Αφήνοντας πίσω μας το 2023, είναι κοινή διαπίστωση πολλών ότι η χρονιά που πέρασε ήταν από τις σημαντικότερες στα ζητήματα των διεθνών σχέσεων. Αναδείχθηκαν νέες περιφερειακές αλλά και παγκόσμιες δυνάμεις. Συμμαχίες μετατοπίστηκαν, και σχεδόν όλοι οι μεγάλοι διεθνής δρώντες έδειξαν ένα κομμάτι των δυνατοτήτων τους. Νέοι παράγοντες εμφανίστηκαν σε διάφορες, νέες για αυτούς, περιοχές του πλανήτη και άλλοι αποχώρησαν από εκεί που ήταν για δεκαετίες ή και αιώνες.
- Γράφει ο Νίκος Γκλεζάκος
Μια από τις περιοχές που συνέβησαν τεκτονικές αλλαγές τη χρονιά που μας πέρασε, είναι αυτή του Σαχέλ στην Αφρική. Στη χώρα μας δεν έλαβαν τη δημοσιότητα που πιθανόν θα έπρεπε, δεδομένου ότι δεν μας επηρεάζουν μόνο έμμεσα λόγω Ε.Ε. Από μια από αυτές τις χώρες που θα μας απασχολήσουν στη συνέχεια, το Νίγηρα, η Γαλλία προμηθεύεται το 1/3 του ουρανίου της. Γενικά, η υποτιμημένη Αφρική, διαθέτει το 12% των παγκόσμιων αποθεμάτων πετρελαίου, το 42% του χρυσού, 85% των μετάλλων της ομάδας χρωμίου και πλατίνας, και το 60% της παγκόσμιας έκτασης καλλιεργήσιμης γης.
Στις 16 Σεπτεμβρίου 2023, εκπρόσωποι των μεταβατικών στρατιωτικών κυβερνήσεων του Μάλι, της Μπουρκίνα Φάσο και του Νίγηρα υπέγραψαν έναν καταστατικό χάρτη στην πόλη Μπαμάκο για τη δημιουργία της «Συμμαχίας των κρατών του Σαχέλ» ή Χάρτα Liptako-Gourma. Ενός οργανισμού περιφερειακής συλλογικής άμυνας, ανοιχτός στην ένταξη και άλλων χωρών της περιοχής, δηλαδή τις χώρες της πρώην «γαλλικής» Δυτικής Αφρικής. Η δημιουργία της Συμμαχίας πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων μεταξύ αντιπροσωπείας του ρωσικού υπουργείου Άμυνας και εκπροσώπων, των στρατιωτικών ουσιαστικά, κυβερνήσεων του Νίγηρα, του Μάλι και της Μπουρκίνα Φάσο. Η Ρωσία επιτυγχάνει τέτοιες ενέργειες ακόμα και μεταξύ χωρών που δεν έχει καν διπλωματικές αποστολές. Φανταστείτε δε, ότι στη Μπουρκίνα Φάσο για παράδειγμα η Ρωσική Ομοσπονδία δεν είχε καν πρεσβεία για 31 ολόκληρα χρόνια !!! Μόλις πριν λίγες μέρες την εγκαινίασε
Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να τονίσουμε ότι η έννοια μιας «στρατιωτικής κυβέρνησης» στην Αφρικανική ήπειρο, κυρίως στην υποσαχάρια περιοχή της και το Σαχέλ, δεν έχει την ίδια αρνητική, ως επί το πλείστων, φόρτιση με την Ευρώπη ή τη Βόρεια Αμερική. Τα υλικά της διάσκεψης της RAND Co. στη Σάντα Μόνικα τον Αύγουστο του 1959, που κυκλοφόρησαν το 1962 με τον τίτλο «11 Μελέτες», αποτελούν ένα κλασικό πια έργο για την κατανόηση αυτών των φαινομένων. Ο ρόλος των στρατών και των στελεχών τους στην υποσαχάρια Αφρική είναι η 11η Μελέτη, γραμμένη από τους James S. Coleman και Belmont Brice Jr. Ακόμα και αν σήμερα επιχειρούσε κάποιος να γράψει μια παρόμοια μελέτη, δύσκολα θα έβρισκε νέα ουσιώδη στοιχεία να προσθέσει χωρίς να γίνει φλύαρος.
