Η συζήτηση και η ψήφιση της συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας με τη Γαλλία είχε θετικό πολιτικό πρόσημο (ύστερα από μια μακρά περίοδο αποτυχημένων επιλογών) για την κυβέρνηση αλλά προκάλεσε και δύο παράπλευρα προβλήματα: Ενα εμφανές, με τη διαγραφή Μπογδάνου, και ένα λιγότερο ορατό, αλλά σοβαρότερο, που συνδέεται με τις
εσωτερικές διεργασίες κορυφής στη Ν.Δ.
Από τον
Ανδρέα Καψαμπέλη
Το πρόσωπο που ήρθε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, άμεσα ή έμμεσα, είναι ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας όχι μόνο διότι πρωταγωνίστησε στο σκηνικό διαγραφής του βουλευτή Α’ Αθηνών, αλλά κυρίως επειδή αμέσως μετά άρχισε ένας πλάγιος πόλεμος
εναντίον του από τους «πραιτοριανούς» του Μαξίμου. Πολλοί ήταν εκείνοι που είδαν μια καθαρά αρχηγική πρόβα στον τρόπο με τον οποίο ο κ. Δένδιας χειρίστηκε το απόγευμα της Τρίτης από τα κυβερνητικά έδρανα τις αναφορές Μπογδάνου στον Γράμμο, στους κομμουνιστές και στα Σκόπια. Οχι τόσο για το οξύ και οργισμένο ύφος του όσο για την αποστροφή του ότι «εκπροσωπεί» την κυβέρνηση.
Αλλωστε, το σύνολο της εμφάνισής του και ο τρόπος αποδοκιμασίας του βουλευτή δεν άφηνε εκ των πραγμάτων κανένα περιθώριο να μη μετατραπεί η προ ολίγου καιρού «κίτρινη κάρτα» που είχε δοθεί στον κ. Μπογδάνο σε «κόκκινη» και να μη διαγραφεί. Σε αντίθετη περίπτωση, θα ξεσπούσε στην κυβέρνηση άλλο, μεγαλύτερο θέμα… Υπό άλλες συνθήκες, ένα τέτοιο θερμό επεισόδιο (έστω και με την πρώτη διαγραφή κυβερνητικού βουλευτή ύστερα από δύο και πλέον χρόνια) θα περιοριζόταν σε αυτές τις διαστάσεις. Ομως, αυτή η συγκυρία, όσο και αν δημοσκοπικά και μιντιακά αποτυπώνει κυριαρχία της Ν.Δ., χαρακτηρίζεται από ρευστότητα και έναν ιδιότυπο «κοχλασμό», που τροφοδοτείται από τα οξυμένα προβλήματα σε όλα τα μέτωπα. Η κατάσταση που επικρατεί στο εσωτερικό της Ν.Δ. κάνει αρκετούς να λένε ότι μοιάζει με τη νηνεμία πριν από τη μεγάλη καταιγίδα…
Δεν προκάλεσε, επομένως, εντύπωση το γεγονός ότι το θερμό επεισόδιο της Βουλής λειτούργησε ως αφορμή για να αρχίσει να παίρνει δημόσιο χαρακτήρα η μάχη για την «επόμενη ημέρα» στη Ν.Δ. Στην πραγματικότητα αυτό που εκδηλώθηκε ήταν ο εκνευρισμός του Μαξίμου και των πέριξ για την «περπατησιά» που έχει ανοίξει ο κ. Δένδιας. Ενας εκνευρισμός που δεν είναι καινούργιος, ενώ θεωρείται βέβαιο ότι θα έχει και συνέχεια.
Το πρώτο «μπαμ»
Τα προεόρτια είχαν αρχίσει πριν από μερικούς μήνες, όταν ο κ. Δένδιας επισκέφθηκε την Τουρκία και «εκτός έδρας» είχε δώσει (πρώτη φορά ως Ελληνας υπουργός Εξωτερικών) την αρμόζουσα αποφασιστική απάντηση στις προκλητικές δηλώσεις Τσαβούσογλου. Τότε το Μαξίμου ανήσυχο είχε σπεύσει να κάνει γνωστό ότι ο υπουργός εκτελούσε τις πρωθυπουργικές εντολές…
Στην τωρινή περίπτωση σε ρόλο «πρόθυμου» για να… συνετίσει τον κ. Δένδια εμφανίστηκε ο Άδωνις Γεωργιάδης, με τη δήλωσή του ότι «πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας είναι ένας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, δεν έχουμε άλλον» και «δεν μ’ αρέσει ούτε εγώ ούτε κανένας άλλος να υποδύεται τον πρόεδρο». Στην αγωνία του να προσφέρει υπηρεσίες στον πρωθυπουργό, ο κ. Γεωργιάδης βέβαια άνοιξε δημοσίως μόνος του «θέμα» προεδρίας της Ν.Δ., αφού εμφανίζει -έστω και εμμέσως- τον κ. Μητσοτάκη να τελεί υπό αμφισβήτηση. Αν ληφθούν τοις μετρητοίς οι δημοσκοπήσεις αλλά και η βεβαιότητα που αποπνέει η κυβέρνηση, όλα αυτά θα έπρεπε να θεωρούνται πολύ πρόωρα, αφού, αφενός, οι εκλογές θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας και, αφετέρου, ο κ. Μητσοτάκης εμφανίζεται σίγουρος για ακόμα μία
θητεία. Είναι, όμως, έτσι τα πράγματα ή μήπως οι πολιτικοί -ασχέτως του τι υποστηρίζουν δημοσίως- οσμίζονται άλλες εξελίξεις και, μάλιστα, σε μια περίοδο που ολόκληρο το υφιστάμενο κομματικό σύστημα βρίσκεται σε περιδίνηση;
Το βέβαιο είναι ότι, λόγω ακριβώς αυτής της ευρύτερης κινητικότητας, υπάρχουν τα ερείσματα που ενισχύουν την ανασφάλεια του κ. Μητσοτάκη και την οποία σπεύδουν να καλλιεργήσουν διάφοροι από τον περίγυρό του εν όψει των μελλοντικών ανακατατάξεων.
