Οταν έφθασα πρώτη φορά στην Κομοτηνή τον Σεπτέμβριο του 1986, παρατήρησα ότι στο εστιατόριο Κληματαριά της Νικολάου Ζωίδου, όπου γευματίζαμε κάθε μεσημέρι οι φοιτητές, ήταν εκτεθειμένες προς ανάγνωση οι τέσσερις εφημερίδες της Ροδόπης:
Η «Πατρίδα» του Κώστα Τσέτλακα, το «Ελεύθερο Βήμα» της Μαρίας Τουτζιαρίδου Μελκονιάν, η «Πρωινή» της Ελένης Αντωνιάδου και ο «Χρόνος» του Αλέξανδρου Φανφάνη. Ολες ήταν αξιόλογες και μαχητικές, αλλά ο «Χρόνος», που κυκλοφορούσε τότε μονόφυλλος, στο μεγάλο σχήμα, μου τράβηξε την προσοχή. Μου άρεσαν η συνοπτικότης του και η δυναμικότης του. Γρήγορα βρέθηκα στο γραφείο της οδού Καβείρων, που έμελλε τα επόμενα χρόνια να αποτελέσει το δεύτερο σπίτι μου. Ζήτησα από τον δυναμικό εκδότη του, ο οποίος εξέδωσε τη εφημερίδα του αμέσως μετά την εκπλήρωση της στρατιωτικής του θητείας, το 1964, να αρθρογραφώ όταν είχα κάτι να πω, κι εκείνος δέχθηκε ευχαρίστως.
Ήταν η αρχή μιας μεγάλης φιλίας που διήρκεσε ως το τέλος του κύκλου της ζωής του. Εξέπνευσε προχθές στο Σισμανόγλειο Νοσοκομείο Κομοτηνής (που θα ανακαίνιζε, αλλά τελικώς «δεν», το Ιδρυμα Νιάρχος) σε ηλικία 82 ετών.
Ιστορικές προσωπικότητες
Ο Αλέκος Φανφάνης μαζί με τον Δούκα της «Πελοποννήσου», τον Χριστόπουλο της «Γνώμης» (Πάτρα), την οικογένεια Δημητρακόπουλου της «Ελευθερίας» (Λάρισα), τον αειθαλή Σταύρο Κονδύλη της «Ελεύθερης Θράκης» (Αλεξανδρούπολη), τον αειθαλή, επίσης, Κώστα Τσίγκα της «Εβδόμης» (Καβάλα), τον Γραμματικάκη της «Μεσογείου» (Ηράκλειο), τον Ζήση Πατσίκα του «ΛΑΟΣ» (Βέροια) και άλλους, είναι ένας από τους πλέον ιστορικούς εκδότες του περιφερειακού τύπου στην πατρίδα μας. Πλην των «αειθαλών» στους οποίους αναφέρομαι, οι υπόλοιποι δεν ζουν. Μεγάλες προσωπικότητες. Τους έτρεμαν και τους σέβονταν όλες οι κυβερνήσεις και όλοι οι πρωθυπουργοί!
Τελευταία φορά μιλήσαμε με τον Αλέκο Φανφάνη στην εορτή του τον Αύγουστο, πάντα καμάρωνε στο καφενείο ότι δεν τον ξεχνώ. Μαζί με τη σύζυγό του, ρεπόρτερ Μελαχροινή Μαρτίδου, που σάρωνε τότε την Κομοτηνή με το «Σουζούκι» της, τον τυπογράφο-λινοτύπη Χασάν και τον διανομέα (με ποδήλατο) Ισμαήλ, καθώς και δεκάδες φίλους που γνώρισα εκεί πίνοντας σαλέπι (τον ιστορικό Αντώνη Λιάπη, τον οδοντογιατρό Ακη Παπαναστασίου, τον αείμνηστο ληξίαρχο της πόλης Αθανάσιο Ι. Αθανασιάδη, τον Γιώργο Καρανίκα με τις «Ματιές» του και τόσους άλλους) γράφαμε κάθε μέρα όλοι μαζί την ιστορία της πόλης.
Από τη Νομική στους τσίγκους
Ο Αλέκος, αεικίνητος μεταξύ τηλεφώνου, χειρογράφων και του παραδοσιακού λινοτυπικού τσίγκου, όπου τοποθετείτο η πρώτη σελίδα με τα κείμενα σειρά σειρά, έδινε ρεσιτάλ. Μόλις τελείωνε η παράδοση του αστικού και του ποινικού στη Νομική, οι φίλοι μου έσπευδαν τότε στο Χάνι, που είχε ωραίο ντουντουρμά, αλλά εγώ πήγαινα κατευθείαν στον Αλέκο και στη Μελαχροινή μέχρι το τύπωμα.