ΛΟΓΟΙ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ
Αρχικά, θα πρέπει να απαντήσουμε στο ερώτημα, τι είναι μια συνομοσπονδία; Στην πολιτική επιστήμη, αυτός ο όρος αναφέρεται σε μια ένωση κρατών που ενώνονται μόνο με ζητήματα άμυνας και εξωτερικής πολιτικής. Τα υποκείμενα της συνομοσπονδίας μπορεί να έχουν τους δικούς τους στρατούς, νόμισμα, τελωνειακές συμφωνίες και κυβερνήσεις. Το μόνο κράτος στον κόσμο του οποίου το όνομα περιέχει επίσημα τη λέξη συνομοσπονδία είναι η Ελβετία. Αλλά η ένωση των ελεύθερων καντονιών έχει μετατραπεί εδώ και πολύ καιρό σε μια κλασική ομοσπονδία. Οι γνωστές Συνομοσπονδιακές Πολιτείες της Αμερικής είχαν επίσης πάρα πολλά χαρακτηριστικά μιας ομοσπονδίας. Ενιαίο νόμισμα, τελωνειακούς κανονισμούς και κοινή στρατιωτική διοίκηση. Η ΕΕ μπορεί να ονομαστεί και αυτή συνομοσπονδία. Εκτός από φορείς για την ανάπτυξη κοινής εξωτερικής πολιτικής, έχει ακόμη και κοινό τελωνειακό χώρο, ενιαίο νόμισμα και υπερεθνικούς νόμους. Το Ενωσιακό κράτος της Ρωσίας και της Λευκορωσίας πληροί επίσης τα απαραίτητα κριτήρια μιας συνομοσπονδίας.
Η σύγχρονη ιστορία της Αφρικής γνωρίζει αρκετές προσπάθειες δημιουργίας συνομοσπονδιών. Η Σενεγκάμπια (1982-1989), μια ένωση της Γκάμπια και της Σενεγάλης, που δημιουργήθηκε για να αρθούν πολυάριθμες εδαφικές και οικονομικές αντιφάσεις, η Ένωση Αφρικανικών Κρατών (1961-62) από Γκάνα, Γουινέα και Μάλι, Ομοσπονδιακές Αραβικές Δημοκρατίες από την Αίγυπτο, τη Λιβύη και τη Συρία (1972-77). Ο κύριος λόγος για την ταχεία κατάρρευση τέτοιων ενώσεων ήταν οι αντιθέσεις μεταξύ των πολιτικών ελίτ και οι οικονομικές διαφωνίες. Οι υπερεθνικές αρχές είτε δεν δημιουργήθηκαν σε αυτές είτε υπήρχαν κατ όνομα μόνο. Επιπλέον, ορισμένα από τα μέλη της συνομοσπονδίας ήταν μέλη τρίτων νομισματικών ενώσεων. Επιπλέον, η Οικονομική Κοινότητα των Χωρών της Δυτικής Αφρικής (ECOWAS) μπορεί επίσης να ονομαστεί επίσημα συνομοσπονδία. Αυτή η ένωση έχει ένα κοινό στρατιωτικό σώμα, χτίζει από κοινού υποδομές, προσπαθεί να σχηματίσει μια ζώνη ελεύθερου εμπορίου, να ενοποιήσει εκπαιδευτικά προγράμματα και διαπραγματεύεται τη δημιουργία για ένα κοινό νόμισμα. Ένας από τους λόγους για τη δημιουργία της «Συμμαχίας των Κρατών του Σαχέλ» τον Σεπτέμβριο που μας πέρασε ήταν ακριβώς η πίεση της ECOWAS προς τον Νίγηρα, που προκλήθηκε από την ανατροπή του καθεστώτος του Μοχάμεντ Μπαζούμ στη χώρα στις 26 Ιουλίου 2023.