Σταθερά ο πιο δημοφιλής
Οι φόβοι που αναπτύσσονται για το προβάδισμα του κ. Δένδια δεν είναι, πάντως, αδικαιολόγητοι. Ο υπουργός Εξωτερικών παραμένει σταθερά ο πιο δημοφιλής από την κυβέρνηση και αυτό όχι μόνο διότι είναι τέτοιο το αντικείμενό του, μακριά από τις τριβές και τη φθορά της καθημερινότητας, όπως λένε εκείνοι που θέλουν να υποβαθμίσουν την
πολιτική σημασία αυτής της τάσης.
Ο κ. Δένδιας πιστώνεται και τις σαφείς αποχρώσεις μιας πιο σθεναρής και αποφασιστικής στάσης με την οποία χειρίζεται τα διπλωματικά και, κυρίως, τα ελληνοτουρκικά ζητήματα. Χωρίς να παραγνωρίζονται και οι «καραμανλικές» καταβολές του, αυτό που έχει καταφέρει είναι να καλύπτει με την παρουσία του την «πατριωτική» χροιά που λείπει από τις κεντρικές κατευθύνσεις του Μαξίμου, οι οποίες κυριαρχούνται από το «σημιτικό» δόγμα του συμβιβασμού και του κατευνασμού όπως εκφράζεται από το ΕΛΙΑΜΕΠ. Είναι, επίσης, πρόσωπο που έχει θετική εικόνα και στον χώρο της αντιπολίτευσης.
Πιέσεις από το εξωτερικό για τα εθνικά θέματα
Η ανασφάλεια και οι φοβίες στον πρωθυπουργικό περίγυρο -από τον οποίο άλλοι αντιμετωπίζουν ως «εσωτερικό εχθρό» τον κ. Δένδια και άλλοι ως «αυριανό αντίπαλο»– ενισχύονται επειδή γνωρίζουν πολύ καλά ότι τα εθνικά θέματα είναι αυτά που θα πυροδοτήσουν ή θα επισπεύσουν τις εξελίξεις. Οσο και αν τα οικονομικά και κοινωνικά
προβλήματα -λόγω και της πανδημίας- έχουν φουντώσει, δεν συνιστούν απειλή για τη σταθερότητα της κυβέρνησης. Αλλωστε, και ο διαγραφείς κ. Μπογδάνος διαβεβαίωσε ότι θα ψηφίζει τα νομοσχέδια, ευελπιστώντας σε μια προεκλογική επάνοδο στη Ν.Δ., εάν στο μεταξύ δεν έχουν ευοδωθεί άλλα πολιτικά σχέδια.
Οι πιέσεις στα διπλωματικά έρχονται κυρίως από το εξωτερικό, όπου όμως την ίδια ώρα -όπως αποκαλύπτουν καλά ενημερωμένες πηγές της «κυριακάτικης δημοκρατίας»- καταφθάνουν μέσω των ξένων πρεσβειών προς τις κυβερνήσεις τους διαρκώς νέα «σημειώματα» για τις πολιτικές αδυναμίες που παρατηρούνται στο εσωτερικό της χώρας και τη σταδιακή υποχώρηση της αρχικής λάμψης της κυβέρνησης του κ. Μητσοτάκη. Είναι ενδεικτικό, εξάλλου, ότι έχει σταθεί αδύνατο να έρθουν έως τώρα προς ψήφιση έστω και τα πρωτόκολλα της Συμφωνίας των Πρεσπών. Και αν με το Σκοπιανό έχουν «παγώσει» τα πράγματα, αντιλαμβάνεται κανείς τη σημασία που αποδίδεται στην «εκκρεμότητα» για την παραπομπή των Ελληνοτουρκικών στη Χάγη.
Ορισμένοι γνώστες του παρασκηνίου υποστηρίζουν ότι ακόμη και η πρόσφατη αποστροφή του κ. Μητσοτάκη στο υπουργικό συμβούλιό του, ότι δεν πρόκειται να κάνει πρόωρες εκλογές, ήταν κατά βάση μια «απάντηση» στις πιέσεις από το εξωτερικό για ανάληψη πρωτοβουλιών, ώστε να «ξεβαλτώσουν» οι αποφάσεις στα εθνικά θέματα. Είναι οι ίδιοι που λένε ότι, αν ο κ. Μητσοτάκης δεν μπορεί να τα «περάσει» από την παρούσα Βουλή, τη διέξοδο μπορεί να δώσουν οι κάλπες και (βοηθούσης της απλής αναλογικής) ο σχηματισμός μιας κυβέρνησης ευρύτερης στήριξης, στην οποία όμως -ακόμη κι αν η Ν.Δ. βγει, κατά το πιθανότερο σενάριο, πάλι πρώτη- δεν θα είναι πια επικεφαλής ο κ. Μητσοτάκης, αλλά τρίτο πρόσωπο «κοινής αποδοχής»…
