Πρώτη φορά κυβέρνηση κατηγορείται ότι αξιοποιεί τον σκληρό πυρήνα της κρατικής εξουσίας, τις μυστικές υπηρεσίες, για να παρακολουθήσει τον σκληρό πυρήνα της κρατικής εξουσίας, τις Ενοπλες Δυνάμεις, τη Δικαιοσύνη και το υπουργικό συμβούλιο. Γεγονός αδιανόητο
Το ερώτημα είναι βαρύ. Πολύ βαρύ. Αλλά μετά το επίσημο πόρισμα της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών για τις υποκλοπές πρέπει να τεθεί. Και τούτο για τρεις λόγους:
Πρώτον, διότι στις κλασικές φιλελεύθερες Δημοκρατίες της Δύσεως τέτοια σκάνδαλα οδηγούν αυτόχρημα σε παραιτήσεις κυβερνήσεων. Οι παρακολουθήσεις θεωρούνται στη Δύση βαριά παραβίαση του κράτους δικαίου. Πόσο μάλλον όταν αφορούν ανώτατους στρατιωτικούς και κορυφαίους υπουργούς.
Η Δύση δεν είναι άλλωστε Ανατολή, όπου τα θέματα ατομικών ελευθεριών υποχωρούν ενώπιον της αορίστου έννοιας της εθνικής ασφάλειας. Ακόμη και ήσσονος σημασίας πολιτικά πταίσματα, όπως η διοργάνωση ενός πάρτι σε εποχές lockdown, δύνανται να προκαλέσουν πτώση πρωθυπουργού. (Τζόνσον).
Δεύτερον, διότι μεταπολιτευτικά πρώτη φορά αποδεικνύεται εμπλοκή της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών στην παρακολούθηση πολιτικών προσώπων. Πρώτη φορά κυβέρνηση κατηγορείται ότι αξιοποιεί τον σκληρό πυρήνα της κρατικής εξουσίας, τις μυστικές υπηρεσίες, για να παρακολουθήσει τον σκληρό πυρήνα της κρατικής εξουσίας, τις Ενοπλες Δυνάμεις, τη Δικαιοσύνη και το υπουργικό συμβούλιο.
Γεγονός αδιανόητο. Οσες φορές κυβερνήσεις έκαναν υποκλοπές στο παρελθόν χρησιμοποίησαν ΔΕΚΟ (ΟΤΕ, Τόμπρας), απόστρατους αξιωματικούς (Νίκος Γρυλλάκης), ιδιώτες (Μαυρίκης). Δεν προσέφυγαν στα άδυτα των αδύτων. Και, βεβαίως, δεν συνελήφθησαν «επ’ αυτοφώρω».
Τρίτον, γιατί ήδη η Ευρώπη μάς έχει βάλει στο μικροσκόπιο για να διαπιστώσει αν παραμένουμε δυτική Δημοκρατία. Η εκταμίευση της δεύτερης δόσης του Ταμείου Ανάκαμψης συνδέεται με ριζικές αλλαγές στο «πόθεν έσχες» των πολιτικών, καθώς η έκθεση της Κομισιόν για το κράτος δικαίου στην Ελλάδα διαπίστωσε ότι οι ταγοί μας πλουτίζουν αδικαιολογήτως χωρίς να υφίστανται κυρώσεις. Ενώ η Επιτροπή PEGA καλεί σε ακρόαση στις Βρυξέλλες τον πρόεδρο της ΑΔΑΕ κύριο Ράμμο και ζητά την προστασία του.
Εχει νόημα το ερώτημα, λοιπόν. Ειδικά σε έναν τόπο που γνώρισε δικτατορία επί των ημερών της οποίας τα τηλέφωνα ήταν παγιδευμένα. Και προσλαμβάνει ακόμη μεγαλύτερη αξία από το γεγονός ότι μεγάλες ομάδες πολιτών προσπερνούν κυνικά τις αποκαλύψεις με το επιχείρημα «πάντα αυτά γίνονταν». Είναι λοιπόν το 2023 το νέο 1984 του Όργουελ; Και αν ναι, είναι δηλαδή, γιατί εδώ οι πολίτες σηκώνουν αδιάφορα τον ώμο; Η αλήθεια είναι, αν θέλουμε να μιλήσουμε με σημερινούς όρους, πως πράγματι τίθεται σε δοκιμασία η αξιοπιστία μιας Δημοκρατίας που διώκει πολιτικά δικαστές, όταν δεν της αρέσουν οι αποφάσεις τους.
Οταν της περνά από το μυαλό ότι μπορεί να λύσει τα προβλήματα απονομιμοποίησής της με την απαγόρευση καθόδου κομμάτων στις εκλογές. Οταν σχεδιάζει τη λειτουργία τηλεοπτικών σταθμών με βαλίτσες από μαύρο χρήμα. Οταν εταιρίες εκσκαφών πληρώνουν με εικονικά τιμολόγια… εταιρίες δημοσκοπήσεων. Οταν συναλλάσσεται με τους εχθρούς της στα σύνορα και γίνεται διακινητής παράνομων μεταναστών. Πράγματι τίθεται σε δοκιμασία η αξιοπιστία της όταν η δημοκρατία στις μέρες μας γίνεται πολύ ακριβή, πανάκριβη, σε κόστος ζωής εις βάρος των πολιτών και χάριν των πολυεθνικών αλυσίδων.