Χρειάζονται όμως αυτές οι τρεις χώρες του Σαχέλ μια πλήρης συνομοσπονδία και είναι δυνατή η δημιουργία της μεσοπρόθεσμα; Το Μάλι, η Μπουρκίνα Φάσο και ο Νίγηρας βρίσκονται σε «μεταβατικές» περιόδους μετά την ανατροπή των προηγούμενων καθεστώτων. Σε κάποιο βαθμό, η ίδια ασταθής κατάσταση είναι κοινό χαρακτηριστικό της νέας συνομοσπονδίας. Καθώς επίσης και η κοινή τους αρνητική στάση απέναντι στη Γαλλία και η θετική απέναντι στη Ρωσία. Από την άποψη της πολιτικής θεωρίας, μια συνομοσπονδία μπορεί είτε να εξελιχθεί σε ομοσπονδία είτε να διασπαστεί σε χωριστά κράτη. Επιπλέον, οι εξουσίες των κρατών που περιλαμβάνονται στη συνομοσπονδία ανατίθενται σε υπερεθνικές δομές για ορισμένο χρονικό διάστημα για την επίλυση συγκεκριμένων προβλημάτων. Οι πρωταρχικοί στόχοι της δημιουργίας της «Συμμαχίας των κρατών του Σαχέλ» είναι εξαιρετικά συγκεκριμένοι. Η διασφάλιση της ασφάλειας.
Εκτός από τους κινδύνους μιας ενδεχόμενης εξωτερικής επέμβασης, η απειλή από τους τρομοκράτες και το πρόβλημα του αυτονομισμού των Τουαρέγκ δεν έχουν εξαφανιστεί. Σύμφωνα με το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, το 2022 η Μπουρκίνα Φάσο κατέλαβε την 9η θέση στον κόσμο ως προς τον αριθμό των τρομοκρατικών επιθέσεων. Κατά τη διάρκεια του έτους σημειώθηκαν 324 τρομοκρατικές επιθέσεις στη χώρα, ποσοστό 157% υψηλότερο από το 2021. Ο Νίγηρας είναι επίσης μεταξύ πολλών χωρών με υψηλό επίπεδο τρομοκρατικής απειλής. Η κατάσταση ασφαλείας στο Μάλι τα τελευταία χρόνια έχει χαρακτηριστεί από «πρωτοφανή επίπεδα βίας».
Η συγκρότηση μιας νέας ένωσης οδηγεί αναπόφευκτα στη συγκρότηση ενός υπερεθνικού θεσμού που θα ασχολείται με θέματα ασφάλειας. Όταν όμως μιλάμε για ενοποίηση τριών χωρών, πρέπει να λάβουμε υπόψη τα χαρακτηριστικά κάθε χώρας. Δεν είναι πάντα σκόπιμο να τα εντάσσουμε σε ένα γενικό πλαίσιο και να κάνουμε παραλληλισμούς. Υπάρχει μια σειρά από σημαντικές διαφορές.
Για παράδειγμα, οι στρατιωτικές τάξεις από τις οποίες προέρχονται οι ηγέτες των χωρών. Στο Μάλι και την Μπουρκίνα Φάσο οι ηγέτες ανήκουν στο μεσαίο επίπεδο διοίκησης των ενόπλων δυνάμεων, στον Νίγηρα ανήκουν στις τάξεις των ανώτερων αξιωματικών. Υπάρχουν εθνοτικές διαφορές. Στο Μάλι και την Μπουρκίνα Φάσο, οι ηγέτες ανήκουν στις μεγαλύτερες εθνοτικές ομάδες (Assimi Goita – Mandinka, Ibrahim Traoré – Gur) και η κυβέρνηση του Νίγηρα διατηρεί μια ισορροπία (ιστορικά, οι ένοπλες δυνάμεις αποτελούνταν από την εθνοτική ομάδα Zarma, και στις εκτελεστικές αρχές κυριαρχούσαν εκπρόσωποι της εθνότητας των Χάουσα). Διαφορά υπάρχει και στους λόγους των κυβερνητικών ανατροπών. Στο Μάλι και την Μπουρκίνα Φάσο, ο καθοριστικός παράγοντας ήταν η αναποτελεσματικότητα των σημερινών αρχών στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας και η δυσαρέσκεια για την παρουσία των δυτικών χωρών. Η θέση των αρχών του Νίγηρα απέναντι στη Δύση είναι πιο μετριοπαθής. Η χώρα εξακολουθεί να συνεργάζεται με τις ΗΠΑ. Στο έδαφός της υπάρχουν δύο αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις.
