Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα και από τώρα στο διηνεκές, ο κανόνας είναι ίδιος: Oταν ο οίκος μας δέχεται επίθεση, δεν υπάρχουν περιθώρια για αβροφροσύνες, υπαινιγμούς και πολιτικές ορθότητες
- Από τον Παναγιώτη Λιάκο
Η Εστία, αμέριμνη, ξάπλωσε για να αναπαυθεί και ακούμπησε το κεφάλι της πάνω στο χορτάρι. Όμως, ο χυδαίος φύλακας των κήπων, που κόρταρε θεές και νύμφες, γύρισε προς τα πίσω. Καιροφυλακτούσε και για την Εστία· αμφίβολο είναι αν τη νόμισε για νύμφη ή γνώριζε ότι ήταν η Εστία. Εκείνος είπε ότι δεν την ήξερε. Μια έκλυτη επιθυμία τον κατέλαβε και προσπάθησε να την πλησιάσει, ακροπατώντας στα δάχτυλα, με την καρδιά του να σφυροκοπά. Έτυχε όμως ο γερο-Σειληνός να έχει αφήσει τον γάιδαρο που καβαλούσε στις όχθες ενός ποταμού.
»Ο θεός του μακρού Ελλησπόντου ετοιμαζόταν να ξεκινήσει, όταν ο γάιδαρος άφησε ένα ογκάνισμα την πιο ακατάλληλη (σ.σ.: για τον Πρίαπο) στιγμή. Θορυβημένη από τον βαθύ ήχο του γκαρίσματος η θεά ξύπνησε, στρατός μαζεύτηκε, κι ο Πρίαπος μόλις που ξέφυγε από τα χέρια που απλώνονταν για να τον συλλάβουν. […] Αυτό το ζώο εσύ, θεά, τιμάς με περιδέραια που έχουν σχέδια καρβελιών άρτου και με αργία τη μέρα της γιορτής: οι μύλοι είναι άδειοι και σιωπηλοί». Οβιδίου «Ημερολόγιο», κεφ. VI, 319-348.
Σύμφωνα με τον μύθο που παραθέτει ο Οβίδιος, η θεά Κυβέλη είχε γιορτή, όπου είχε προσκαλέσει -κυριολεκτικά- το πάνθεον! Σ’ αυτή την ξεχωριστή μάζωξη έδωσαν το «παρών» σχεδόν όλες οι μορφές που παρελαύνουν από τα βιβλία ελληνικής μυθολογίας, τα οποία ουσιαστικά προσανατόλισαν τη Δύση στο μοναδικό πολιτισμικό στίγμα της.
Είχε προσκληθεί και η παρθένα θεά Εστία, η οποία, ενώ κοιμόταν, κινδύνευσε να πέσει θύμα βιασμού από τον ιθυφαλλικό θεό Πρίαπο. Τη γλίτωσε ένας ταπεινός γάιδαρος, ένα ζώο αθώο, δυνατό, υπομονετικό, που έχει εκφραστικό και -για τα ανθρώπινα κριτήρια- θλιμμένο βλέμμα και βαθιά και ηχηρή «φωνή». Το ογκάνισμα του όνου ξύπνησε την Εστία, κι έτσι ο Πρίαπος με τον ορθωμένο φαλλό του «μόλις που ξέφυγε» ντροπιασμένος από τα χέρια των στρατιωτών, τα οποία απλώνονταν για να τον πιάσουν.
Αν επιδιώξουμε να αποκωδικοποιήσουμε αυτή την απλή, βουκολική και εκ πρώτης όψεως «ρηχή» ιστορία, θα πρέπει να λάβουμε υπ’ όψιν ότι οι ελληνικοί μύθοι δεν είναι στατικοί και πεπερασμένοι, αλλά πολυδιαστατικοί. Η γεωμετρία τους είναι υπερτοπική, άχρονη και συχνά ακατάληπτη από τους αμύητους στον ελληνικό τρόπο, επειδή βρίσκονται πέραν του κόσμου της φθοράς. Τα υλικά της κατασκευής τους είναι λέξεις που εφάπτονται με τον αστρικό κόσμο, τη γαία και την ανθρώπινη ψυχή.
Τα ονόματα θεών, οντοτήτων, ημιθέων και ηρώων, καθώς και οι περιπέτειές τους ηχούν με άλλον τρόπο άνω της γήινης σφαίρας, κάτω του στερεώματος και στα ένδον της ψυχής μας. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι θεοί και ήρωες «καταστερίζονται» όταν περάσουν στην αθανασία, αλλά συνάμα απευθύνονται και σε γεωλογικές περιόδους και σε πάθη της ψυχής – άνω, κάτω, ένδον. Γι’ αυτό και οι πολλές αποσυμβολιστικές εκδοχές της ελληνικής μυθολογίας είναι ταυτόχρονα και εσφαλμένες και ορθές.
Αν θελήσουμε τώρα ερμηνεία της απόπειρας βιασμού της Εστίας από τον Πρίαπο, θα δώσουμε τον κυρίαρχο ρόλο στον γάιδαρο και τον ογκηθμό του. Όταν κινδυνεύει η εστία μας, το σπίτι μας, το άβατο και ιερό μας, δεν δικαιούμεθα να σιωπούμε. Εκείνοι που έχουν τη δυνατότητα και την ικανότητα έκφρασης (ΜΜΕ, διανόηση, πολιτικοί, δημοσιολόγοι) πρέπει να κραυγάσουν, να εξαπολύσουν αφυπνιστικό λόγο τραχύ και βαθύ, να μην αφήσουν περιθώρια συνέχισης του επιθανάτιου ύπνου σ’ εκείνους που καθεύδουν. Η Εστία αφυπνίστηκε με το γκάρισμα κι ύστερα την υπόθεση αναλαμβάνει η ισχύς (αυτή συμβολίζεται με τον «στρατό» που αναφέρει ο Οβίδιος).
Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα και από τώρα στο διηνεκές, ο κανόνας είναι ίδιος: Οταν ο οίκος μας δέχεται επίθεση, δεν υπάρχουν περιθώρια ούτε για αβροφροσύνες ούτε για υπαινιγμούς και πολιτικές ορθότητες. Τα πράγματα πρέπει να λέγονται και να γράφονται ως έχουν – και όσο πιο ταπεινός είναι ο φορέας που αναλαμβάνει να αφυπνίσει τους υπό απειλή ευρισκομένους τόσο πιο δυνατή και επιβλητική πρέπει να είναι η φωνή του.
Η ανάγκη σωτηρίας των βωμών και εστιών μας είναι νόμος θείος, απαράβατος. Μόνο αν τον εφαρμόσουμε απαρέγκλιτα και χωρίς δισταγμούς και δεύτερες σκέψεις, έχουμε πιθανότητες να διασώσουμε όσα φαντάζουν στα σίγουρα για χαμένα.