Ναι, λοιπόν, αμφισβητείται η τύχη της δημοκρατίας και των θεσμών στην πατρίδα μας. Με μια διαφορά. Αυτόν τον καιρό ζούμε το επισφράγισμα της παρακμής κατά τρόπο ηχηρό. Τίθεται επισήμως η ταφόπλακα. Ωστόσο, η πορεία της αποσύνθεσης δεν άρχισε σήμερα. Είναι μακρά και διαρκής. Ο κόσμος ποτίζεται με το δηλητήριο λίγο λίγο. Μας σοκάρει ότι το κράτος και η κυβέρνηση δεν εμπιστεύονται τον εαυτό τους και δίδουν εντολή στους πράκτορες να τον παρακολουθούν, αλλά το σάπισμα άρχισε νωρίτερα.
Αλλεπάλληλες δημοσκοπήσεις το μαρτυρούν. Και το Ευρωβαρόμετρο και το κέντρο Pew Center και άλλοι. O κόσμος παίρνει δυστυχώς καιρό τώρα σιωπηρά διαζύγιο από τη δημοκρατία, την οποία προσεγγίζει πλέον ως σκληρό και αδυσώπητο σύστημα ανισοτήτων και όχι ως πολίτευμα ευκαιριών, αξιοκρατίας και ισότητας. Οι έννοιες Πρόεδρος Δημοκρατίας (60% αρνητικές γνώμες σύμφωνα με την Public Issue), κυβέρνηση, Κοινοβούλιο, κόμματα, Δικαιοσύνη, τράπεζες, μέσα ενημέρωσης, συνδικάτα, ΜΚΟ, Εκκλησία, εταιρίες δημοσκοπήσεων κ.ά. βουλιάζουν στις μετρήσεις που γίνονται στην πατρίδα μας.
Οι πολίτες δεν τις έχουν σε καμία υπόληψη. H αποδοχή τους κινείται μεταξύ 10% και20% στις τελευταίες θέσεις των προτιμήσεων των πολιτών. Ουραγοί! Αντιθέτως, οι πολίτες γοητεύονται από θεσμούς συντηρητικούς όπως οι Ενοπλες Δυνάμεις, η Αστυνομία και το ΕΣΥ. Στις ίδιες μετρήσεις ένα ποσοστό που ανάλογα με τον φορέα κυμαίνεται μίνιμουμ στο 15% και φτάνει μάξιμουμ στο 30% αμφισβητεί ότι η δημοκρατία είναι το καλύτερο πολίτευμα. Το Κοινοβούλιο κατ’ αυτόν επικυρώνει αποφάσεις που λαμβάνονται αλλού.
Σε σκοτεινά γραφεία. Οι υπουργοί κατ’ αυτόν ελέγχονται από συμφέροντα. Η Δικαιοσύνη χειραγωγείται. Τα μέσα ενημέρωσης κρύβουν ειδήσεις. Οι εταιρίες δημοσκοπήσεων αλλοιώνουν την πραγματικότητα και αποτελούν το μακρύ χέρι της εξουσίας. Στην πραγματικότητα, αυτή η κυβέρνηση ολοκληρώνει τον κύκλο που εγκαινίασε κατά τρόπο επιστημονικό η κυβέρνηση Σημίτη προ τριακονταετίας.
Η διαφορά είναι πως τα κτυπήματα που δίδει σε θεσμούς είναι τόσο συντριπτικά, ώστε αρκούν για να αποτελέσουν τη χαριστική βολή ώστε να τεθεί νοκ άουτ ξαφνικά κάποια στιγμή το πολίτευμα. Το γεγονός ότι δεν γίνεται επανάσταση γιατί στην κοινωνία επικρατούν μοιρολατρία και απογοήτευση δεν αλλάζει την εικόνα.
Η δημοκρατία ζει μέσα σε ένα μακρύ βουβό πένθος. Το οποίο βιώνουν οι πολίτες παθητικά. Ισως επειδή δεν μιλά κανείς για να πάρουν θάρρος. Ισως επειδή συμβαίνει σιγά σιγά και ύπουλα. Οπως ο λόρδος Ελγιν απέσπασε ένα ένα τα αετώματα από τη ζωφόρο του Παρθενώνα προκαλώντας τους ανεπανάληπτη ζημιά, έτσι και το πολιτικό μας σύστημα ξηλώνει μέρα τη μέρα ψηφίδα ψηφίδα το πολίτευμα.
Το εποικοδόμημα τρίζει μεν, αλλά δεν δείχνει να απειλείται. Δεν θυμάμαι ποιος το είπε, αλλά έχει δίκαιο: Οι μεγάλες αλλαγές κυοφορούνται μέσα στις σιωπές. Σε αυτή τη φάση βρισκόμαστε. Στις σιωπές λίγο προτού γίνουν φωνές. Η ριζοσπαστικοποίηση είναι βουβή και απλώς αναζητά εκφραστή. Δεν τον βρίσκει. Υπάρχει όμως. Κάποια στιγμή θα τον βρει.
Οπως λέει και ο φίλος μου ο Γιάννης, οι ηγέτες μας λησμονούν μια καταπληκτική ελληνική λέξη: «νομοτέλεια». Ερχεται.