Δεδομένης της παρουσίας εσωτερικών και εξωτερικών διαφορών μεταξύ των συμμετεχόντων, η δημιουργία μιας συνομοσπονδίας και υπερεθνικών θεσμών μπορεί να συνοδεύεται από την εμφάνιση ορισμένων εμποδίων που μπορούν είτε να επιβραδύνουν είτε ακόμα και να αναστείλουν την αλληλεπίδραση των κρατών. Και εδώ είναι που η Ρωσία, για παράδειγμα, μπορεί να ενεργήσει ως διαιτητής ικανός να επιλύσει διαδικαστικά ζητήματα και να επιτύχει συναίνεση μεταξύ των μερών. Ακόμα και πιο έντονα και πετυχημένα το έκαναν στο παρελθόν οι ΗΠΑ σε αντίστοιχες περιπτώσεις.
Φυσικά, ενόψει της αντιπαράθεσης με τις κυβερνήσεις των γειτονικών χωρών, καθώς και λόγω του πολέμου κατά της τρομοκρατίας και των φιλογαλλικών δυνάμεων, το Μάλι, η Μπουρκίνα Φάσο και ο Νίγηρας πρέπει να συντονίσουν τις προσπάθειες τόσο του στρατού όσο και της εξωτερικής πολιτικής. Ωστόσο, προς το παρόν αυτό γίνεται ακόμα με μη αυτοματοποιημένες διαδικασίες, δεν υπάρχει κοινή διοίκηση, ενιαία δύναμη ταχείας αντίδρασης ή ειρηνευτικές μονάδες και δεν υπάρχει επίσημη διαπραγματευτική δομή που να ενεργεί για λογαριασμό ολόκληρης της Συμμαχίας. Αλλά ακόμα είναι νωρίς, πολύ νωρίς. Ένας σημαντικός παράγοντας για τη δημιουργία ενός τέτοιου χαρακτηριστικού μιας συνομοσπονδίας ως ενιαίας δομής ασφαλείας, είναι και εδώ μια συμμαχία με τη Ρωσία. Η ανάπτυξη των πρόσφατα δημιουργημένων ρωσικών μονάδων Afrika Korps και ο μηχανισμός των Ρώσων στρατιωτικών συμβούλων στην περιοχή. Μια ενοποιημένη στρατιωτική διοίκηση θα επέτρεπε τον αποτελεσματικότερο συντονισμό του αγώνα των χωρών της Συμμαχίας κατά της τρομοκρατίας. Η ασφάλεια και η σταθερότητα θα επιτρέψουν στις χώρες να αποκτήσουν πλήρη κυριαρχία επάνω στους πόρους τους, γεγονός που θα δημιουργήσει ένα ισχυρότερο θεμέλιο για την οικονομική τους ανάπτυξης.
ΤΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΙΚΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ
Ωστόσο, η κοινή επίλυση των προβλημάτων ασφαλείας, δεν θα καταστήσει τη Συμμαχία αυτόματα μια συνομοσπονδία. Το πιο σημαντικό καθήκον για την Μπουρκίνα Φάσο, τον Νίγηρα και το Μάλι παραμένει η δημιουργία ενός ανεξάρτητου χρηματοπιστωτικού συστήματος και η έξοδος από τη ζώνη του φράγκου της Δυτικής Αφρικής. Στην ιδανική περίπτωση, αυτό θα έπρεπε να εφαρμοστεί με τη μορφή μιας νομισματικής ένωσης, η οποία θα περιλαμβάνει μια ενιαία κεντρική τράπεζα της Συμμαχίας, η οποία θα γίνει η σημαντικότερη υπερεθνική δομή της.
