγαλύτερο από αυτό το οποίο υπέστη στη διάρκεια της περιόδου των Μνημονίων, η ανεργία θα «σπάσει» το αρνητικό ρεκόρ του 2013 και η επαναφορά σε μια ομαλή κανονικότητα θα αφορά, πλέον, τις επόμενες γενεές.

«Εμβόλιο» με ευέλικτα ωράρια και «κούρεμα» αμοιβών

Οι επιπτώσεις στο ενδεχόμενο περαιτέρω εξάπλωσης του κορωνοϊού δεν θα περιοριστούν στη -μεγάλη ή ακόμη και εφιαλτική- αύξηση της ανεργίας. Θα αλλάξουν πολλά δεδομένα στο καθιερωμένο πλαίσιο της εργασίας, δεδομένου ότι οι επαφές στις συναλλαγές, λόγω ιού, μοιάζουν να «καταργούνται». Οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης, όπως η προσωρινή και η εκ περιτροπής εργασία, που στην Ελλάδα, ελέω Μνημονίων, αυξήθηκαν κατά περίπου 400.000 θέσεις (!) από το 2013 και μετά, και πλέον η τηλεργασία θα πολλαπλασιαστούν περαιτέρω, ενώ ελλοχεύει ένα «κούρεμα» διαρκείας των μισθών εξαιτίας της επαπειλούμενης ύφεσης της παγκόσμιας και κατ’ επέκταση της αδύναμης, μεταμνημονιακής εγχώριας οικονομίας.

Όπως αναφέρει μερίδα Ελλήνων και ξένων οικονομολόγων, δεν αποκλείεται στο σενάριο της ραγδαίας εξάπλωσης του ιού και του μη περιορισμού αυτού του φαινομένου τους θερμούς καλοκαιρινούς μήνες, να επισπευστούν στις εργασιακές σχέσεις ριζικές αλλαγές οι οποίες, έτσι και αλλιώς, θα έρχονταν, όπως υποστηρίζουν, μακροπρόθεσμα λόγω των τεχνολογικών εξελίξεων και των δομικών αλλαγών που συντελούνται στο παγκόσμιο οικονομικό στερέωμα μετά την κρίση του 2008.

Ειδικά στην Ελλάδα, την τελευταία δεκαετία ο κόσμος της εργασίας αντιλήφθηκε με τον πλέον βίαιο και αντικοινωνικό τρόπο την πορεία υποτίμησης της αξίας. Περισσότερες από 800.000 θέσεις πλήρους απασχόλησης με μέσες αποδοχές άνω των 1.300 ευρώ τον μήνα, μεικτά, χάθηκαν την περίοδο 2010-2013 και ένα ποσοστό αυτών (περισσότερες από τις μισές) αντικαταστάθηκε από θέσεις ευέλικτης και υποαμειβόμενης απασχόλησης, με μηνιάτικα κάτω από τα 500 ευρώ τον μήνα μεικτά (περίπου στα 360 ευρώ, κατά μέσο όρο, καθαρά).

Τα μέτρα προληπτικού χαρακτήρα που ήδη λαμβάνονται τόσο εκτός όσο και εντός των ελληνικών συνόρων είναι δεδομένο ότι θα δώσουν ακόμη μία ώθηση σε αυτές τις θέσεις ημιαπασχόλησης. Για τον φόβο του… κορωνοϊού, άλλωστε, επιβάλλονται πλέον η εργασία εξ αποστάσεως, τα ελαστικά ωράρια και η απασχόληση του προσωπικού των επιχειρήσεων και των δημόσιων φορέων σε βάρδιες. Σε συνδυασμό με τη διαφαινόμενη μείωση του τζίρου σε δυναμικούς κλάδους (όπως στον τουρισμό, στις μεταφορές και την εστίαση), η εργασία θα δεχθεί περαιτέρω υποτίμηση της αξίας της. Πολύ απλά, οι μειώσεις στους μισθούς μοιάζουν αναπόφευκτες εάν ο ιός δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, κάτι το οποίο, σύμφωνα με τους επιστήμονες, δεν φαίνεται να επιτυγχάνεται βραχυπρόθεσμα.

Ακόμη, όμως, και αν μέσα στους επόμενους μήνες ή χρόνο βρεθεί το «αντίδοτο» στον κορωνοϊό, οι αλλαγές που θα έχουν επέλθει έως τότε στις εργασιακές σχέσεις θα μονιμοποιηθούν, όπως προβλέπουν διεθνείς αναλυτές. Ο κορωνοϊός, εκτιμούν, προκαλεί την επίσπευση σε μια σειρά αλλαγών, ως επί το πλείστον σε βάρος των δικαιωμάτων και των εισοδημάτων του κόσμου της εργασίας, οι οποίες έμοιαζαν με μονόδρομο σε συνδυασμό με τις δομικές ανατροπές που προκαλούν οι τεχνολογικές εξελίξεις και η αναμόρφωση του διεθνούς οικονομικού περιβάλλοντος.

Οι επιπτώσεις σε αριθμούς

  • 100.000 έως και 450.000 περισσότεροι άνεργοι, εάν το φαινόμενο της εξάπλωσής του δεν περιοριστεί
  • 10%-50% μείωση του τζίρου στον τουριστικό κλάδο με αλυσιδωτές επιπτώσεις στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας
  • 3,7 δισ. έως και 19 δισ. ευρώ απώλεια εσόδων από τη -μικρή ή μεγάλη- μείωση των αφίξεων
  • Μία στις δύο θέσεις πλήρους απασχόλησης θα κινδυνέψουν να μετατραπούν σε θέσεις ελαστικής εργασίας με μισθούς κάτω των 500 ευρώ
  • 18,5%-25% θα φτάσει το ποσοστό ανεργίας, από 16,3% που είναι σήμερα

Ακολουθήστε το newsbreak.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις τελευταίες & σημαντικές ειδήσεις.

Ακολουθήστε το newsbreak.gr στο κανάλι μας στο YouTube για να είστε πάντα ενημερωμένοι.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στο newsbreak.gr

Tο newsbreak.gr δημοσιεύει κάθε σχόλιο το οποίο είναι σχετικό με το θέμα στο οποίο αναφέρεται το άρθρο. Ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφράζει ελεύθερα τις απόψεις του. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι υιοθετούμε τις απόψεις αυτές και διατηρούμε το δικαίωμα να μην δημοσιεύουμε συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια όπου τα εντοπίζουμε. Σε κάθε περίπτωση ο καθένας φέρει την ευθύνη των όσων γράφει και το newsbreak.gr ουδεμία νομική ή άλλη ευθύνη φέρει.

ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ

εισάγετε το σχόλιό σας!
Πληκτρολογήστε το όνομα σας

Περισσότερα Βίντεο

Latest News

Διαβάζονται τώρα

More Articles Like This