Έφευγα μόνο για να αγοράσω εφημερίδες από το περίπτερο στον Πλάτανο, οι οποίες τότε έφθαναν στις 2.30 μ.μ. Πολλές φορές διάβαζα εγώ το μέταλλο πάνω στον τσίγκο τα κείμενα με τα γράμματα και έκανα τις διορθώσεις παρέα με τον Χασάν. Γινόμουν κατάμαυρος από το μελάνι, αλλά μου άρεσε. Μερικές φορές παραλάμβανα από τους αναγνώστες τις μικρές αγγελίες. Αλλες φορές ανακάλυπτα ωραία κείμενα σε άλλες επαρχιακές εφημερίδες προς αναδημοσίευση.
Ηταν μια ολόκληρη εποχή αυτή τότε για τον ακμάζοντα, παντοδύναμο και με επιρροή περιφερειακό Τύπο, που δυστυχώς ξεπεράστηκε. Η σχέση μας έγινε με τα χρόνια και οικογενειακή. Ο Αλέκος και η Μελαχροινή με καλούσαν στο σπίτι τους στην οδό Μαρωνείας, καθώς έμενα δίπλα πάνω από την Pizza Roma (ακόμη θυμάμαι τους υιούς τους, τον Σταύρο και τον Θανασάκη, πιτσιρικάδες, σχεδόν μωρά ,και χαίρομαι για την εξέλιξή τους), καθώς και στο τότε εξοχικό τους στις Καγκέλες, στη Μαρώνεια.
Ο Φανφάνης που γνώρισα και διατήρησα τη σχέση μου ζωντανή μαζί του μέχρι τέλους ήταν ένας από τους μετρημένους στα δάκτυλα ανθρώπους στους οποίους οφείλω ό,τι έγινα στη ζωή μου. Με διαμόρφωσε ως δημοσιογράφο. Δεν χρειαζόταν στην ηλικία που ήμουν να κάνει και πολλά. Μόνο να τον παρατηρώ χρειαζόταν. Μεγάλο σχολείο. Συγκρούστηκε ανηλεώς εκείνη τη δεκαετία με την κομματικοκρατία, τη διαφθορά, με το προξενείο και τους ανθρώπους του, και με τους «τουρκοδίαιτους».
Μεγάλος πατριώτης
Ηταν μεγάλος πατριώτης. Οταν εξοργιζόταν, έγραφε στα «Μικροκομοτιναίικα», τη στήλη που διάβαζαν όλοι κάθε βράδυ μετά τις 7 που κυκλοφορούσε η εφημερίδα, ότι δεν έχουν θέση σε αυτό τον τόπο «τα παρτάλια, τα καρτάλια και τα μπουκλούκια» (χαρακτηρισμοί στα τουρκικά και τα αλβανικά, που σημαίνουν κατά σειρά κουρέλια, αχόρταγοι μαυρόγυπες, άχρηστοι). Και, παρά τις δεκάδες μηνύσεις που είχε δεχθεί εναντίον του τότε από στελέχη του σοσιαλιστικού κόμματος, δεν το ξεχνώ ποτέ, δεν προσκύνησε κανέναν και τους νίκησε όλους.
Γι’ αυτό με όρισε. Εμαθα δίπλα του πώς να κάνω ρήξεις με δικαιοσύνη. Αγαπώ τόσο πολύ τον «Χρόνο» του Αλέξανδρου Φανφάνη, που όχι μόνο διατηρώ στο αρχείο μου όλα τα φύλλα της εποχής με τα κείμενά μου με την ιδιότητα του «φοιτητή Νομικής», αλλά πάντα αναφέρω στο βιογραφικό μου ότι άρχισα την καριέρα μου από εκεί. Από την Κομοτηνή. Από τον Αλέκο, από τον «Χρόνο». Και κάθε φορά που γράφω γι’ αυτό, δακρύζω. Οπως τώρα. Ο Αλέκος μας θα συνεχίσει από εκεί ψηλά που είναι τις βόλτες του με το πορτοκαλί ΙΧ Pony, ελληνικής κατασκευής, με το οποίο κάναμε τις τσάρκες μας στην Καρυδιά τον χειμώνα και στους Προσκυνητές και στη Μαρώνεια, στον «Στράτο», το καλοκαίρι.
Κάποια στιγμή θα ανταμώσουμε πάλι για να κάνουμε τα δικά μας. Τόσο στις θυγατέρες του όσο και στους υιούς του μα και στην αγαπημένη Μελαχροινή τα ειλικρινή συλλυπητήριά μου. Να είναι υπερήφανοι. Εζησαν δίπλα σε έναν σπουδαίο άνθρωπο που τους αφήνει κληρονομιά μεγάλη το όνομά του.