Παρά το γεγονός ότι η ίδια η συνομοσπονδία δεν συνεπάγεται τη δημιουργία ενός ενιαίου νομίσματος, αξίζει ωστόσο να σημειωθεί ότι επί του παρόντος το νόμισμα του Μάλι, της Μπουρκίνα Φάσο και του Νίγηρα, καθώς και άλλων 11 χωρών της περιοχής, ήταν το CFA της Δυτικής Αφρικής. Φράγκο από το 1945 ( CFA), το επιτόκιο του οποίου ήταν αρχικά συνδεδεμένο με το γαλλικό φράγκο (1 γαλλικό φράγκο = 2 φράγκα CFA). Επιπλέον, το 65% των αποθεμάτων χρυσού και συναλλάγματος των χωρών της Δυτικής Αφρικής μεταφέρθηκαν στο Γαλλικό Υπουργείο Οικονομικών. Παρά το κοινό νόμισμα, κατά τη διέλευση των συνόρων μεταξύ των χωρών της περιοχής πρέπει να ανταλλάσσεται σύμφωνα με τη συναλλαγματική ισοτιμία, η οποία είναι άμεσα η αντανάκλαση της σφαίρας συμφερόντων της πρώην μητρόπολης. Αυτό δεν είναι μόνο ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία της γαλλικής νεοαποικιοκρατίας, αλλά έρχεται και σε αντίθεση με τις αρχές του ΟΗΕ, οι οποίες αναφέρονται στο δικαίωμα στην κυριαρχία, συμπεριλαμβανομένου του νομισματικού συστήματος.
Το φράγκο CFA είναι συνδεδεμένο φυσικά και με το ευρώ και επιτρέπει την εύκολη ανταλλαγή νομισμάτων, γεγονός που συμβάλλει στην πρόσθετη φυγή κεφαλαίων από τις χώρες της ηπείρου, συνήθως προς τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, η καθαρή εκροή κεφαλαίων από τις αφρικανικές χώρες είναι περίπου 1 τρισεκατομμύριο δολάρια ΗΠΑ ετησίως. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα των τριών χωρών, με πληθυσμό σχεδόν 70 εκατομμυρίων, πρέπει να αναδιαρθρωθεί και ενόψει της προφανούς αντίθεσης από τη Γαλλία, η οποία, βάσει συμφωνιών για το ζήτημα του φράγκου Δυτικής Αφρικής, ελέγχει περισσότερο από το 50% των ξένων συναλλαγών περιουσιακών στοιχείων των χωρών της συμμαχίας.
Οι συζητήσεις για ένα κοινό νόμισμα και την αντικατάσταση της «αποικιακής νομισματικής κληρονομιάς» υπάρχουν εδώ και πολύ καιρό. Υπάρχει ένα «ιδιαίτερο» σχέδιο, ένα κοινό νόμισμα για τις χώρες της ECOWAS, αλλά η Γαλλία είναι απίθανο να παραχωρήσει τον έλεγχο των οικονομικών των πρώην αποικιών της αμαχητί. Σε αντάλλαγμα για τον έλεγχο του χρηματοπιστωτικού συστήματος των χωρών της Δυτικής Αφρικής, το Παρίσι διασφαλίζει τη σταθερότητα του δυτικού αφρικανικού φράγκου. Εαν η Μπουρκίνα Φάσο, το Μάλι και ο Νίγηρας αποκτήσουν τελικά την «νομισματική ανεξαρτησία» τους, θα πρέπει οι ίδιοι να προστατεύσουν ύστερα το κοινό τους νόμισμα από τα οικονομικά φαινόμενα, όπως η υποτίμηση για παράδειγμα. Ωστόσο, οι υπουργοί Οικονομικών της Συμμαχίας έχουν ήδη συζητήσει περαιτέρω τις διαστάσεις της οικονομικής τους συνεργασία, ιδίως τη δυνατότητα δημιουργίας μιας νομισματικής ένωσης. Το κύριο πλεονέκτημα της δημιουργίας της είναι η απλοποίηση του συστήματος μεταφοράς χρημάτων εντός των τριών κρατών.
ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΚΥΡΩΣΕΙΣ
Η δημιουργία της «Συμμαχίας των Κρατών του Σαχέλ» συνεπάγεται όχι μόνο στρατιωτική συνεργασία, αλλά και τις επακόλουθες ενέργειες για την περαιτέρω ανάπτυξη των κόμβων μεταφορών και την αποκατάσταση των υποδομών. Για το Μάλι, τον Νίγηρα και την Μπουρκίνα Φάσο, που είναι και οι τρείς χώρες χωρίς πρόσβαση στη θάλασσα, σημαντικοί είναι οι διάδρομοι εφοδιαστικής που μπορούν να εξασφαλίσουν την παράδοση αγαθών από άλλες ηπείρους. Αυτό καθιστά επίσης σημαντική τη δημιουργία μιας τελωνειακής ένωσης.
Στα τέλη του 2022, σε σχέση με τη δολιοφθορά κατά του Nord Stream 2, τα παγκόσμια μέσα ενημέρωσης άρχισαν και πάλι να μιλούν για τον αγωγό φυσικού αερίου Trans-Saharan, ο οποίος θα επέτρεπε την παροχή φυσικού αερίου από τη Νιγηρία στην Ευρώπη. Σύμφωνα με το προγραμματισμένο δρομολόγιο, η γραμμή θα διέρχεται από το έδαφος του Νίγηρα. Φυσικά, τα θέματα ασφάλειας παίζουν πρωταρχικό ρόλο κατά την επιλογή αυτής της κατεύθυνσης. Για να είναι εφικτό κάτι τέτοιο, είναι απαραίτητο να διασφαλιστεί η ασφάλεια όχι μόνο στον Νίγηρα, αλλά και στα γειτονικά κράτη, στα οποία περιλαμβάνονται το Μάλι και η Μπουρκίνα Φάσο. Αυτό θα επιτευχθεί ασφαλώς πιο αποτελεσματικά στο πλαίσιο μιας συνομοσπονδίας.
Κατά την λειτουργία του αγωγού φυσικού αερίου μέσω του Νίγηρα, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι ο πληθυσμός της χώρας είναι από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους και ταυτόχρονα έχει τον χαμηλότερο δείκτη ανθρώπινης ανάπτυξης στον κόσμο. Αυτός είναι ένας σημαντικός, αν όχι καθοριστικός, παράγοντας για τη διάδοση του εξτρεμισμού και του εγκλήματος, που υπονομεύει την ασφάλεια στην περιοχή. Και εδώ, πάλι η Ρωσία, μπορεί να ενεργήσει όχι μόνο ως εγγυητής της ασφάλειας, αλλά και να βοηθήσει στην επίλυση του ζητήματος της απασχόλησης του πληθυσμού μέσω της εκπαίδευσης σε τεχνικές ειδικότητες για εργασία, συμπεριλαμβανομένων των εταιρειών που θα λειτουργούν ή θα εμπλέκονται με τον αγωγό φυσικού αερίου.
Στο μέλλον, δεδομένου του όγκου των ορυκτών πόρων, εάν υπάρχουν ειδικοί συγκεκριμένου προφίλ, οι χώρες του Σαχέλ μπορούν να εργαστούν για την ανάπτυξη των εθνικών τους πόρων. Το Μάλι κατέχει την 4η θέση στην Αφρική όσον αφορά τα αποθέματα χρυσού (μετά τη Νότια Αφρική, την Γκάνα και την Τανζανία), ενώ διαθέτει μεγάλα αποθέματα ουρανίου και διαμαντιών. Η Μπουρκίνα Φάσο έχει μεγάλα αποθέματα μαγγανίου και μεταλλευμάτων χαλκού και χρυσού. Ο Νίγηρας έχει αποθέματα ουρανίου, χρυσού και πετρελαίου.
