Η εξουσία δεν αντέχει την κριτική. Η κάθε λογής εξουσία. Πολύ περισσότερο τη σάτιρα που αποτελεί τη σκληρότερη μορφή κριτικής. Το βλέπουμε και σήμερα. Στην τηλεόραση δεν υπάρχουν σατιρικές εκπομπές. Κανείς δεν κάνει πρόταση στον Μητσικώστα, ο Λαζόπουλος δίνει τη μάχη του από αυτό το σάιτ, οι επιθεωρήσεις που ήταν για δεκαετίες η αιχμή της κριτικής δεν φιλοξενούνται πιά σε κανένα θέατρο.
Όμως η εξουσία δεν αρκείται σε αυτό. Θέλει να υποβαθμίσει τους καλλιτέχνες. Τρία χρόνια μαθαίνουν στις σχολές τα «μυστικά» της υποκριτικής και το πτυχίο τους, όταν με το καλό το αποκτήσουν δεν θα έχει καμμιά αξία! Πτυχιούχοι Λυκείου ήταν πριν πάνε στη σχολή, πτυχιούχοι Λυκείου παραμένουν και μετά από τα τρία χρόνια φοίτησης στις σχολές θεάτρου!
Δεν είναι, φυσικά η πρώτη φορά που η κρατική εξουσία γυρίζει την πλάτη στους καλλιτέχνες. Έχουμε πρόσφατο το παράδειγμα με τον κορωνοϊό και τις διακρίσεις σε βάρος τους.
Υπάρχουν όμως και άλλα παραδείγματα για να φανεί το διαχρονικό του πράγματος.
Πάμε πίσω στο ταραγμένο 1918. Η Ελλάδα περνούσε μια ακόμα δύσκολη περίοδο. Είχε μπει στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι δύο… χώρες που ήταν μέχρι πριν λίγο καιρό (κράτος Θεσσαλονίκης με τον Βενιζέλο και κράτος της Αθήνας με τον Κωνσταντίνο Α’) είχαν γίνει μια με την επέμβαση των δυνάμεων της ΑΝΤΑΝΤ.
Κάντε εικόνα το σκηνικό: Η Ελλάδα πολεμούσε Βούλγαρους και Τούρκους, στο εσωτερικό υπήρχε ισχυρό κίνημα Γερμανόφιλων λόγω του εξόριστου Κωνσταντίνου, καθημερινά οι εφημερίδες (όλες βενιζελικές, αφού είχε απαγορευτεί η κυκλοφορία των αντιβενιζελικών) δημοσίευσαν ειδήσεις για συλλήψεις ατόμων για «διάδοση ψευδών πολεμικών ειδήσεων» που έριχναν το ηθικό του Στρατού και ο Αστυνομικός Διευθυντής Αθηνών Παπαοικονόμου, αφού είχε… λύσει όλα τα άλλα προβλήματα, εξέδωσε στις 13 Ιουνίου μια εντολή σύμφωνα με την οποία «όλες οι γυναίκες του θεάτρου πρέπει να υποβάλλονται σε υγειονομική εξέταση, όπως ακριβώς ίσχυε για τις πόρνες!»
Επειδή ο αξιότιμος Αστυνομικός Διευθυντής ήταν «φιλότεχνος» προσέθεσε στην τελευταία παράγραφο ότι «της διάταξης εξαιρούνται οι πρωταγωνίστριες»! Ήταν μια διάταξη που προφανώς μπήκε εκ των υστέρων για να αμβλύνει τις εντυπώσεις!
Ακόμα και οι κυβερνητικές εφημερίδες που κυκλοφορούσαν υπό καθεστώς λογοκρισίας πήραν θέση εναντίον του μέτρου. Όσο μπορούσαν φυσικά για να μη πάει χαμένο το κείμενο από το ψαλίδι της λογοκρισίας. Απόδειξη το δημοσίευμα του «Έθνους» που ζητούσε περισσότερο τακτ.
*Η κεντρική φωτογραφία είναι από την ανάγνωση της επιθεώρησης «Παναθήναια».