Εδώ και δεκαετίες, η Αφρική (η δεύτερη μεγαλύτερη ήπειρος του πλανήτη σε έκταση και πληθυσμό) βρίθει από ξένο στρατιωτικό προσωπικό, με περισσότερες από δώδεκα χώρες που είναι γνωστό ότι έχουν αναπτύξεις και βάσεις στην ήπειρο.
Ένας βασικός τομέας ενδιαφέροντος για τις ξένες δυνάμεις, ιδιαίτερα τις δυτικές χώρες, ήταν (και παραμένει) το Κέρας της Αφρικής (Τζιμπουτί, Αιθιοπία, Ερυθραία και Σομαλία).
Τουλάχιστον 13 χώρες έχουν στρατιωτική παρουσία στην Αφρική, ενώ υπήρχαν περίπου 11 ξένες στρατιωτικές βάσεις στο Κέρας της Αφρικής, σύμφωνα με έκθεση του 2019 του Ινστιτούτου Μελετών Ασφαλείας, μιας δεξαμενής σκέψης με έδρα τη Νότια Αφρική.
Όπως αναφέρει το τουρκικό πρακτορείο Anadolu, το οποίο επικαλείται τη σχετική έκθεση, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους όπως η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Ιταλία, το Βέλγιο, η Ιαπωνία και η Ινδία, αποτελούν ένα μεγάλο μέρος των χωρών με στρατιωτική παρουσία στην ήπειρο.
‘Chains of colonialism’: Western powers in Africa vying for control, geopolitical edge https://t.co/Gwu6hF5u23 pic.twitter.com/n04b83W8CC
— Anadolu English (@anadoluagency) July 28, 2023
Η περίπτωση του Τζιμπουτί
Μεταξύ των χωρών στο Κέρας της Αφρικής, κανένα δεν έχει συγκεντρώσει περισσότερη προσοχή από τις παγκόσμιες δυνάμεις όσο το Τζιμπουτί, το οποίο φιλοξενεί τουλάχιστον οκτώ ξένες στρατιωτικές βάσεις, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, της Γαλλίας, της Ιαπωνίας και της Κίνας.
Ο κύριος λόγος είναι η τοποθεσία της χώρας αυτής στη νότια είσοδο της Ερυθράς Θάλασσας, που λειτουργεί ως γέφυρα μεταξύ της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής.
Ενώ οι ΗΠΑ έχουν πολλά φυλάκια σε όλη την Αφρική, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ λέει ότι το Τζιμπουτί έχει τη «μόνη διαρκή αμερικανική στρατιωτική παρουσία στην Αφρική στο Camp Lemonnier».
Ιδρύθηκε το 2003 μέσω μιας επίσημης συμφωνίας που δίνει επίσης στις ΗΠΑ πρόσβαση στις λιμενικές εγκαταστάσεις και το αεροδρόμιο του Τζιμπουτί.
Η γαλλική παρουσία
Η Γαλλία, η άλλη δυτική δύναμη με τη μεγαλύτερη στρατιωτική παρουσία στην Αφρική, έχει μεγάλη στρατιωτική βάση στη Νιαμέ, την πρωτεύουσα του Νίγηρα.
Η βάση διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στις επιχειρήσεις της Γαλλίας στην ταραγμένη περιοχή του Σαχέλ, όπου οι μαχητικές δραστηριότητες αποτελούν μείζον μέλημα, εκτός από το ότι χρησιμεύει επίσης ως κόμβος εκπαίδευσης και εξοπλισμού για τις τοπικές δυνάμεις.
Η βάση έχει αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη σημασία για τη Γαλλία, αφότου η γειτονική Μπουρκίνα Φάσο, ανάγκασε σε αποχώρηση τα γαλλικά στρατεύματα από το έδαφός της φέτος.
Επιπλέον, πέρυσι, η Γαλλία αποφάσισε να αποσύρει τις δυνάμεις της από το Μάλι, όπου βρίσκονταν επί χρόνια για να πολεμήσουν τους μαχητές στην περιοχή Σαχέλ.
Το μέλλον της γαλλικής βάσης στον Νίγηρα είναι επίσης «στον αέρα», μετά το –κατά τα φαινόμενα- πραξικόπημα της Τετάρτης, με μια ομάδα στρατιωτών να ισχυρίζεται ότι ανέτρεψε τον Πρόεδρο Μοχάμεντ Μπαζούμ, βασικό σύμμαχο των ΗΠΑ, της Γαλλίας και της ευρύτερης Δύσης.
Πόροι και γεωπολιτική
Ωστόσο, αυτές οι στρατιωτικές εγκαταστάσεις είναι περισσότερο για να προωθήσουν τα συμφέροντα των χωρών τους, αντί να συμβάλλουν στην ανάπτυξη και την ασφάλεια της Αφρικής, σύμφωνα με Αφρικανούς ειδικούς.
«Οι υπερδυνάμεις ανταγωνίζονται για να έχουν τουλάχιστον τις αναπτύξεις τους σε στρατηγικές θέσεις, έτσι ώστε, εάν προκύψει ανάγκη να βγουν όλοι έξω σε οποιαδήποτε μορφή πολέμου, θα έχουν πρόσβαση σε πόρους και πυρομαχικά», δήλωσε στο Anadolu ο Lesiba Teffo, πολιτικός αναλυτής.