Ένα άλλο επιχείρημα υπέρ της δημιουργίας της Συνομοσπονδίας του Σαχέλ είναι το γεγονός της επιβολής κυρώσεων από την ECOWAS, η πρώτη δέσμη της οποίας εγκρίθηκε στις 30 Ιουλίου του τρέχοντος έτους. Η νέα ένωση θα κληθεί να αντέξει την οικονομική πίεση και να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις συνέπειές της. Η Ρωσία, και πάλι, είναι αυτή που έχει συσσωρεύσει τεράστια εμπειρία στην οργάνωση του έργου των τραπεζών υπό καθεστώς κυρώσεων. Έχει μια από τις πιο ανεπτυγμένες, σύγχρονες τραπεζικές δομές στον κόσμο και έχει εγχώριες καινοτομίες σε αυτόν τον τομέα. Μια ολοκληρωμένη προσέγγιση και σοβαρή υποστήριξη από τη Μόσχα μπορεί κάλλιστα να διασφαλίσει τη μεταρρύθμιση του χρηματοπιστωτικού και τραπεζικού συστήματος της συμμαχίας, αλλά αυτό είναι δυνατό μόνο με την πλήρη υποστήριξη των τοπικών πολιτικών ελίτ και τον ενιαίο αυστηρό συντονισμό των δραστηριοτήτων των Ρώσων οικονομικών συμβούλων.
Μια από τις θετικές πτυχές είναι ότι η υπάρχουσα συμμαχία των κρατών του Σαχέλ είναι μια νέα δομή που στερείται γραφειοκρατίας και έχει πιο ευέλικτη μορφή, καθώς και μικρό αριθμό συμμετεχόντων, σε αντίθεση με τις ενώσεις που υπάρχουν ήδη στην Αφρική. Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, η δημιουργία μιας Συνομοσπονδίας του Σαχέλ είναι αρκετά εφικτή μακροπρόθεσμα, αλλά θα απαιτήσει πολιτική βούληση και από τα τρία κράτη και κοινή στρατηγική στον τομέα της ασφάλειας, της εξωτερικής και της εσωτερικής πολιτικής.
Είναι η Ρωσία πλέον, που σε παγκόσμιο επίπεδο, με τη μεγάλη εμπειρία της στη διεξαγωγή ειρηνευτικών επιχειρήσεων, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, την αναδιάρθρωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος υπό κυρώσεις, καθώς και την κατασκευή μεγάλων έργων υποδομής, μπορεί να λειτουργήσει ως μεσολαβητής και εγγυητής αυτής της νέας συμμαχίας. Αλλά και πολλών παρόμοιων όπως φαίνεται στο μέλλον. Η Ελλάδα από ένας από τους προνομιακότερους συνομιλητές της Ρωσίας στη Δύση, έχει γίνει μια εχθρική προς αυτήν χώρα. Το ζήτημα είναι ότι επέλεξε την χειρότερη ιστορικά στιγμή για να το πράξει. Είναι πολύ σημαντικό, όπως φαίνεται και για τις τρείς χώρες της Συμμαχίας του Σαχέλ, ότι η Ρωσία δεν προσπαθεί να τις εξαναγκάσει να ακολουθήσουν τα δικά της συμφέροντα και να ευθυγραμμιστούν με αυτήν. Είναι πασιφανές οτι και οι δυο πλευρές, Ρωσία και χώρες του Σαχέλ, αναζητούν αμοιβαία επωφελείς λύσεις στα ζητήματα των διμερών του σχέσεων ως ισότιμοι εταίροι. Αυτό τέλος, είναι κάτι το οποίο μπορεί να το επικαλεστεί και η ελληνική πλευρά για τους δικούς της συμμάχους και εταίρους;
