Παρθενική εμφάνιση και στη χώρα μας των δύο νέων υποπαραλλαγών του στελέχους ΒΑ.5. της μετάλλαξης Όμικρον του νέου κορωνοϊού, καθώς, σύμφωνα με την επιδημιολογική έκθεση του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας, την εβδομάδα που μας πέρασε εντοπίστηκαν 10 κρούσματα της υποπαραλλαγής BQ.1 και πέντε της ΒQ.1.1.
Η εμφάνισή τους, πάντως, θεωρείται αναμενόμενη από τους ειδικούς, γεγονός που είχε επισημάνει προσφάτως -μιλώντας σε επιστημονική ημερίδα στις 15 Οκτωβρίου- ο επικεφαλής της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων του Υπουργείου Υγείας για τον νέο κορωνοϊό, Καθηγητής Λοιμωξιολογίας, Σωτήρης Τσιόδρας. Σύμφωνα με τον ίδιο, το γεγονός ότι τα στοιχεία του Δικτύου Γονιδιωματικής Επιτήρησης δείχνουν την πλήρη επικράτηση του στελέχους ΒΑ.5 (ποσοστό 98%) στην Ελλάδα, καθιστά αναμενόμενο το σενάριο να εμφανιστούν νέες υποπαραλλαγές του και στη χώρα μας.
Ήδη έχουν καταγραφεί περισσότερες από 300 υποπαραλλαγές της μετάλλαξης Όμικρον παγκοσμίως, πολλές εκ των οποίων είναι ικανές να διαφύγουν της ανοσίας ή μπορούν και προσδένονται πιο αποτελεσματικά στους υποδοχείς ACE2 από την ΒΑ.5. Μεταξύ αυτών είναι οι υποπαραλλαγές BQ.1.1, BQ.1, BQ.1.3, BA.2.3.20, BA.4.6, XBB, BA.2.75.2 και BF.7. Η μεγαλύτερη ανησυχία για αυτή τη νέα ομάδα υποπαραλλαγών, είναι ότι πολλές από αυτές φαίνονται ανθεκτικές στα υπάρχοντα μονοκλωνικά αντισώματα.
Οι επιστήμονες συμφωνούν ότι μια μεμονωμένη υποπαραλλαγή ή ένας συνδυασμός αυτών έχει τη δυναμική να προκαλέσει ένα νέο επιδημικό κύμα. Ωστόσο, παραμένει άγνωστο, προς το παρόν, πόσο δύσκολο ή εύκολο θα είναι να αντιμετωπιστεί ένα τέτοιο κύμα.
Ποια υποπαραλλαγή είναι η πιο ανησυχητική και πόσο αποτελεσματικά είναι τα εμβόλια
Δεν είναι ακόμη δυνατόν να προσδιοριστεί ποια από νέες υποπαραλλαγές είναι συγκριτικά η πιο μεταδοτική ή αυτή που διαφεύγει περισσότερο της ανοσίας, ενώ δεν υπάρχουν στοιχεία για την επίπτωσή τους στη νοσηρότητα. Ωστόσο, με βάσει όσα είναι γνωστά μέχρι τώρα, οι επιστήμονες εκτιμούν ότι αυτές που χρειάζονται μεγαλύτερη προσοχή προς ώρας είναι οι BQ.1 και XBB.
Αν και μπορεί να υπάρξει κάποια μείωση της αποτελεσματικότητας του εμβολίου κατά οποιουδήποτε νέου στελέχους του κορωνοϊού, που μεταλλάσσεται διαρκώς για να διαφύγει του τείχους ανοσίας, ανακύπτει το ερώτημα αν τα νέα επικαιροποιημένα εμβόλια είναι αποτελεσματικά έναντι των νέων υποπαραλλαγών. Οι ειδικοί θεωρούν πως είναι πιθανόν να είναι αποτελεσματικά, δεδομένου ότι οι νέες υποπαραλλαγές πηγάζουν από τα στελέχη BA.4 και BA.5. που καλύπτουν τα επικαιροποιημένα εμβόλια. Το πόσο αποτελεσματικά, μένει να διαπιστωθεί στην πράξη…