Τόνισε ότι οι δυτικές δυνάμεις προσπαθούν να δημιουργήσουν στρατηγικές στρατιωτικές βάσεις σε όλο τον κόσμο, όχι μόνο στην Αφρική.
«Γιατί γίνεται πόλεμος στην Ουκρανία; Επειδή το μόνο που θέλει το ΝΑΤΟ είναι να αναπτύξει τα όπλα του στην Ουκρανία, ώστε να μπορούν να έχουν την πλησιέστερη πρόσβαση σε περίπτωση που παραστεί ανάγκη να επιτεθεί στη Ρωσία», είπε και πρόσθεσε: «Αυτό είναι το νόημα. Όλες οι άλλες κοινοτοπίες είναι για το μέσο μυαλό».
Ο Ahmed Jazbhay, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Αφρικής, είπε ότι η βιασύνη για «ξένες στρατιωτικές βάσεις στην Αφρική είναι μεγάλης εμβέλειας και υπερβαίνει την εξόρυξη πόρων».
«Έχει να κάνει με ανταγωνιστικά γεωπολιτικά συμφέροντα», σχολίασε, προσθέτοντας ότι όλες οι παγκόσμιες δυνάμεις που βρίσκονται στην Αφρική θέλουν να προωθήσουν τα δικά τους συμφέροντα στην ήπειρο και σε όλο τον κόσμο.
Αποικιοκρατία και έλεγχος
Ο Jazbhay έθιξε επίσης τον τρόπο με τον οποίο η προσπάθεια για στρατιωτική παρουσία, συνδέεται με την αποικιοκρατία και την επιθυμία για πολιτική εξουσία.
«Βλέπουμε αυτές τις παγκόσμιες δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων των πρώην αποικιακών δυνάμεων, να θέλουν να ασκήσουν επιρροή στην ήπειρο», είπε.
«Ενώ ορισμένες χώρες στην Αφρική προσπαθούν να κόψουν τις αλυσίδες της δυτικής επιρροής, για παράδειγμα η Μπουρκίνα Φάσο, άλλες την κρατούν».
Ορισμένες ασταθείς αφρικανικές χώρες, ιδιαίτερα εκείνες που κυβερνώνται από αυταρχικές προσωπικότητες, είναι ανοιχτές να φιλοξενήσουν δυτικές στρατιωτικές βάσεις ή δυνάμεις, επειδή αυτό τις βοηθά να παραμείνουν στην εξουσία, εξήγησε, αναφέροντας ως παραδείγματα τον Νίγηρα, το Τσαντ και το Μάλι.
Ορισμένες δυτικές δυνάμεις προσπαθούν επίσης να επηρεάσουν τα εκλογικά αποτελέσματα για να εξασφαλίσουν ότι θα έχουν ηγέτες που ελέγχονται πιο εύκολα, πρόσθεσε.
«Δεν θέλουν η Αφρική να σπάσει τις αλυσίδες της αποικιοκρατίας, ώστε να συνεχίσουν να λεηλατούν πόρους και να εξασφαλίσουν την οικονομική κυριαρχία», υποστήριξε ο Jazbhay.
Ο Teffo εμβάθυνε στην οικονομική πτυχή της δυτικής στρατιωτικής παρουσίας, ιδιαίτερα στο πώς φέρνει χρήματα και δημιουργεί θέσεις εργασίας.
«Όπου υπάρχουν στρατιωτικές βάσεις, οι Αφρικανοί έχουν δουλειά και υπάρχει οικονομική δραστηριότητα. Αν αυτές φύγουν, οι ντόπιοι χάνουν επίσης», είπε.
Σχετικά με την ανικανότητα της Αφρικανικής Ένωσης να αποτρέψει τις χώρες από το να φιλοξενήσουν ξένες στρατιωτικές βάσεις, είπε ότι το μπλοκ «έχει αποτύχει θλιβερά» σε αυτό το μέτωπο.
«Αν πριν από πολύ καιρό, ενεργούσαν ενάντια σε δικτάτορες, εναντίον ηγετών που κατέστρεψαν τις οικονομίες τους και έλεγαν ότι θα προτιμούσαμε να πεινάμε με αξιοπρέπεια, παρά να τρώμε με ντροπή, ίσως η Αφρική να ήταν πολύ πιο προηγμένη σήμερα και να μπορούσε να υψώσει τη φωνή της», επεσήμανε.
«Αυτή τη στιγμή, η Αφρική αντιμετωπίζεται σαν ένα παιδί που αναμένεται να εκφράσει ευγνωμοσύνη σε όσους παρέχουν δωρεές ή βοήθεια, παρόλο που αυτοί οι πόροι προέρχονται από την ίδια την ήπειρο», είπε ο Teffo.
«Η Αφρική πρέπει να αναλάβει την ευθύνη για το δικό της μέλλον και το δικό της μονοπάτι», υποστήριξε.
*πηγή φωτογραφίας: https://www.facebook.com/CampLemonnier/
Διαβάστε ακόμα:
